Kendini kuresel bir video topluluğu olarak tanımlayan TikTok ile kullanıcılar, kendi kısa videolarını oluşturup, paylaşabiliyor. Kullanıcılar, videolarına, ozel efekt filtreleri, eğlenceli etiketler ve cıkartmalar ile sevdikleri muzikleri veya sesleri ekleyelebiliyor.
Video klipleri kırpmak, kesmek, birleştirmek ve kopyalamak icin duzenleme aracları da sunan TikTok, YouTube, Instagram, Snapchat ve Vine gibi uygulamaların kesişiminde kısa ve anlık videolara odaklanan bir platform. TikTok’taki videolar 15 saniye ile sınırlı ancak daha uzun hikayeler oluşturmak icin videolar birbirine eklenebiliyor.
KAC KİŞİ KULLANIYOR?
TikTok, Android ve iOS’un yanısıra Amazon platformu icin geliştirilmiş ucretsiz mobil uygulamaları bulunuyor. 2018 yılının ilk yarısı sonunda 250 milyon gunluk aktif kullanıcıya ulaştığını duyuran TikTok, 150’den fazla ulkede 500 milyon aylık aktif kullanıcı sayısını da geride bıraktı.
2018 yılında ABD ve Avrupa’da hem iOS hem de Android platformunda en cok indirilen mobil uygulama olmayı başaran TikTok, Turkiye’de de hayli populer.
Hatta Turkiye'de 21 Ocak 2019 itibariyle Android’te sosyal platformlar arasında en fazla indirilen uygulama olan TikTok, tum Android uygulamaları icinde de en fazla indirilen 3. uygulama konumunda bulunuyor. Turkiye’deki iPhone kullanıcıları arasında iOS platformunda video uygulamaları arasında en fazla indirilen uygulama olan TikTok, genel sıralamada da 6. konumda.
TikTok’un, dunya internet trafiğinin yaklaşık yuzde 80’ini oluşturan video iceriklerindeki payı da gittikce artıyor. 800 milyonu aşkın internet kullanıcısıyla dunyanın en buyuk internet nufusuna sahip olan Cin’de Kasım 2018 itibariyle trafiğin yaklaşık yuzde 10’u tek başına TikTok’tan geliyor.
YAŞ SINIRI VAR MI?
Coğu sosyal paylaşım platformunda olduğu gibi TikTok icin de yaş sınırlaması bulunuyor. Platformun kurallarına gore TikTok kullanıcısı olmak icin 13 yaşından buyuk olma şartı aranıyor. 13 yaşından buyuk ancak 18 yaşından kucuk kullanıcıların ise TikTok’u kullanmak veya bir hesap acmak icin ebeveynlerinden veya yasal velilerinden onay aldığını beyan ettiği kabul ediliyor. Diğer bir deyişle pratikte işlemese de 18 yaşın altındakilerin uygulamayı kullanabilmesi icin ailelerinden izin almış olması gerekiyor.
NEREDEN CIKTI?
Cinli internet teknolojileri şirketi ByteDance, 2016 yılının eylul ayında Cin’de Douyin adlı video paylaşım platformunu kullanıma actı. Şirket, Douyin’i 2017 yılının eylul ayında TikTok adıyla uluslararası pazarların da kullanımına sundu.
ByteDance, 2017 yılının kasım ayında 1 milyar dolara Şangay merkezli muzik paylaşımına odaklanan ve aynı zamanda ABD’de California’da da ofisi bulunan sosyal medya platformu musical.ly’i satın aldı. ABD’deki genc kullanıcıları hedefleyen Cinli şirket, 2 Ağustos 2018'de TikTok ile musical.ly uygulamalarını ve kullanıcı veritabanını tek bir uygulamada birleştirerek TikTok ile yoluna devam etme kararı aldı. İşte ne olduysa, bu tarihten sonra oldu.
DEĞERİ NE?
Ekim 2018’de Softbank Group’tan 3 milyar dolarlık yatırım alan Bytedance’ın toplam değeri 75 milyar doları gecti. TikTok ruzgarını arkasına alan Bytedance, bu rakamla Uber ve Airbnb gibi şirketleri bile geride bırakarak, “dunyanın en değerli start-up'ı” unvanını da ele gecirdi.
KİM KURDU?
Şimdi dunya borsalarında halka arza hazırlanan ByteDance’ın kurucusu ise 35 yaşındaki yazılım muhendisi Zhang Yiming. TikTok ile birlikte servetine servet katan Yiming, Forbes’un 2018 rakamlarına gore Cin’in en zengin 35. kişisi. Mart 2018’de 4 milyar dolar olan Yiming’in kişisel serveti, Ocak 2019 itibariyle 6.8 milyar doları buldu. Bu rakamla Zhang Yiming, dunyanın en zenginleri listesinde 218. sırada.
