Koronavirusun mutasyona uğradığı yonunde haberler tum dunyada yayıldı. Bircok insan mutasyonun kelime anlamını merak ediyor. Dunya Sağlık Orgutu'nden (WHO) BBC'ye yapılan acıklamada, mutasyona uğrayan koronavirusun Birleşik Krallık'ın dışında, Hollanda, Danimarka ve Avusturya'da tespit edildiği belirtildi. Peki, Mutasyon nedir? Virusun mutasyona uğraması ne demek?
[h=3]MUTASYON NEDİR?[/h]Mutasyon ya da değişinim, bir canlının genomu icindeki DNA ya da RNA diziliminde meydana gelen kalıcı değişmelerdir. Mutasyona sahip bir organizma ise mutant olarak adlandırılır.

Mutasyonlar, genel olarak germ hattı mutasyonları ve somatik mutasyonlar olmak uzere ikiye ayrılır. Doku hucreleri icinde gercekleşen bir mutasyon, kalıtsal olamayacağı icin kuşaktan kuşağa aktarılmaz. Bedensel (somatik) mutasyonlar bu anlamda kalıtsal değildir. Eşey (ureme) hucresi mutasyonları, diğer ismiyle germ hattı mutasyonları ise kalıtsaldır ve bir sonraki nesillere aktarılır.
Bireyin kalıtsal ozelliklerinin ortaya cıkmasını sağlayan genetik şifre, herhangi bir nedenden dolayı (DNA onarımı, mayoz bolunme veya DNA replikasyonu sırasında meydana gelen hatalar, transpozonlar, virusler, X ışını, radyasyon, ultraviyole, bazı ilac ve mutajen kimyasallar, ani sıcaklık değişimleri vb. etkenlerle) bozulabilir. Bunun yanında hipermutasyon gibi hucresel sureclerde organizmanın kendisi tarafından da tetiklenebilir. Bu durumda DNA'nın sentezlediği protein veya enzim bozulur. Boylece canlının, proteinden dolayı yapısı, enzimlerinden dolayı metabolizması değişebilir. Mutasyon ters evrimin temelini oluşturur.
Mutasyonlar, kalıtsal materyalin normal kombinasyonunu değiştirmeyen, kalıtsal yapıda meydana gelen butun değişikliklerdir. Mutasyon terimi genel olarak,
Kromozom yapısının değişmesini,Kromozom sayısının değişmesini,Genlerdeki değişiklikleri kapsar.Bu anlamda mutasyonlar, sitogenetikte, değişimlerin kapsamlarına gore, Genom mutasyonu, Kromozom mutasyonu ve Gen mutasyonu olarak adlandırılıp uce ayrılırlar. Genom mutasyonları kromozom sayısındaki değişmeler olup kromozom mutasyonları ise ışık mikroskobu altında incelenebilen ve kromozomun ic yapısında oluşan değişimlerdir. Gen mutasyonları ise ışık mikroskobu altında gorunmeyen ve tek bir geni kapsayan mutasyonlardır.
Mutasyonlar, dizilimlerde farklı turde değişimlere yol acabilirler; Bu anlamda bir mutasyon, canlı organizmanın fenotipik ozelliklerinde negatif veya pozitif etkilere sahip olabileceği gibi notr mutasyonlar hicbir etkiye sahip olmayabilirler (durağan veya sessiz mutasyonlar). Bu tur değişimler, bir gen urununun değişmesinde veya genin doğru ya da tamamen işlemesini engellemede herhangi bir etkileri olmayabilir. Drosophila melanogaster sineği uzerinde yapılan calışmalar, gen tarafından oluşturulan bir proteinin mutasyonunda, bu mutasyonun yaklaşık %70'inin zararlı etkilere sahip olduğunu, geri kalanının ise ya notr ya da zayıf faydalı etki gosterdiğini ortaya koymaktadır. Mutasyonların genler uzerindeki zararlı etkileri nedeniyle, organizmalar mutasyonları gidermek icin DNA onarımı gibi mekanizmalara sahiptir.
Genetik materyal olarak RNA kullanan virusler, surekli ve hızlı bir şekilde coğalıp geliştikleri icin onlara avantaj sağlayan hızlı mutasyon oranlarına sahiptir, ve bu şekilde insan bağışıklık sistemi gibi savunma mekanizmalarını atlatabilir ve reaksiyonlardan kacabilirler
[h=3]VİRUSUN MUTASYONA UĞRAMASI NE DEMEK?[/h]Bilim insanlarına gore, virusun insan vucuduna tutunmak icin kullandığı "cıkıntılı protein"lerinde (spike protein) bazı mutasyonlar goruldu. İlk analizlerde "N501Y" adı verilen mutasyon sayesinde virusun onceki doneme kıyasla yuzde 70 daha hızlı yayıldığı tespit edildi. Buna gore, soz konusu varyant İngiltere'nin başkenti Londra'da ilk kez 21 Eylul gunu tespit edildi. Kasım ortasında gelindiğinde Londra'daki vakaların yuzde 28'inde, 9 Aralık gunu ise başkentteki vakaların yuzde 62'sinde bu varyant saptandı. Virologlar, viruslerin kendilerini hayatta tutmak icin sıklıkla mutasyon gecirdiğini, bunun bilim dunyası icin normal bir durum olduğunu ve soz konusu değişimlerin salgın grafiklerinde dramatik etkilere cok nadir yol actığını vurguladı.