zeka seviyesi yuksek cocuklar cocuklarda zeka seviyesi seviyeleri en yuksek
Ustun zekalı cocuklar, ozel eğitim alanının en cok goz ardı edilen ve eğitim olanaklarından yeterince yararlanamayan grubudur. Bilim, sanat alanlarındaki katkılarına, uygarlık duzeyini oluşturmadaki cabalarına karşın, kamu oyunda uygar, gelişmiş bir toplum olmanın koşulu, engelli bireylerine uygun eğitimin sağlanması ve bu bireylerin bağımsız, uretici ve topluma tam katılımı yapacak yeterliklere ulaştırmak olduğu konusunda goruş birliği bulunmaktadır. Konu ustun zekalı ve ustun yetenekli cocuklar olunca, aynı kamuoyu bu cocukların yetiştirilmesinde yeteri tepkileri gosterememektedir. Bunun en onemli nedenleri arasında bu cocuklara ilişkin on yargıların yattığı gozlemlenmektedir. Bu on yargıların bir kısmını şoylece sıralayabiliriz;

• Bu cocuklar zaten ustun,onlar icin fazladan bir eğitime gerek yok.
• Her ortamda kendilerini geliştirebilirler,
• Bunlara artı eğitim verirsek bir SECKİNLER sınıfı yaratırız bu da topluma ustesinden gelemeyeceği sorunlar yaratır,
• Zaten secerek oğrenci alan orta oğretim kurumları bu cocuklara yoneliktir, bunun dışında artı bir ozel eğitim vermek abestir.
• Ustun zekalılarla, ozel eğitimin ilgilenmemesi gerekir.

Bu goruşleri uzatmak olasıdır. Ancak toplumların gelişme ve ilerlemelerinde ki katkıları olağan kişilerden kat kat fazla olan ustun zekalı ve ustun yetenekli bireyleri toplumun elinden cekip alırsak, tekerleğin icadı ile uğraşan ilkel toplumlar haline donuşebileceğimiz gerceğini unutmamak gerekir.

Her cocuğun kendine ozgu ozellikleri olduğu bir gercektir. Bireyleri benzemez yapan bu ozellikleridir Bununla birlikte ustun yetenekli/zekalı cocukların coğunda gozlenen belirli ozellikleri vardır. Bazı durumlarda kendi yaşıtlarına kıyasla farklı olabilir, davranabilir yada donut verebilirler. Bu cocuklarla birlikte yaşarken ana babasını buyuleyen yada utandıran belli davranışlar sergileyebilecekleri de unutulmaması gereken bir husustur. Bunun yanı sıra cevresindekileri hayrete duşuren birtakım davranışlar da yapabilirler. Bu nedenle ustun zekalı ve ustun yetenekli cocuklarda ortak olan ozellikleri ve ailelerin bu ozelliklerle nasıl baş edebileceklerini belirlemek gerekmektedir.

Sonu Gelmeyen Sorular

Ustun yetenekli/zekalı cocuklar akranlarına kıyasla oğrenme hızları cok yuksek olduğu icin bilgiye actır. Yaşadıkları cevre ve dunya hakkında hic durmaksızın bilgi edinmeye calışırlar. Bazıları her şey hakkında bilgiyi oğrenmek isterken bazıları da bir cekirge gibi bir konudan diğerine yada bir ilgi alanından diğerine atlayabilirler. Bazıları ise belli bir zaman diliminde sadece ozel bir konuya ilgi duyarlar ve bu konu etrafında zaman harcayarak bilgi toplarlar.
Neredeyse sonsuz denebilecek kadar cok soru sorabilirler. Ayağa kalktıkları dakikadan, uyudukları ana kadar dunya ile ilişkili pek cok bilgi edinmek isterler. Ustun yetenekli/zekalı cocuğa sahip bir aile bu durumu şoyle betimlemektedir. “Cocuğum aynı bir sunger gibi her şeyi emmek istiyor.”
Bu cocukların sordukları sorulardan bazıları aşağıda belirtilenlere benzer.
• Yıldızlar nereye giderler? Neden ustumuze duşmezler?
• Neden karlar ilk once ağacların altında erimeye başlar?
• Ağaclar ısı yaratır mı?
• Şimdiye kadar neden soğuk algınlığı icin care bulunamadı?
• Neden hala savaşlar var?
Cocukların sordukları soruların bir kısmını cevapları vardır diğer bir kısmın da belirgin ve acık herhangi bir yanıtı yoktur. Ailelerin cocuklarının bu sorularına yanıt verirken caba sarf etmeleri onların rahatlamasına sebep olur. Ailenin verdiği cevapların ise cocuğun anlayabileceği bilişsel seviyeyi aşmaması gerekmektedir. Unutulmamalıdır ki ustun zekalı cocuk ailenin cevaplayabileceğinden cok daha fazlasını sorabilir.

