Eskiden anne babalar cocuklarını sokağın ve kotu arkadaşın etkilerinden korumak icin caba gosterir cabaları sonuc vermediği zaman gelip bize danışırlardı.
Bilgisayar ve bunun yan urunu olan internet hayatımıza girdikten sonra sokağın ve kotu arkadaşın yerini 'internet kafe'ler aldı. Anne baba ile duygusal bağları zayıf aile icinde kendilerini değerli hissetmeyen okul başarısı duşuk cocuklar ve gencler artık sokak yerine internet kafelere gidiyorlar.
Kotu arkadaşın yerini şimdi internet bağlantısı olan ev bilgisayarları aldı. Bize danışmak icin gelen anne babalar sokak yerine internet kafelerden ve evdeki bilgisayardan yakınıyorlar.
Bilgisayar kullanmayı bilmeyen coğu anne baba derslerine yardımcı olacağı zannıyla yuzlerce dolar odeyip cocukları icin bilgisayar alıyorlar.
Bilgisayar ise tek başına bir makineden ibarettir; ders oğretmek ve cocuğu daha akıllı yapmak gibi bir marifeti yoktur. Bilgisayarı faydalı kılan 'software' dediğimiz programlar ve eğitim CD'leridir. Bu programlar da ancak kullanmasını bilen ve doğru bicimde kullanabilen ellerde faydalı olabilir.
Gorduğum kadarıyla cocuklar harclıklarıyla eğitim programları yerine oyun CD'leri satın alıyorlar. Bilgisayarın başında saatlerce oyun oynayarak zamanlarını boşa harcıyorlar.
Zamanlarının boşa gitmesi bir yana coğu şiddet icerikli savaş ve dovuş sahneleriyle dolu olan bu oyunlar onlarda saldırganlık duygularını besliyor. Nitekim bilgisayar oyunlarını incelediğinizde onların sadece eğlendirmekle kalmadığını aynı zamanda guclu olma kıyasıya yarışma rakiplerini geride bırakma ve kazanma hırsı aşıladığını; bunları yaparken de sevgi yardımlaşma paylaşma ve acıma duygularını korelttiğini gorursunuz.
Korkak ve ozguvenden yoksun cocuklar oyunu kazandıkları zaman kendilerini cesur ve kahraman hissediyorlar. Boylece başa cıkamadıkları gercek dunyadan kacıp sanal bir mutluluk veren sanal bir dunyaya sığınıyorlar.
İnternette sizi ve cocuğunuzu bekleyen tuzaklar
Eskiden disketle calışan kucuk atari (oyun) cihazları vardı. Atari'si olmayan cocuklar atari salonlarına gider oyun ihtiyaclarını karşılarlardı. Anne babaların o gunlerde yakındıkları atari salonları bugunun internet ortamı yanında cok masum kalırlar.
İnternet bağlantısı olan her bilgisayar cocukların ve genclerin ruh sağlığını bozmaya hazır potansiyel bir tehlikedir.
Donem ¤¤¤¤i icin malzeme toplamak amacıyla internete bağlanan bir oğrenciyi duşunun. Tamamen iyiniyetlidir bilgi toplamaktan başka bir amacı yoktur. Arama motoruna istediği bilgiyi yazar ve 'ara' komutunu verir.
Arama motoru bu bilgiyi alabileceği onlarca site adresini bir liste hÂlinde verir. Cocuk bu adreslerden birini tıkladığı zaman daha gireceği adres acılmadan bu adrese yamanmış 'pop-up' dediğimiz bir veya birkac reklam sitesi acılıverir.
Cocuğu sitede tutmak icin ucretsiz abonelikten tutun da ucretsiz muzik ve film CD'si gondermeye kadar bir suru cazip secenekler ileri surulur.
Yapacağı şey sadece bir form doldurmak ve gosterilen web adresine bunu postalamaktır. Buyuklerin bile kacamadığı bu tuzağa cocuklar kolayca duşerler. Cunku ucretsiz hediyeler gonderilecektir!
Bu reklam sitelerinin onemli bir kısmı pornografi icerikli olup yasa gereği '18 yaşından kucukler icin uygun değildir' uyarısı yapılır.
Ancak siteye girecek kişinin 18 yaşından kucuk olduğunu kim ve nasıl tespit edecektir? Cocuk meraktan '18 yaşından buyuğum' seceneğini işaretleyerek siteye kolayca girebilir. Boylece cok masum bir amacla internete giren bir cocuk kendisini onu her bakımdan zararlı bir sitenin icinde buluverir.
Bu bakımdan cocuklarınızı internetin zararlarından korumak icin ilk yapacağınız şey bilgisayarı herkesin goreceği bir yere koymaktır.
Ondan sonra internetin faydaları ve zararları konusunda cocuğunuzu bilgilendirmeniz bilgisayarda gecireceği zamanı sınırlandırmanız ve internete bağlı iken onu arasıra kontrol etmeniz gerekmektedir.
Cevap bekleyen sorular
İnterneti kotu amaclarla kullanan kişilerin insanlar ve ozellikle cocuklar uzerinde yol actığı tahribat son yıllarda bir dizi araştırmanın konusu olmuştur.
Bu araştırmalardan birini yuruten psikolog Michael G. Conner 'Internet Addiction and Cyber ¤¤¤' başlıklı makalesinde altına kendi notunu da duşerek şu soruları soruyor:
- Cocuğunuza dilediği zaman tanımadığınız bir yere gitmesine tanımadığınız kişi veya kişilerle birkac saat birlikte olmasına izin verir misiniz?
(Eğer cocuğunuzun odasında internet bağlantısı olan bir bilgisayar varsa sorumuza 'Hayır' demenizin hicbir anlamı yoktur. Cunku odasının kapısını kapatıp kendi başına kaldığında cocuğunuzun ne yaptığını bilemezsiniz. İstediği zaman internete bağlanıp tanımadığı bir siteye girerek tanımadığı kişi veya kişilerle birlikte olabilir.)
- Kocanızın tanımadığınız bir kadının evine gitmesine onunla saatlerce sohbet etmesine ve birlikte yatak odasına girmelerine izin verir misiniz?
(Eğer kocanızın calışma odasında internet bağlantısı olan bir bilgisayar varsa ve onun bir internet bağımlısı olduğunu biliyorsanız sorumuza cevap vermeden once iyi duşunun.)
- İlişkileri yalan uzerine kurulmuş yabancı insanlarla tanışmak onlarla sohbet etmek ve sırlarınızı paylaşmak ister misiniz? İnternet uzerinden tanıştığınız ve sohbet ettiğiniz insanların kim olduğunu biliyor musunuz? Onların verdikleri bilgilerin doğruluğundan emin misiniz?
(Eğer 'İki taraf bu sanal beraberlikten zevk alıyor ve eğleniyorsa yalanın ne zararı var?' diyorsanız sizin bir internet bağımlısı olduğunuzu soylemek zorundayız.)