Medipol Başakşehir ile Paris Saint-German arasında Salı akşamı oynanan macın 'ırkcılık skandalı' nedeniyle yarım kalması hem uluslararası futbol camiasında hem de Turkiye'de buyuk tepki topladı.
Şampiyonlar Ligi H Grubu'ndaki son macın 13. dakikasında Başakşehir'in teknik ekibinden Pierre Webo, macın Romanya Futbol Federasyonu'ndan dorduncu hakemi Sebastian Coltescu'nun kendisine karşı ırkcı ifadeler kullandığını soyledi.

Saha icerisinde 10 dakikadan uzun suren tartışmaların ardından hem ev sahibi hem de konuk takım futbolcuları da sahayı terk etti ve UEFA macı yeni hakem ekibiyle oynanmak uzere Carşamba akşamına erteledi.
Dunyada futbolda ırkcılık karşıtı mucadeleye karşı sıkı onlemler alınıyor. UEFA da bu doğrultuda uzunca bir zamandır sıfır tolerans politikasıyla hareket ediyor.
Ancak tum bu onlemlere rağmen gectiğimiz hafta İngiltere ikinci ligi Championship'te Millwall taraftarları, mac oncesi diz bukerek ırkcılığı protesto eden oyuncuları yuhaladı. İngiltere Futbol Federasyonu da olayla ilgili soruşturma başlattı.
Federasyon, Manchester United'lı oyuncu Edison Cavani'nin gectiğimiz hafta Southampton macında attığı gol icin kendisini sosyal medyada tebrik eden bir arkadaşına verdiği cevap hakkında da soruşturma başlattı. Cavani, sosyal medya gonderisine yaptığı yorumda arkadaşına İspanyolca ırkcı bir ifade kullanmıştı.
Aynı ırkcı ifadeyi 2011 yılında Liverpool forması giyen Luis Suarez de Manchester United forması giyen Patrice Evra icin kullanmış ve 8 macla cezalandırılmıştı.
Barcelona forması giydiği donemde Kamerunlu yıldız futbolcu Samuel Eto'o da birden fazla kez ırkcı tezahuratlarla karşılaşmıştı. 2005 yılında Real Zaragoza macında sahayı terk etmek isteyen Eto'o hakem tarafından ikna edilerek sahaya dondurulmuştu. Real Zaragoza'ya da 9 bin euro para cezası kesilmişti.
Tottenham ve Chelsea arasında gectiğimiz yıl oynanan macta ev sahini Tottenham taraftarı Chelsea'li Antonio Rudiger'e ırkcı tezahuratta bulunmuştu.
Futbolcu Emre Belozoğlu da Newcastle United forması giydiği donemde Bolton oyuncusu El Hadji Diouf'a ırkcı bir hakarette bulunmuştu. Belozoğlu Fenerbahce formasıyla, Trabzonspor oyuncusu Didier Zokora'ya ırkcı sozler sarf etmişti.




[h=3]Donum noktası[/h]Ancak dun akşamki olay, uluslarası futbol camiasında ırkcılıkla mucadele bağlamında donum noktası olarak goruluyor. Avrupa'nın kulup bazında en ust duzey futbol organizasyonundaki ırkcılık iddiasına her iki takım futbolcularının sahayı terk ederek tepki gostermesi yeşil sahalarda ırkcılıkla mucadelede benzersiz bir gelişme olarak yorumlandı.
BBC Turkce'nin sorularını yanıtlayan spor yazarı Banu Yelkovan PSG'nin turu garantilemiş, Başakşehir'in de iddiasının kalmaması nedeniyle formalite macı olarak izlenecek macın tarihe gectiğini kaydediyor ve şoyle devam ediyor:
"Macta Webo ile başlayan, Demba Ba ile devam eden, Başakşehir takımının başkan Goksel Gumuşdağ ve teknik direktor Okan Buruk'tan başlayarak tum paydaşlarınca desteklenen duruşuna PSG futbolcularının ve takımının da katılmasıyla zirveye cıkan inanılmaz bir duruş izledik"
Yelkovan, macta verilen tepkinin futbol sahalarında bugune kadar ırkcı davranışlara karşı bireysel ve tek tuk verilen tepkilerin zirveye cıktığı bir an olarak tarihe gectiğini soyledi.




