sağlıklı olmak icin nasıl beslenmeliyiz
Cocuklar icin beslenme rehberi
Amerikalı uzman Sue Gilbert cocuklar icin iyi bir beslenme nasıl olmalı konusuna kendi bilgi ve deneyimlerine dayanarak acıklık getiriyor:
Cocuğunuzun yurume doneminin başlamasından sonraki yıllar fırtınadan sonraki sessizliğe benzer. Cocuğunuz artık daha oturmuş, sevdiği ve sevmediği yiyecekler doğru ve iyi bir bicimde belli olmuş, buyume yavaş yavaş rayına oturmuş ve siz aile olarak, sonunda cocuğunuzun ne yiyip ne yemediği konusunda bazı endişelerinize rağmen cocuğunuzun pek cok şeyi iyi yaptığını bilmenin rahatlığı icerisindesinizdir.

Bununla birlikte yine de cok fazla rahat olmanın zamanı değildir. Yeme alışkanlığı, belli bir duzene oturtulması ve sağlamlaştırılması gereken tum yaşam boyunca devam eden bir olgudur. Bu zaman, cocuğunuz icin eve getirdiğiniz ve oğunlerde onune sunduğunuz yiyeceklerin sağlıklı ve lezzetli olduğuna emin olmanız gereken kritik zamandır.

Oluşturduğunuz yemek oğunu ornekleri ve bildiğiniz beslenme bilgileri, cocuğunuzun yiyecek secimindeki onemli faktorlerdir. Beslenme bilginizi oğun planına kattığınız zaman, cocuklar yedikleri yemekler konusundaki pozitif davranışlarını geliştirirler. Bundan otesi siz cocuklarınız icin bir ornek teşkil edersiniz. Duzenli olarak sizin yediğiniz ve tercih ettiğiniz yiyeceklerin, cocuğunuzun yiyecek tercihlerinde mutlak etkisi olur. Onlar sizin nutuk verdiğiniz şeyleri uygulayıp uygulamadığınızın farkında olacak yaştadırlar. Eğer sut onemli ise, neden diyet soda iciyorsunuz?

Aile ve cocuk araştırmalarında cocuklar ve ailelerinin aldığı kaloriler, karbonhidratlar ve yağlar konusunda pozitif bir birliktelik olduğu saptanmıştır. Nebraska\'da yapılan başka bir calışmada cocuklara oğunlerinde eşlik eden biri varsa daha iyi yemek yediklerini gosteriyor. Daha şişman cocuklar ve annelerine nazaran, zayıf cocuklar ve onların anneleri daha cok konuşup daha az ve yavaş yemek yiyorlar. Bu ailelerin cocuklarıyla harika sohbetler yaparak yemek yemesi icin iyi bir neden.

Cocuğunuzun kendine ozgu olan aclık ve doygunluk hislerini kendi kendine anlama yeteneğini canlı tutun ve bu yeteneklerine gore hareket etmelerini sağlayın. Cocuklar kalori aldıklarında kendi kendilerini cok iyi ayarlayan kişilerdir. Dr. Leann Birch tarafından hazırlanan bir calışmada, cocukların %95\"i sabahları az kalori yoğunluklu kahvaltı alan cocuklara nazaran, sabahları yoğun kalorili kahvaltı yapan cocukların bir sonraki oğlen yemeğinde daha az yedikleri gorulmuştur. Buna nazaran bu oran yetişkinler icin sadece %60\"tır. Cocuklarınıza tabaklarındaki her şeyi yemeleri uzerine eğer istemiyorlarsa baskı yapmayın.

Televizyon ve yiyecek secenekleri

On yaşından daha kucuk cocuklar kendilerinden daha buyuk kardeşlerine kıyasla TV reklamlarını daha yakından takip ederler. Bazıları hatta reklamlarla programları ayırt edemezler. Yiyecek reklamlarının cok onemli bir kısmı cocuk programlarında gosterilir. Bu reklamların coğu beslenme ve yiyeceğin besin kalitesi uzerinde durmazlar ve daha cok tatlılığı cikolatalı olup olmadığı gibi konuları işlerler. Sundukları yiyecekleri fiziksel ihtiyaca gore değil daha cok tadı ile ilgili secim icin izleyiciyi teşvik ederler. Elbette tadılan yemeğin tadı iyi olmalı ancak bu yiyecek seciminin sadece bir yonunu teşkil eder. Bu reklamlar, eğer izlemesine izin verdiğiniz takdirde cocuğunuzun beslenme alışkanlığını ceşitli yollarla etkileyecektir:

Reklamlar satın almayı etkiler

Yiyeceğin kullanılmasında aclığı gidermekten ziyade başka amacları etkiler.