TWITTER’IN ELİNDEN KACAN FIRSAT MI?
İnternet dunyasında kısa video paylaşımı denilince, ilk aklan gelen uygulama aslında Vine idi. 2012 yılının haziran ayında kurulan bu uygulamayı aynı yılın ekim ayında Twitter, 30 milyon dolara satın alarak bunyesine katmıştı. Ancak Twitter, kısa surede 200 milyon kullanıcı barajını gecmesine kaşın 2016 yılında Vine’ı kapatma kararı aldı.
Bu boşluğu iyi değerlendiren TikTok’un başarısı, Vine’ın ilk kurucusunu da harekete gecirdi. Vine’ın kurucularından Dom Hofmann, Kasım 2018’de Twitter uzerinden yapmış olduğu acıklama ile birlikte, Vine’ın devamı niteliğinde olacak olan Byte uygulamasını geliştirdiklerini ve Byte’ı 2019’un bahar aylarında kullanıma acacaklarını duyurdu.
ELEŞTİRİLER CIĞ GİBİ BUYUYOR
Her ne kadar son bir yılın en hızlı yukselen uygulaması olsa da, en değerli start-up unvanını alsa da TikTok ile ilgili cok ciddi ve haklı endişeler de yok değil. TikTok’a getirilen en buyuk eleştirilerden biri genclerin gelişimine olumsuz ornek olması yonunde. Platformda paylaşılan videoların icerikleri de bunu destekler nitelikte.
Uygulama her ne kadar kendini “anı yaşa, yaratıcılığını paylaş” gibi jenerik bir motto ile tanımlasa da ortaya cıkan video paylaşımları aslında hic o kadar masum sayılmaz.
TikTok’un en populer videoları arasında giren “zengin icerikleri!”ne bakıldığında, kendi veya cevresindekilerin sağlığını tehlikeye atanlardan, bağırıp, cağıranlara; soyunarak cinselliğini one cıkartanlardan, hakaret ve argo ifadelere bolca rastlamak mumkun.
Ustelik bu videoları sadece yetişkinler de değil, 70’li yaşlardaki kullanıcılar da paylaşıyor. Platformda 13 yaş sınırı olmasına karşın, bu yaşın altındaki cocukların da videolarını paylaşması, ailelerin de bu mecra konusunda daha dikkatli davranmaya itiyor.
AİLELERE UYARI
Bu uygulamayla ilgili olarak yapılan en masum eleştirinin “espri anlayışından oldukca uzak dublaj videolarının bulunduğu platform” olduğunu belirterek, son kararı yine de kullanıcılara bırakalım. Ancak TikTok ve benzer paylaşım platformları, bu haliyle sadece “eğlenceli videolar” olarak değerlendirilip de deyim yerindeyse yakayı kurtaramıyor.
Hatta bazı ulkeler TikTok ve benzeri uygulamaları yasaklama yoluna bile gidiyor. Orneğin Endonezya TikTok’u “pornografi, uygunsuz icerik ve kufur” iceren videoları nedeniyle yasakladı. Cin ise TikTok ve benzeri yapıdaki kısa video paylaşım uygulamalarını bundan sonra daha sıkı kurallar cercevesinde denetleneceğini duyurdu.
Hindistan, uygulamayı “sosyal felaket” oluşturma potansiyeline sahip olarak değerlendirerek, incelemeye aldı. Benzer şekilde, Fransız polisi de ebeveynleri, TikTok'ta cocuklarının “uygunsuz cinsel tekliflerin hedef alınabileceği” konusunda uyardı.
SOZDE YASAK AMA...
TikTok’un sozcusunun bu eleştirilerle ilgili olarak “Bu tur davranışlar TikTok'ta yasaktır” sozlerine karşın, uygulamada aynı zamanda ırkcı ve nefret soylemleri paylaşan iceriklere de rastlanabiliyor. Bu olumsuz orneklerin sayısını gittikce arttığı gozlenirken, TikTok ise “Topluluk Kuralları” altında “şu konularla ilgili icerikleri paylaşmanın yeri değiliz” acıklaması yapmakla yetiniyor:
“Zararlı veya tehlikeli icerik, teror orgutleri ve diğer suc orgutleri, şok edici veya şiddet iceren icerikler, ayrımcılık veya nefret soylemi, cıplaklık veya cinsellik, cocuk guvenliği ihlali taciz veya başka bir kullanıcının kişisel kimliği, spam veya diğer yanıltıcı icerik, başkasının telif haklarını, ticari markalarını veya diğer fikri mulkiyet haklarını ihlal eden icerikler...”