[h=3]'Futbolla hayat birbirinden ayrılamaz'[/h]Olay olduğu andan itibaren Turkiye'de hızla ırkcılığı kınayan, Başakşehir'le dayanışma gosteren mesajlar paylaşılmaya başlandı. Aralarında spor kulupleri, siyasetciler, taraftar gruplarının da bulunduğu pek cok kişi ve kurum art arda sosyal mesajları yayımladı.
Irkcılığa karşı ortak duruş bir yandan alkışlanırken bir yandan da Turkiye'de futbol sahalarında yaşanan ırkcılık vakalarına karşı benzer dayanışmanın sergilenmemesine ilişkin şikayetler de dile getirildi.
Futbol yorumcusu Mert Aydın, BBC Turkce'ye futbolla yaşamın birbirinden ayrılamayacağını ve bu sebeple de sadece futbolun suclanmaması gerektiğini belirtti.
2017 yılında Amedsporlu futbolcu Deniz Naki'nin Mersin İdmanyurdu deplasmanında taraftarların saldırısına uğradığını hatırlatan Aydın, "Turkce bilmeyen ve sadece Kurtce konuşabilen herhangi biri, vergi dairesine gittiğinde benzer sorunlar yaşayabiliyor. Ulkenin ust duzey politikacıları da azınlıklara ilişkin ayrımcı ifadeler kullanabiliyor" diye konuştu.




[h=3]'Siyahilere karşı ırkcılığı protesto etmek en kolayı'[/h]Gazeteci Banu Yelkovan da mac gecesi tepkilerin bazılarının trajikomik olduğunu ve Turkiye'de "siyahlara karşı ırkcılığı protesto etmenin cok kolay olduğunu" belirtiyor.
Yelkovan şoyle devam ediyor:
"Siyahlara karşı sergilenen ırkcılığı protesto etmek en kolayı, cunku adam siyah, herkes renginden dolayı aşağılandığını anlayabiliyor ve bunu protesto etmek de kolay. Onemli olan gunluk hayatımızın icine sızan bazı kavramlardaki ırkcılık ve ayrımcılığı yakalamak."
[h=3]'O kadar cok ornek var ki utanc icinde kalıyor insan'[/h]Spor yazarı Elif Congur da sorularımızı yanıtlarken Turkiye'de futbolda ırkcılığın var olduğunu kaydediyor.
En belirgin orneklerden biri olarak da 1999 yılında Trabzonspor Başkanı Mehmet Ali Yılmaz'ın kulubun İngiliz oyuncusu Kevin Campbell'a yonelik ifadelerini hatırlatıyor.
Yılmaz basın acıklamasında "Biz de buluyoruz bir yamyam alıyoruz işte. Yani rengi bozuk. Alıyoruz ama atmıyor anasını satayım. Ben mi atacağım golleri?" demişti.
Congur şoyle devam ediyor:
"Milli maclarda avaz avaz 'Ayağa kalkmayan Ermeni olsun' tezahuratlarına tanık olduk, etnik kimliklere karşı yukselen sloganları dinledik, Diyarbakırspor maclarında avaz avaz yapılan ırkcı tezahuratları duyduk.
"Tribunden siyah bir futbolcuya muz sallandı. Amed Sportif Sakarya ve Ankara'da statta saldırıya uğradı, Sivas'ta kalacak otel bulamadı. Hrant Dink'in katledilmesinden sonra tribunlere beyaz bereyle geldiler (cinayetin faili Ogun Samast, cinayeti işlediği gun beyaz bere giymişti), 'Hepimiz Ogun'uz' alcak sloganını attılar. O kadar cok ornek var ki utanc icinde kalıyor insan.
"Daha dun akşam, ırkcı sozleri yuzunden gundeme duşen hakem icin 'Romanyalı cingene hakem' diye ırkcılık karşıtı cumle gorduk!"