Reklamlar nadiren tuketilen yiyecekle onun sağlık uzerindeki etkisi arasındaki birliktelikten bahseder

TV izlemenin oturarak yapılan bir eylem olması nedeniyle cocuğunuzun şişmanlaşması ile ilgili olması acısından da TV izlemenin etkileriyle savaşmak gerekir. TV izlemek ile sağlıklı beslenme arasında sağlam bir birliktelik varmış gibi gorunmese de bu cocuklarla başlar. Bu problemle mucadele etmenin en iyi yolu, izlendiğinde TV\'yi sınırlayın, reklamları incelemek icin zaman ayırın boylece cocuğunuz pazarlama uzmanlarının taktiklerinden korunmuş olabilir. Şunu unutmayın ki bu marketing uzmanları reklamlara ve yiyecek dizaynına başlamadan once cocuklara danışırlar.

3-7 yaş arasındaki cocuğu beslemek

Cocukların iştahları istikrarlı bir buyume donemine girmesiyle gelişir. Cocukların hala bu donemde kesin olarak beğendikleri ve beğenmedikleri ve hatta kişiye ozel yeme davranışları, tabağındaki yiyeceklerin birbirine dokunmaması gibi olabilir. Onların bu iyi huylu tuhaf davranışlarının gelip gecici olduğuna emin olarak kabullenin. Cocuğunuzun sevdiği ve sevmediği şeylere saygı gostermeniz, onları yemelerini istediğiniz yeni bir yiyeceği denemek icin daha da istekli yapacaktır.

Cocuğunuzun buyumesiyle, daha fazla ve daha az sıklıkta gunde ortalama beş ya da birkac defa yiyebilirler. Uc doyurucu oğun ve birkac oğun aralarında yenen hafif yiyecekler meyve, cerez, tatlı gibi (Okul sonrası alınan hafif yiyecekler normal bir oğun olarak gereklidirler).

Yeni yiyeceklere karşı dereceli bir kabullenme gorebilirsiniz. Pek cok cocuk tanıdık olmadıkları yiyecekleri red etmeye ve sebzeleri pas gecmeye devam ederler. Sade ve karışık olmayan tabakları, fırında pişirilen toprak veya cam kaplara gore daha cok sevdikleri gorulur ve oda sıcaklığındaki, yiyeceklerden hoşlanırlar. Coğu cok kuvvetli tadı olan yiyecekleri red eder ve buyuk porsiyonlu yiyeceklerle ilgilenmezler.

Sağlıklı beslenme gereksinmelerini karşıladıklarından emin olmak icin aşağıda gunluk olarak cocuğunuzun yemesi gerekenleri veriyoruz.

2 ya da 3 bardak sut (ya da 15 gram peynir ya da biraz yoğurt her bir bardak sut ile)
Yaklaşık 50-60 gramlık iki porsiyon et ( ya da bir yumurta, yağ, baklagil)
Yeterli miktarda sebze ve meyve (bir elma, yarım muz, uc havuc parcası, patates puresi, dort ya da beş cilek, yarım bardak meyva suyu)
Dort porsiyon tahıl yiyecekleri (bir dilim ekmek, yarım bardak makarna, yarım bardak pişirilmiş tahıl turu)
Oğun saatlerini duzenleyin. Masaya oturduğunda ac olduğundan emin olun, boyle olunca cocuğunuz sadece yemeğe eğilmekle kalmaz, yiyecekten hoşlanır da. Hatta cocuğunuz acıkmış bile olsa cocuğunuzun yemek icin beklemesi icin ona yardımcı olabilecek yontemler geliştirin. Eğer gerekliyse onu yemeğin yapıldığı yerden uzak tutun. Belki baba neden yemeğin masada yenmesi gerektiğine dair iyi bir hikaye okuyabilir. Yeme becerileri hala geliştirilmektedir. Cocuğunuzun ara sıra yiyeceği dokebileceği ve tabağının etrafını pis ve dağınık bırakabileceği kacınılmazdır. Cocuğunuzu ne kadar az eleştirirseniz beslenme alışkanlığı o kadar iyi olacaktır. Araştırmalar gosteriyor ki cocuklar ne kadar eleştirilirse o kadar az iyi besleniyorlar. Bu demek değildir ki bir takım gecerli sınırlar koyamazsınız. Birtakım mutlak davranışlar masaya bağlı değildir.

Az yağlı diyet, cocuklar icin uygun mu?

Amerikalı uzman Sue Gilbert bir annenin tum aile icin duşuk yağlı diet programı uygulayıp uygulayamacağı sorusuna şoyle acıklık getiriyor:

Bu gunumuzde pek cok ailenin yuzleştiği bir sorundur. Cocuklar ici az yağlı diet uzerine hala calışmalar suruyor. Bu noktada calışmalar gosteriyor ki cok katı bir bicimde sınırlanan yağ ozellikle 10 yaşın altındaki cocuklarda uzun vadede sağlıklı olmak icin fayda sağlamıyor ve bazı negatif sonucları olabiliyor. İyi yemeyen ve iyi bir gelişmesi olmayan cocuklar icin yağ kısıtlaması sakıncalıdır. Ayrıca şunu aklınızda bulundurun ki bazı cocuklar onlara ne kadar yağlı yiyecek yedirdiğinize onem vermezler.

