
İngiltere'de koronavirus kısıtlamalarının ardından ev ici istismar vakalarında buyuk bir artış yaşandı. ve teknoloji de bunda rol sahibi.
Akıllı hoparlorler, takip cihazları ve yazılımlar, faillerin mağdurları kontrol etmesini ve istismara devam etmesini kolaylaştırıyor.
Ev ici şiddet alanında calışan Refuge derneğine gore, yardım ettikleri kişilerden yuzde 70'i istismarda teknolojinin bir şekilde kullanıldığını soyluyor.
Salgın sırasında istismara maruz kalan ve guvenlikleri nedeniyle adlarını değiştirmemizi isteyen iki kişi, yaşadıklarını BBC Click programına anlattı.
Kate, "Evden cıktıktan sonra Amazon Ring kapı zili kamerasını kullanarak beni takip ettiğini anlayabiliyordum" diyor.
İnternete bağlı olan bu kamera, onunde bir şey hareket edince devreye giriyor ve uzaktan izlenebiliyor.
Kate "Pili cıkarabilirdim ama bana 'Cocuklarımızın guvenliğini tehlikeye attın' diyeceğini duşunerek yapmadım" diyor ve ekliyor:
"Polise gidip benim kotu bir anne olduğumu soyleyebilir diye duşundum."
Bir başka kadın ise partnerinin Amazon'un sanal asistanını kullanarak kendisini gozetlediğini anlatıyor.
Amazon'un akıllı hoparlorlerinde bulunan bu asistan, kullanıcıların cihazlara bağlanarak uzaktan dinlemesini ve konuşmasını sağlıyor.
Sue "Butun evde akıllı hoparlorler vardı, hepsine paylaşım hesapları kurmuştu. Dışardan istediği zaman evi dinliyordu" diyor.

Pandemiyle birlikte erkeklerin karşılaştığı istismarlar da arttı.
Respect Erkek Destek Hattı, salgından sonra onceki yıl aynı doneme kıyasla 5 bin ekstra cağrı aldıklarını soyluyor.
Fakat taciz ve şiddete uğrayan kadınların sayısı erkeklere kıyasla daha fazla. Ulusal İstatistik Ofisi verilerine gore 2019'da ev ici istismar mağdurlarının dortte ucu kadındı.
University College London'da toplumsal cinsiyet ve nesnelerin interneti alanında calışan Dr. Leonie Tanzer, bu şekilde kontrol meselesinin sıklıkla karşılarına cıktığını soyluyor:
"Genellikle erkek olan fail cihazı satın alıyor ve kuruyor.
"Bu, ona hem mekanda, hem de cihazın ayarları konusunda buyuk bir kontrol veriyor."
Sue ve Kate'in yaşadıkları da bu goruşu onaylıyor.
Sue "Evdeyken bir balonun icindeydik" diyor ve ekliyor:
"Evden cıktığımda bile konumumu akıllı saatimden, telefonumdan veya başka bir şeyimden takip edebiliyordu.
"Kendi hayatımda ve cocuklarım uzerimde ne kadar az kontrolum olduğunu, onun ise ne kadar cok kontrolu olduğunu fark ettim. Bundan kurtulmam gerekiyordu."
Partneri tarafından ortak Amazon hesaplarından cıkarıldığını fakat kredi kartı bilgisinin orada durduğunu anlatan Sue, partnerinin uygulamada yaptığı harcamaları karşılamak zorunda kaldığını soyluyor:
"Amazon'u aradım ve 'Kartımı bu hesaptan cıkartamıyorum' dedim.
"Onlar da 'Uzgunuz, yapabileceğimiz bir şey yok, banka kartınızı iptal edin' dediler.
"Şirketler bunun nasıl istismar edilebileceğini biliyor olmalı."

Teknoloji istismara maruz kalanlara yardım etmek icin de kullanılabilir.
Fakat Refuge, bu iddiayla piyasaya cıkan bazı uygulamaların tehlikeli olduğunu belirtiyor:
"Tek amacı ev ici şiddet mağdurlarına yardım etmek ve onları korumak olan pek cok uygulama gorduk fakat bu uygulamaların onemli bir kısmında hatalar var. Bazıları mağdurun konumunu ifşa edebiliyor orneğin."İnsanlar koronavirus nedeniyle eskisine kıyasla evde cok daha fazla vakit geciriyor. Bu da daha fazla yazılım ve hizmeti paylaşmaya yol acabiliyor.
Kate yazılımcıların, ciftler ayrılınca paylaşılan uygulamalara ne olacağına dair duşunmesi gerektiğini soyluyor:
"Ciftken bir uygulama bir e-posta adresine kayıtlı şekilde acılıyor.
"Bir şeyler kotuye gittikten sonra uygulamanın kontrolunu elinde bulundurmayan kişi hicbir şey yapamıyor."
[h=3]Guvenliğin yuku[/h]IBM'den bir grup guvenlik uzmanı, teknolojinin ev ici istismarı beslemesini engellemek icin calışmalar yapıyor.
Yazılım ve cihaz ureticilerinin uyması icin bir dizi prensip yayınlayan uzmanlar, genelde ureticilerin urunlerinin nasıl kotuye kullanılabileceği konusunda kafa yormadığını, kullanıcıların kendilerini eğitmek zorunda kaldığını soyluyor.
IBM'den Lesley Nuttall "Guvenliğin yuku kullanıcının omuzlarında olmamalı. Bu yukumluluğun en azından bir kısmını ureticiler ustlenmeli" diyor.
Cihazların uzaktan aktive edildiğinde uyarı vermesi ve manuel bir şekilde kapatma seceneğinin olması gerektiğini belirten Nuttall "Pek cok akıllı cihaz evdeki herkesin birbiriyle veri paylaşmaktan memnun olduğunu varsayar fakat bu mutlu senaryo aile yaşamındaki cok sayıda varyasyonu hesaba katmıyor" diyor.
Ailelerin cocuklarının guvenliği icin kullandığı uygulamalar bunlara bir ornek.
Bu uygulamalar telefonun pil seviyesine kadar pek cok ayrıntıyı paylaşıyor.
Nuttall "Bu onemsiz bir veri olarak gorulebilir fakat bazı senaryolarda mağdurun telefonunu kapatıp 'Pilim bitmişti' demesinin onune gecebilir" diyor.
IBM, faillerin duşuk miktarda banka havalesi veya internet alışverişinde hediye notu gibi bolumlerden istismar mesajları gonderebileceği konusunda da uyarıda bulunuyor:
"Bu tip alanları yapay zeka ile gozetleyerek taciz mesajları engellenebilir.
"Banka hesaplarından cok kucuk miktarlarda yapılan transferler otomatik olarak bir uyarı sistemini devreye sokabilir."
