ABD'de, Kongre baskınının sorumlusu olarak gosterilen Başkan Donald Trump'ın, Anayasa'nın 25. Ek Maddesi'nin devreye sokulması yoluyla gorevden alınması tartışılıyor.
Ulkede 3 Kasım'daki secimlerin sonuclarının tescili icin 6 Ocak'ta yapılan Kongre oturumu esnasında, Donald Trump yanlılarının Kongreyi basmasının yankısı hala suruyor.

Kongre baskını bağlamında en cok gundeme gelen konulardan biri de Başkan Yardımcısı Mike Pence'in, Anayasa'nın 25. Ek Maddesi'ni devreye sokması yonunde yapılan cağrılar oldu.
Son olarak, Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, dun gece Demokratlara gonderdiği mektubunda, Pence'in bu maddeyi uygulaması icin bugun bir cağrıda bulunacaklarını belirtti. Pelosi, Pence'in 24 saat icinde adım atmaması halinde azil surecini başlatacaklarını vurguladı.
Anayasanın 25. Ek Maddesi nedir?
ABD Anayasası'nın 25. Ek Maddesi, bir ABD başkanının gorevini yerine getiremeyeceğine kanaat getirilmesi durumunda, başkanın gorevden alınarak yerine başkan yardımcısının gecici olarak gorevi devralmasını iceriyor.
Maddenin uygulanması icin ise Pence'in başkanı gorevden alma kararına kabine uyelerinin salt coğunluğunun destek vermesi gerekiyor.
Pence'in boyle bir adım atması durumunda ise Trump'ın Kongreye bir mektup gondererek karara itiraz etme hakkı bulunuyor. Pence ve kabine uyelerinin ise bu kararı savunmaları icin 4 gun suresi bulunuyor.
4 gunluk surenin sonunda Kongre bir oylama yapıyor ve her iki kanatın 3'te 2'sinin desteğini alması durumunda Trump gorevden alınabiliyor. Bu da karara 67 Senator ve 290 Temsilciler Meclisi uyesinin destek vermesi gerektiği anlamına geliyor. Ayrıca, kabine yerine Kongre de başkanın gorevini yapıp yapamayacağını değerlendirmek uzere kendi bunyesinde bir ekip de kurabiliyor ancak Amerikan medyasına yansıyan haberlerde, Pence'in bu yonde bir adım atmayı duşunmediği bildiriliyor.
25. Ek Madde nasıl ortaya cıktı?
ABD Anayasası'na, başkanın olmesi ya da gorevini yapamayacak hale gelmesi durumunda, gorevi başkan yardımcısının devralmasına ilişkin prosedurleri belirleyen bir madde koyma ihtiyacı John Kennedy'in suikasta kurban gitmesinin ardından ortaya cıktı.
Aslında 1950'lerde başkanlık yapan Dwight Eisenhower'ın gorevi başındayken ciddi bir kalp krizi gecirmesi sonrası hukumet krizi cıkmış ancak anayasada bunu belirleyen bir madde bulunmadığından ani bir kararla o donem başkan yardımcısı olan Richard Nixon goreve getirilmişti.
22 Kasım 1963'teki Kennedy suikastinin ardından ise usuller net bir şekilde belirlendi ve Anayasa'ya 25. Ek Maddesi yazılmıştı.
6 Haziran 1965'te Kongreye sunulan 25. Ek Madde, 10 Şubat 1967'de onaylandı ve yasalaştı.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Dildar Baykan