"Turkiye'de ırkcılıkla mucadele 'Turkiye'de ırkcılık yoktur' demek uzerine kurulu"
Irkcı yaklaşımların durmadan halı altına supurulduğunu ve bu yuzden de asla temizlenmeyecek utanclara sebep olduğunu dile getiren Congur, Turkiye'de ırkcılıkla mucadelenin "Turkiye'de ırkcılık yoktur" demek uzerine kurulu olduğunu dile getiriyor.
Yelkovan, Fenerbahce ve Turkiye milli takımın efsane oyuncularından Lefter Kucukandonyadis'in soyadının, kendisinin genclik yıllarında "zor soru" kategorisinde olduğunu ifade ediyor.
Efsane oyuncunun Rum olduğunu herkesin bildiğini ama bilmezlikten gelinen bir sır muamelesi yapıldığını belirten Yelkovan, "Bu yuzden ona sadece Lefter diyorduk" diye konuşuyor.
Yelkovan şoyle devam ediyor:
"Bu yuzden heykelinin altında bile, '1963'te futbolu bıraktıktan sonra ulkemizden ayrılmayarak Buyukada'ya yerleşmiştir' yazıyor. Kim kimin ulkesini bırakmadı? Irkcıyız, cunku ırkcı olmadığımızı anlatmak icin 'Bakın benim zenci arkadaşlarım var' diyoruz. Aynı kategoride gay dostlarımız var, Kurt arkadaşlarımız var."




[h=3]'Rahatsızlığının haklı olup olmadığına biz karar veremeyiz'[/h]Dunyada da Turkiye'de de doğrudan bir grubu etnik kimliği sebebiyle doğrudan hedef alan ayrımcılık yapan acıktan ırkcılığın yanı sıra, gizli ırkcılığın da var olduğunu vurgulayan Aydın şunları soyluyor:
"Gizli ırkcılar var. Oyle bir eğitimden geciyorsunuz ki, soylediklerinin karşı tarafı inciteceğinin farkında olamıyor insanlar. Romen hakem, siyahın Romencedeki karşılığını kullandığını soyluyor.
"Ama bu ifade siyahlar icin aşağılayıcı, kucumseyici bir ifade. Bundan da rahatsızlık duyuyor. Rahatsızlığının haklı olup olmadığına biz karar veremeyiz. Bu tur soylemleri soyleyen herkesin ırkcı olamayabilir ancak yapılan ırkcılık."
Aynı noktaya değinen Yelkovan ise, coğu zaman ne yapıldığının farkında olmadan ayrımcılık ve ırkcılık yapıldığını ifade ediyor: "Bunu fark ettiğimiz ve duzelttiğimiz zaman dun akşamki tum mesajlar yerini bulacak."




[h=3]'Hukuku devreye sokmak gerekiyor'[/h]Peki, Turkiye'de futbolda ırkcılıkla mucadele konusunda atılan adımlar yeterli mi ve ırkcılık futboldan nasıl silinebilir?
Congur'a gore ilk atılması gereken adım, ırkcılık vakaları ve şikayetlerini "Bizde ırkcılık olmaz" gerekcesiyle ortbas etmeden hem sporun disiplin kurullarında hem de adliyede soruşturarak cezalandırmak.
Congur ayrıca, "Spor insanlarının bu işe ciddiyetle yaklaşması, spor yazarlarının ırkcı hicbir soyleme gecit vermemesi, bazı yorumcuların ağızlarından cıkanı kulaklarının duyması gerekiyor. Başka turlu sadece slogan duzeyinde kalır ırkcılık karşıtlığımız" diyor.
"İnsanlar 'Biz hata yapıyoruz' diyebilmeliler"
Aydın da ırkcılık meselesinden kurtulmanın cok kolay olmadığını anlatıyor:
"Bugun İngiltere'de Premier Lig'te neden siyah hoca yok diye tartışılıyor. Bu meseleyi cozmek kolay değil bu işten. Afrikalılar uzerinden de yapamayız sadece. Sadece buna yoğunlaşırsak kendimizi kandırmış oluruz. Biz hata yapıyoruz demeli, cozum aramalı. Bu hata kabullenilmezse ırkcı ifadeler kullanılmaya devam eder."