Ancak, bilgisayar oyunları değil, arkadaş veya aile ile karşılıklı oynanan oyunlar oneriliyor. Bilgisayar oyunları cocuğun ihtiyacı olan paylaşma ve sosyalleşme gelişimini sağlamada yetersiz kalıyor
Amerikan Hastanesi Cocuk ve Yetişkin Psikiyatrisi Klinik Şefi Dr. Zafer Atasoy, cocuklarımızın oyun secimi konusunda nelere dikkat etmemiz gerektiğini anlattı.
* Oyunla cocuk zekasını geliştirmek mumkun mu?
Evet. Zek tanımlanması cok karışık ve guc işlevdir. İcerdiği ozellikler nedeniyle her zaman gelişmeye acıktır. Bu nedenle, zek geliştirmekten soz edilebilir. Bu gelişim doğal olarak cocukluk cağında vardır. Zek gelişimi icin olmazsa olmaz koşul, uyaranla karşılaşmaktır. Bu nedenle, oyun ozellikleri ile ayrı bir yer tutuyor. Bu ozellik bir derecede hayal genişliği sağlarken, bir başka sorun gundeme gelmeye başlıyor. Artık bu tur oyun aracları, oyuncak ozelliklerinin yanı sıra, oyun arkadaşlığı da yapıyor. Bu durum ise, cocukların gereksinimi olan sosyalleşme ve paylaşma duygusunun gelişmesi onunde onemli bir engel olarak cıkıyor. Oyun sırasında, duygu ve tepkisi olmayan bir oyun arkadaşı ile oyun oynama gundeme geliyor. Bu durumu sağlıklı bulmak her zaman icin olanaklı değildir.
* Yaz doneminde cocukların gununu planlamak doğru mu?
Yaz donemi tum cocuklar icin sırasında ilgisi ve dikkati artmış bir cocuk gelişmeye daha acıktır. Oyun tek başına iyi zaman gecirme ve eğlenme demek değildir, aynı zamanda oğrenme ve dunyayı tanımadır. Cocuk icin oyun, laboratuvar calışması gibi deneme, oğrenme icermektedir.
* Hangi yaş grubunda hangi oyunlar tercih edilmeli?
Cocuklar kendi gelişim surecleri ile uyumlu oyunları cok hızlı bir bicimde bulur. Oyun konusunda erişkinler, ancak kendi deneyimleri doğrultusunda yonlendirmeler yapabilir. Oyun konusunda onlara zarar gelmeyeceğini kestirme dışında, anne-baba olarak yonlendirmenin kısıtlı olduğu bir gercektir. Sosyal ortamlarda ailenin etkisinin goreceli azaldığı ve arkadaş etkisinin arttığını gozlemliyoruz.
* Cocuğun oyun modeline aile mi karar vermeli?
Anne-baba cocuğun doğumunu izleyen ilk gunlerden itibaren sunduğu her şeyle kendi istekleri ve beklentileri doğrultusunda hareket ederken, cocuğun yaşının ilerlemesi ile bu davranışları goreceli olarak soner. Cocuğun istekleri ve yonlendirmesi daha fazla yer tutmaya başlar. Ancak, anne babanın yonlendirme hakkı hep saklı kalmalıdır.
* Sokakta oynamak mı, yoksa bilgisayar mı daha yararlıdır?
Oyun o denli onemlidir ki, icine girildiğinde yeri onemini kaybeder. Gunumuzde cocukların ev icinde oyun secenekleri, ozellikle elektronik tatil donemi olmalıdır. Tatil diğer insanlar icin ne kadar planlanırsa, cocuklar icin de o kadar planlanır. Bu planlamada tatilin eğlence ve dinlenme olduğu goz onunde tutulmalı ve buna gore davranılmalıdır. Cocuğun istek, oneri ve gereksinimleri onemlidir. Anne babalar bu durumu duşunmeli ve planı buna gore yapmalıdır.
* Oğlen uykusu cocuklar icin gerekli midir?
Uyku bedenin en onemli ihtiyacıdır ve bu durumun dışarıdan mudahale ile duzenlenmesi nerdeyse olanak dışıdır. Bebeklik donemindeki uyku gereksinimi yaş ilerledikce azalır. Zorla uyku uyunmaz. Ancak, ozelikle kucuk yaşlardaki cocukların yaz aylarının cok sıcak saatlerini dinlenerek gecirmeleri onlar icin daha uygundur. Uyumasalar bile, dinlenmek uzere yatırılmaları uygundur.
* Cocuklara sosyal uğraşlar nasıl oğretilir?
Sosyal uğraşılar ozellikle sosyal ortamlarda oğrenilir. Bu nedenle, cocukların sosyal ortamlarda bulunmaları desteklenmelidir. Bisiklete binmeyi oğrenmekte zorlanan bir cocuğun peşi sıra bu beceriyi kazanana dek koşturmak, anne baba olmanın zevkli bir aşaması olsa gerek. Bir kez bisiklete binmeyi oğrendikten sonra bir daha boyle bir deneyim ne cocuk ne de anne baba icin bir daha yaşanmayacaktı. Tadı cıkarılması gereken bu deneyime katılmak gerekir.