Yukarıdaki soruyu soran aile orneğinde evdeki herkesin ihtiyacına tam uyacak bir yiyecek bulmak kolay olmayacaktır. Duşuk yağlı yiyecekleri tum aile icin duzenleyebilirsiniz ve cocuklar icin sizin ve kocanızın yemeyeceği daha yuksek yağlı yiyecekleri cocuğunuz icin ilave edebilirsiniz. Orneğin, ikinizde yağsız sut icerken cocuklarınız yağlı sut icebilir. Siz duşuk yağlı yiyecekler yerken, cocuğunuz tam yağlı bir yoğut yiyebilir. Sabah tostarını ve akşam ekmeklerini yağlayıp kendiniz icin yağsız olanı yiyebilirsiniz. Kendi salatanızı yağsız bir sosla suslerken, cocuklarınızınkini normal soslarla susleyebilirsiniz.

Ayrıca oğunlerinizi de siz ve kocanız ve cocular arasında ikiye ayırabilirsiniz. Paylaşılacak tabakları bir kenera koyarak. Orneğin, bir tencere makarna pişirin, cocukların makaranasına peynir sosu ilave edin, sizinkini ise yağsız domates sosu ile susleyin. Bir kase salatayı ve bir somun tahıllı İtalyan ekmeğini paylaşın.

Oğun aralarında yenen hafif şeyler, cerez, meyve, tatlı gibi şeyler sizi şişmanlatmaksızın cocuğunuza verebileceğiniz ilave yağ ve kalorileri icerir. Cocukların yetişkinlerden daha fazla bu tur hafif yiyeceklere ihtiyacları vardır (meyve, cerez, tatlı gibi). Onlara duşuk yağlı oğunler sunup sonra onlara kendinizin katılmayacağı yağ iceren hafif yemek ve cerezleri sunarak eksikliği giderebilirisiniz.

Eğer bunların zor olduğunu duşunuyorsanız, siz ve eşiniz icin yapılacak en iyi şey, cocuğunuz icin gerekli yağlı yemeği seciyorsanız yediklerinizin miktarını kısın. Enerji ihtiyacınızı karşılamak icin az ya da cok yağ almalısınız, yağ paketlerinin kalori etkisi protein ve karbonhidrattan daha kuvvetlidir. Ayrıca dikkat etmediğiniz yukarıda bahsedilen hafif şeyleri gun boyunca almadığınıza cok dikkat edin orneğin, artan yemeği yemek ya da susadığınızda su yerine meyva suyu icmek gibi.

Ve elbette ki, her gun gayretli bir şekilde jimnastik yapın ki bu en sağlıklı şeydir. Kilo kontrolu icin bu sadece yeterli değildir fakat cocuklarınız icin iyi bir ornek oluşturur. Egzersiz yapmak muthiş bir stres gidericidir ve aynı zamanda bu evde cocuklarınızın da yapması gereken bir şeydir.

Katı yiyeceklere başlangıc: Bebeğim ne zaman hazır olacak?

Amerikalı uzman Debbi Donovan dort aylık kızı olan bir annenin sorusunu gundeme getiriyor. Anne dort aylık kızlarının sadece emzirme yontemiyle yeterince beslendiğini soyluyor ve soruyor \"Bebeğime ne zaman katı yiyecekler sunmaya başlamalıyım?\"

Cocuk doktorları American akademisi bebeklerin 4 ve 6 ay arasında olanlarının katı yiyeceklerle tanışmasını tavsiye ederler. Katı yiyecekler bebeğin artan demir ve protein ihtiyacını karşılamaya yardım ederler. Emzirme bebeklerin besin ihtiyaclarının % 75\"ini karşılayan bir beslenmedir ve ilk yıllarının ikinci yarısında da devam etmelidir.

Altı aylık bir bebek katı yiyeceklere karşı ilgi gosterir. Cocuğunuz desteksiz olarak dik oturur, kucuk nesneleri secer ve sizin tabağınızdakilerle cok ilgilidir. Katı yiyecekleri secmek icin keyfi bir zaman secmektense bebeğinizin ilgi işaretini gozlemlemek daha onemlidir.Tum bebekler katı yiyeceklere hazır olmaları ve ilgilenmeleri aynı yaşlarda olur. Alerjiye eğilimi olan bebekler katı yiyecekleri 9 aylık olana kadar red ederler.

Katı yiyecekleri bebeğinize yedirirken yavaş hareket edin. İlk once emzirin ve sonra bebeğinize yarım cay kaşığı yeni yiyecekten sunun. Muzlar ve tatlı patatesler başlangıc icin mukemmeldirler. Bunlar besleyicidirler ve bebekler bunların tadlarından hoşlanır gorunurler. Yeni katı yiycekleri verdikten sonra bir hafta bekleyin ki bebeğinizin alerjik bir reaksiyon gosterip gostermediğini gozlemleyebilesiniz. Bu reaksiyonlar kurdeşen, tahriş etme, karın ağrısı ya da herhangi bir enfeksiyon olabilir. Eğer bebeğiniz belli bir yiyeceğe karşı reaksiyon gosteriyorsa onu yemek listesinden cıkarın. Eğer cok şiddetli bir reaksiyon gosteriyorsa doktorunuza bundan bahsedin.

Kaynak: parenttime.com