Şeyh Hamid-i Veli, bilinen adıyla Somuncu Baba, Osmanlı Kuruluş Donemi unlu mutasavvıfı ve alimidir. Aynı zamanda Bayramiyye TarikÂtı kurucusu Hacı Bayram Veli'nin de hocasıdır. Safevîyye TarikÂtı'nın Anadolu'ya yayılmasında etkin faaliyetlerde bulunmuş buyuk bir mutasavvıftır.
[h=3]SOMUNCU BABA ŞEYH HAMİD-İ VELİ KİMDİR? SOMUNCU BABA HİKAYESİ NEDİR?[/h]1331 tarihinde Kayseri'nin Akcakaya koyunde doğmuştur. Anadolu'yu mÂnevi fetih icin gelen Horasan erenlerinden Şemseddin Musa Kayseri'nin oğludur. Seyyid olup soyu 24. kuşaktan İslam peygamberi Muhammed'e ulaştığı iddia edilir. "Şeyh HÂmid HÂmid'ûd-Dîn-i Veli" ilk tahsilini babası Şeyh Şemseddin Musa Kayseri'den almıştır. Bilge kişiliği olan Şeyh HÂmid-i Veli, ilim alanındaki calışmalarını Şam, Tebriz ve Erdebil'de surdurmuştur. Safevilik Erdebilî'nin ya da onun babası Sadreddin Erdebili' nin yanında[2] Erdebil'de tamamlamış ve Bayezid-i Bistami'nin ruhaniyetinden mÂnevi terbiye almıştır. Safev'îyye TarikÂtı'nın Anadolu'ya yayılması, muhtemelen Hoca Al ad-Dîn Ali Erdebilî'nin zamanında Şeyh HÂmid-i Veli ile olmuştur.

Dini ve dunyevi ilimlerle ilgili onay alarak, doğru yolu gosterme vazifesi icin Anadolu'ya donerek Bursa'ya yerleşmiştir. Bursa'da cilehanesinin yanında yaptırdığı ekmek fırınında somun pişirip sokak sokak dolaşarak "somunlar, muminler" nidasıyla insanlara ekmek dağıtmıştır. Bu sebeple Şeyh Hamid-i Veli "Somuncu Baba" ve "Ekmekci Koca" olarak da tanınmıştır. Yıldırım Beyazıd Niğbolu zaferini kazanınca, "Allah'a şukur nişanesi" olarak Bursa Ulu Camii'ni yaptırmıştır. Ulu Cami'nin acılış hutbesini Şeyh HÂmid-i Veli okumuş ve hutbede Fatiha Suresini yedi farklı şekilde yorumlamıştır. Hutbeyi dinleyen padişah başta olmak uzere tum cemaat Şeyh Hamid-i Veli' den etkilenmiştir. MÂnevi kişiliği ve bilgelik yonu ortaya cıkan Şeyh Hamid-i Veli şohretten korktuğu icin talebeleriyle birlikte Bursa'dan ayrılarak Aksaray'a gelmiştir.[1] Abdurrahman el-Askerî ise Somuncu Baba' nın Bursa'dan ayrıldıktan sonra Ceyhan Nehri' nin kenarında bulunan Kozan (Sis) Kalesi yakınlarındaki bir koyde yerleştiğini ve Hacı Bayram-ı Veli' nin de buraya gelip kendisini ziyaret ettiğini belirtmiştir. Burada bir sure kaldıktan sonra once Şam'a gitmiş, buradan Mekke' ye hacca gitmiş olan Somuncu Baba, hac donuşu Aksaray'a yerleşmiştir.[2] Aksaray'da Hacı Bayram-ı Veli'yi dunyaya ve ahirete ait ilimlerde eğiterek yetiştirmiş, onu irşad vazifesi icin Ankara'ya gorevlendirmiştir.
1412 yılında vefat eden Somuncu Baba, Aksaray' da Hacı Bayram-ı Veli tarafından cenaze namazı kıldırıldıktan sonra bugunku turbesinin olduğu yere defnedildi.
Somuncu Baba' nın Yusuf HÂkikî ve HÂlil Taybî adında iki oğlu olduğu bilinmektedir. Yusuf HÂkikî Aksaray'da kalarak burada olmuştur. Diğer oğlu HÂlil Taybî ise Darende' ye yerleşmiştir. Bazı goruşlere gore Somuncu Baba, Darende'nin Hıdırlık adı verilen bolgesinde oğlu Halil Taybî ile birlikte gomuludur.
[h=3]SOMUNCU BABA TALEBELERİ[/h]"Somuncu Baba" ve en meşhur talebesi olan Hacı Bayram Veli'nin Osmanlı Devleti'nde yeni Anadolu ve Rumeli uzerinde cok buyuk etkileri vardır. Bu onemli isimler şunlardır:
Hacı Bayram-ı VeliŞeyh ŞucÂuddin KaramÂnîŞeyh Muzaffer LÂrendevîMolla FenariŞeyh BedreddinHÂlil Taybî, DarendeBaba Yusuf HÂkikî, Aksaray[h=3]SOMUNCU BABA ESERLERİ[/h]Somuncu Baba, zÂhirî ve bÂtınî ilimlerdeki derin bilgisine rağmen, cok az eser vermiş veya cok az eseri gunumuze ulaşabilmiştir. Bu zikredilen hakikata rağmen, Somuncu Baba'nın bize kadar ulaşan Şerh-i Hadis-i Erba'în, Zikir Risalesi, SilÂh'u-l Murîdîn adlı eserleri mevcuttur.