Yeni tip koronavirus (Kovid-19) salgınıyla mucadelede, virusun yayılmasına izin vererek suru bağışıklığı oluşturmayı hedefleyen İngiltere ve İsvec'in bu stratejilerinde başarısız olması, binlerce kişinin olumune yol actı.
İngiltere, 81 bin 950 can kaybıyla İtalya'yı gecerek bir kez daha "Avrupa'da Kovid-19 kaynaklı en cok olumun gorulduğu ulke" oldu. Bu durumda virusun yuzde 70 daha hızlı yayılan ve son aylarda ortaya cıkan bir turunun etkisi bulunsa da, ulkenin ilk başlardaki "suru bağışıklığı stratejisi" kotu gidişatın başlangıcını oluşturdu.

İngiltere'yi bu noktaya taşıyan hatalar zinciri, hukumetin salgına hazırlanmak icin zamanı olmasına rağmen bunu boşa harcamasıyla başladı.
Virusun yayılmasına izin verildi
İlk vakanın 31 Ocak'ta kayıtlara gectiği İngiltere'de, ilk olum 6 Mart 2020'de goruldu. Bircok ulkenin aksine Cin veya İtalya'yla ucuşları durdurmayan İngiltere, 12 Mart'ta vaka temas takibini bırakıp, test yapılmasını sadece hastanede olup da semptom gosterenlerle sınırlandırdı.
Bu sırada Başbakan Boris Johnson, ulkenin en kotu kamu sağlığı krizlerinden birini yaşadığını vurgulasa da karantina ya da benzer bir karar almaktan kacındı.
Okullar kapatılmadı, restoranlar ve barlar muşterilerini, tiyatrolar seyircilerini ağırlamaya devam etti, maclar ve yarışlarda da on binler statlara doldu.
Tum bu sure zarfında İngiltere, esasen "suru bağışıklığı stratejisi" izledi. Virusun toplumun yuzde 60-70'ine yayılmasına izin vererek hem ikinci bir dalgayı hem de ekonomik zararı onleyebileceğini duşunen hukumetin bu politikası, bir raporla cope atıldı.
Rapor stratejiyi değiştirdi
Londra Emperyal Kolejin 16 Mart 2020 tarihli raporunda, "suru bağışıklığı stratejisinin" 300 bine yakın olumle sonuclanabileceği uyarısında bulunuldu.
Raporla hukumetin stratejisi de değişmeye başladı. Sonrasında once okullar ardından restoran, bar, kafe, sinema ve tiyatrolar gibi yerler kapatıldı.
Başbakan Johnson, "gerekli olmadıkca sokağa cıkılmaması" tavsiyesinde bulundu.
Yanlış başlangıc, olumleri artırdı
İlk karantina 23 Mart 2020'de ilan edildiğinde "suru bağışıklığı" stratejisi yuzunden virus coktan yayılmış ve ay sonu itibarıyla can kayıpları cok kısa surede 2 bine yaklaşmıştı.
Hukumet, sonrasında sert adımlar hayata gecirse de ilk baştaki gevşek tutumunun maliyeti nisan sonuna kadar etkisini gosterdi.
Araştırmalar da "doğal yolla suru bağışıklığının oluşmayacağını" gosterdi
Bu surede yapılan araştırmalar da stratejinin başarısızlıkla sonuclanacağını ortaya koydu.
Londra Emperyal Kolejin 365 kişiyle 5 ay icinde yaptığı ve sonuclarını Ekim 2020'de yayımladığı "React-2" adlı araştırmada, antikorlu insan sayısının haziranda nufusun yuzde 6'sını oluştururken, eylulde yuzde 4,4'e duştuğu goruldu.
Boylece virus bulaşanlarda oluşan antikorların omur boyu değil, kısa sureli etkili olduğu ispatlandı.
Araştırma ekibinden Halk Sağlığı Profesoru Helen Ward, sonuclar icin "Bu, suru bağışıklığının doğal bağışıklık yoluyla elde edilebileceği fikri icin gercekten buyuk bir meydan okuma." dedi.
Zaten stratejinin başarısız olacağı da bunda ısrar eden İsvec'teki sonuclarla acıkca goruldu.
İsvec'in başarısızlığı raporlara girdi
Kovid-19'la mucadelede hafif onlemler alınan İsvec de "suru bağışıklığı" stratejisinde yanıldı.
Salgının ilk gununden itibaren hayatın normal akışında devam etmesine sert eleştiriler gelirken, İsvec hukumetinin Kovid-19 stratejisini inceleyen Korona Komisyonu, Aralık 2020'de raporunu acıkladı.
Raporda, "suru bağışıklığı stratejisinin" başarısız olduğu bildirildi.
Salgında ozellikle yaşlıların korunamadığının altı cizilen raporda, "Huzurevlerinde calışanların buyuk bolumu virus kriziyle mucadelede yalnız bırakıldı. Huzurevlerinde gec onlemler alındı, yaşlılar korunamadı." tespitlerine yer verildi.
Kral, hukumeti eleştirdi
İsvec Kralı 16. Carl Gustaf, Noel konuşmasında, mevcut hukumetin Kovid-19 salgınıyla mucadele stratejisini eleştirerek başarısız olduklarına inandığını ve cok sayıda kişinin hayatını kaybettiğini soyledi.
İsvec modeline "Rus ruleti" benzetmesi
Uppsala Universitesi Viroloji Bolumu Oğretim Uyesi Prof. Dr. Bjorn Olsen, İsvec stratejisini "Rus ruletine" benzetti.
İsvec'in diğer ulkeler gibi sert onlemler alması icin 200 bilim insanıyla hukumete ortak bir mektup gonderen Olsen, insanlardan yaşam ile olum arasında tercih yapmalarının istendiğini savunarak yetkilileri, sert onlemler alan diğer İskandinavya ulkelerini ornek almaya davet etti.
İsvec'te vaka sayısı diğer İskandinavya ulkelerin toplamının neredeyse iki katı
İsvec, diğer İskandinavya ulkeleri Finlandiya, Norvec, Danimarka'nın toplamından neredeyse iki misli vaka ve uc mislinden fazla olumle karşı karşıya kaldı.
Soz konusu ulkelerde Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı toplam 2 bin 628'e, vaka sayısı 276 bin 989'a cıkarken, İsvec'te virusten olenlerin sayısı 9 bin 433'e, vaka sayısı ise 489 bin 471'e yukseldi.
Komşu ulkeler, "suru bağışıklığı" sistemini uyguladığı icin İsvec'e sınırlarını 6 ay boyunca kapatmıştı.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Atila Altuntaş