'Ada cayı koronaviruse karşı cok etkili'
Burdur'daki Lisinia Doğa Proje Alanı'nın sorumlusu Ozturk Sarıca, ada cayının yapısında olan 'sineol' ve 'pinen' gibi ucucu yağların virusler, bakteriler ve mantarlar icin cok etkili olduğunu soyledi.

Sarıca, "Gunumuzde sanki yeni bir şey keşfedilmiş gibi ABD'den Almanya'dan Avrupa'nın pek cok yerinden koronaviruse kekiğin ve ada cayının etkili olduğu konusunda yayınlar cıkmaya başladı. Oysa ki Turk bilim insanları bunu zaten cok yıllar once acıklamışlardı" dedi.
Dunyayı etkisi altına alan koronavirus salgınıyla birlikte bircok insan bağışıklık sistemini guclendirmek icin ceşitli yollara yoneldi. Bunlar arasında bitkisel caylar da yer alırken, Burdur'daki Karakent koyu yakınında kurduğu bahcelerde lavanta, ada cayı ve kekik gibi bircok tıbbi ve aromatik bitki yetiştiren Lisinia Doğa Proje Alanı sorumlusu Ozturk Sarıca, ada cayının yapısında olan 'sineol' ve 'pinen' gibi ucucu yağların ozellikle virusler, bakteriler ve mantarlar icin cok cok etkili olduğunu soyledi.
'TURK BİLİM İNSANLARI BUNU YILLAR ONCE ACIKLAMIŞLARDI'
Anadolu'da eskiden beri tıbbi tedavinin yanında ozellikle eski cağlarda insanların hastalandığında yerelde yetişen aromatik bitkileri kullandıklarını vurgulayan Ozturk Sarıca, "Ozellikle kekik, ada cayı bunların başında gelen aromatik bitkilerdi. Gecen yıl biz mart ayında koronavirus salgını başladığında ozellikle kekik ve ada cayının ciddi anlamda viruslere etkili olduğunu, bu konudaki bilimsel calışmaların yoğun olarak devam ettiğini de dile getirmiştik. Oysa gunumuzde sanki yeni bir şey keşfedilmiş gibi ABD'den Almanya'dan Avrupa'nın pek cok yerinden koronaviruse kekiğin ve ada cayının etkili olduğu konusunda yayınlar cıkmaya başladı. Oysa ki Turk bilim insanları bunu zaten cok yıllar once acıklamışlardı. Ozellikle ada cayının yapısında olan sineol, pinen gibi ucucu yağlar ozellikle virusler, bakteriler ve mantarlar icin etkili. Yani dolayısıyla aslında biz bitkinin kendi savunma mekanizmasını, kullanmış olduğu, ortamında bulunan bakteri ve virusleri oldurmek, onları kontrol altına almak icin kendi uretmiş olduğu yağları hastalandığımızda kendimiz icin kullanıyoruz. Aslında doğayı taklit ediyoruz ki doğayı taklit konusunda Anadolu coğrafyası aromatik bitkilerden cok zengin" dedi.Son yıllarda ozellikle cortuk yağı ve bununla birlikte ada cayı yağı ve kekik yağı karışımlarının ciddi anlamda mikrop oldurucu etkilerinin olduğunun ortaya konduğuna işaret eden Ozturk Sarıca, "Bu konuda pek cok tıbbi makale yayınlanmış durumda. Biz koronavirus salgını sırasında ozellikle kekik ve ada cayının ciddi anlamda hem tedavi gucunun olduğu hem viruslere stotiksit etkisiyle oldurduğu hem diğer taraftan onların replikasyonunu engellediği cunku ozellikle RNA viruslerinin hızlı bir şekilde kekiğin, ada cayının aktifleri ile hem storize ediliyor, oldurebiliyor hem de coğalması engellenebiliyor. Yani hem bulaşmayı engellemek hem de tedavi sureclerinde ada cayı ve kekiği hem caylarını kullanıp tuketebilirler hem de diğer taraftan ucucu yağlarını inhalasyon yoluyla veya surerek kullanabilirler" diye konuştu. 'TURKİYE CİDDİ SICRAMALAR YAPACAKTIR'Ada cayının uretiminde dunya olceğinde ciddi anlamda Rusya ve ABD'nin hakimiyeti olduğunu kaydeden Sarıca, şoyle devam etti: "Ama bunun yanında ceşitlilik anlamında ve 'Salvia furtikoza' dediğimiz Anadolu ada cayı ve ozellikleri anlamında aslında Turkiye bu konuda cok ust sıralarda. Şu anda uretim bakımından dunyada dorduncu, beşinci sıralardayız ama Turkiye'ye gen kaynaklarını ve arazilerini kullanıldığında ve susuz yetiştiği icin ozellikle ada cayı konusunda onumuzdeki yıllarda ciddi sıcramalar yapacaktır. Kekikte olduğu gibi ada cayında da dunya uretiminin yuzde 70- 75'lere varan hakimiyetini sağlayacaktır. Bu konuda ciddi anlamda insanların bilinclenmesi gerekiyor. Cunku hem kendi sağlığımızı koruyoruz hem de ulkemize kazandırmamız gerekiyor."
'ADA CAYI URETİMİ KONUSUNDA EN UST SIRALARDAYIZ'
Lisinia'da 900 dekarlık alanda ada cayı uretimi yaptıklarını anlatan Ozturk Sarıca, "Bu konuda Turkiye'de ada cayı uretimi konusunda zannediyorum en ust sıralardayız. Bunun hem ucucu yağını uretiyoruz hem diğer taraftan kurularını uretiyoruz ki bunlar cay yapımında kullanılıyor. Ozellikle 'Salvia fruticosa' dediğimiz Anadolu ada cayının turu, iceriği yuksek olan birkac ceşidini şu anda alanımızda da uretmiş bulunaktayız. Bir şekilde bunu tarlalarımızda arazilerimizde lokalize edip bunun kulturunu yapmaya calışıyoruz. Şu anda coğaltmaya başladık. Onumuzdeki yıllarda cok daha kaliteli, iceriği cok daha zengin, antimikrobiyal ozellikleri cok daha fazla olan ada cayı uretimlerine başlamış olacağız" dedi.
Kaynak: Demiroren Haber Ajansı