Cocuğun sorduğu sorular gercekten aileyi zorlamışsa bu durumda aile kendine ve cocuğa karşı durust olmalıdır. Cocuğun bilişsel duzeyine uygun olarak cevap oncesi bir on hazırlık yapılmalıdır. Orneğin, “Bu gercekten iyi bir soruydu. Pek cok erişkin bu soruyu sormakta, bununla birlikte cevap olarak verebileceğimiz cok net bir yanıt yok. Bu konuda sen ne duşunuyorsun? Benim ne duşunduğumu bilmek ister misin?” gibi cumleler kullanarak cocuğa yardımcı olmaya başlanabilir.

Bir ailenin neden, ne zaman, ne icin, kim gibi sorulara hazırlıklı olması icin belli bir on hazırlık yapması yada bu hazırlığın yapılabilmesi icin ceşitli duzenlemelerde bulunması gereklidir. Orneğin aile, baş vurabileceği kaynak kitapları her zaman elinin altında bulundurmalıdır. Kaynak yada yararlı kitaplar arasında ansiklopediler, atlaslar sayılabilir. Ek olarak internetten yararlanmak uzere belli adresleri yada arama motorlarını onceden bilmeli kısaca bilgiye giden yollar hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Tum bu kaynakların el altında ve her an ulaşabilir olması aileyi kısıtlı zaman dilimlerinde faydalanabileceği kutuphanelere daha az bağımlı hale getirmektedir.


Etkinlikler Aracılığı İle oğrenme

Ustun yetenekli/zekalı cocuklar ve aileleri oğrenme ve keşfetme sureclerinin sonunda bir etkinliğin uretildiğini fark ederler. Bazı cocuklar oylesine etkin ve hareketlidir ki yanlışlıkla dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı alma olasılıkları ile karşı karşıyadır. Bu tanı konulan cocuklarla olan farkları, ustun yetenekli/zekalı cocukların gudulenmelerini yada hareketlerini sağlayan gucun onların araştırdıkları sorularına bir yanıt bulma arayışıdır. Cevrelerindeki dunyayı merak ettiklerinden, zorluktan ve karmaşıklıktan hoşlandıkları icin bu hareketli davranış oruntusunu sergileyebilirler. Bazen durumu yada olayı olduğundan cok daha karışık bir hale getirirler. Sonsuz gibi gozuken enerjilerini bir amaca ulaşmak icin kullanırlar. Hem zihinsel hem de fiziksel acıdan etkindirler. Diğer yandan dikkat eksikliği heperaktivite tanısı almış cocuklar ise bir amac doğrultusunda coğu zaman hareket etmezler.

Bedenlerini olduğu gibi beyinlerini de cok calıştırırlar, bu durum onların uykuya dalma sureclerinde de belli aksaklıkların ortaya cıkmasına neden olabilir. Boylelikle zihinlerini dinlendirmede ve rahatlamada zorluk yaşayabilirler. Aile, bu etkin hareketlerini, hayal guclerini ve enerjilerini boşaltmada plan yapıp onları yonlendirerek yardımcı olabilir.

Destekleyici heyecanlı bir konuşmadan, yada heyecan duyulan bir film izledikten sonra veya muthiş bir plan yaptıktan sonra ustun yetenekli/zekalı cocukların hemen uykuya dalmasını beklemek cok buyuk haksızlık olur. Onların rahatlayabilmeleri icin belli bir zaman dilimi gereklidir. Baş ucu hikaye kitapları yada yatakta uyuma once dinlenen rahatlatıcı muzikler cocuğun uyumasına yardımcı olacaktır.


Prof. Dr. Ayşegul Atamanhanemiz.com dan alıntı