Ses cıkarma şeklindeki tikler diğer vucut hareketleri ile ilgili tiklerle birlikte gorulurse Tourette Sendromu adı verilen ozel bir durumdan bahsedilir. Ses cıkarma şeklindeki tikler; boğaz temizleme, ses cıkarmadan konu dışı belirli sozcukleri ya da deyişleri yineleme, acık sacık sozcukler kullanma, kufur etme ve kendi soylediklerini, duyduğu son sesi ve cumleyi yinelemesi şeklinde ortaya cıkar.
Neden cocuklar?
Nedeni tam olarak anlaşılamamış olmakla birlikte tiklerin oluşmasında genetik ve cevresel etkenlerin rol oynadığı duşunulmektedir. Beyin kimyasallarından (norotransmitter) biri olan dopaminin anormal metabolizmasından kaynaklandığına dair dikkate değer kanıtlar bulunmuştur. Tik belirtileri genellikle gerginlik veren bir olay sonrasında artar. Aile ve cevre tarafından yapılan uyarılar ile cezalandırmalar tiklerde artışa neden olabilir. Tiklerin genetik ozelliği belirgin olup, yakın akrabalarında tikler olan cocuklarda daha sık rastlanır.
Bazıları kalıcı olabilir!
Tikler gecici ya da kalıcı olabilir. Gecici olarak niteleyebileceğimiz tikler, ceşitli beden bolgelerinde ortaya cıkar ve bir yıldan kısa bir surede kaybolur. Bu bozukluk, cocuklar arasında oldukca yaygındır. Sağlıklı cocukların %12-14'unde, daha sık, 3-10 yaşları arasında gorulur. Eğer bir cocukta bu davranışlar bir yıldan fazla surerse buna uzun suren tik bozukluğu adı verilmektedir. Cocuklarda gorulen tiklerin buyuk bir kısmı erişkin yaşa gelmeden kaybolur, ancak bir kısmında erişkin donemde de kalıcı olabilir.
Ebeveynler ne yapmalı?
Tiklerin yerleşmesinde anne, baba ya da oğretmen gibi, cocukların iletişimde olduğu kişilerin rolu onemlidir. Cunku yetişkinler, cocukta ortaya cıkan tikler nedeniyle kaygılanmakta, cocuğun her davranışını kontrol etmeye calışmaktadır. Yetişkinlerin, cocukları surekli uyararak kendilerini kontrol etmelerini istemeleri, iki şekilde etkili olarak cocuklarda tiklerin yerleşmesine yol acmaktadır. Anne babanın kaygısı nedeniyle cocuk davranışlarını kontrol etmeye calışır sonucta da, yaşadığı gerginlik tiklerin daha cok ortaya cıkmasına neden olur. Bu nedenle tikleri sondurme ve yok etmede, aile oğretmen işbirliği onemlidir. Oğretmenin bilgilendirilmesiyle sınıfta cocuk icin daha olumlu ve destekleyici bir cevre sağlanabilir. Oğretmen tarafından cocuğun tikleri nedeniyle surekli azarlanması okuldan uzaklaşmasına neden olabilir. Oğretmenin bilgilendirilmesi de, tik davranışlarına olumlu yaklaşmasının sağlanması cok onemlidir.