Korunmadan ****** ilişkiye giren ciftlerde gebelik oluşma oranı ilk 1 yıl icinde %85 2 yıl icinde ise %93 olarak ongorulmektedir. İnfertilite (kısırlık) ise, ciftlerin cocuk sahibi olmaya karar verdikten sonra en az 1 yıl sureyle hic korunmadan duzenli ****** birliktelik kurmalarına rağmen, gebe kalınmamasıdır.
İNFERTİLİTE YALNIZCA KADINLARDAN KAYNAKLANAN BİR SAĞLIK PROBLEMİ MİDİR?
İnfertilite ciftlerden kadın, erkek ya da her ikisinden kaynaklanana bir ureme sistemi sorunudur. İnfertilite %30 oranında erkek, %30 oranında kadından kaynaklanan nedenlerle ortaya cıkmaktadır. Geriye kalan %40’lık oran ise her ikisine de bağlı sebeplerden ya da tum araştırmalara rağmen nedeni bulunamamış problemlerden kaynaklanmaktadır.
TUP BEBEK TEDAVİSİ
İnfertilite tedavisinde alınan mesafeler cok buyuk olup tıp ve teknoloji bugun kısır ciftlerin pek coğunun cocuk sahibi yapabilecek bir noktaya gelmiştir. Tedavinin başarısını belirleyen en onemli unsurlar ise doğru tanı ve cifti yormadan en etkin tedavinin secilerek hızlı bir şekilde uygulanmasıdır.
CİFTLER NE ZAMAN DOKTORA BAŞVURMALIDIR.
Genel olarak eşlerin en az 1 yıl sureyle hic korunmadan duzenli ****** ilişkide bulunmalarına rağmen, gebe kalınmaması durumunda doktora muracaat etmeleri onerilir. Başarıyı etkileyen en onemli faktorlerden biri kadın yaşı olduğundan 35 yaşın uzerindeki kadınlarda 1 seneden daha az surede doktora başvurmaları onerilir. Bu sure daha once kadın hastalıklarından ameliyat gecirmiş veya bilinen bir hastalığı olan kadınlarda 6 ay olabilir.
Bununla birlikte gunumuzde daha gec yaşlarda evlenme oranı arttığından kısırlıkla ilgili şuphesi olan erkeklerin uroloji uzmanına muracaatı onerilir. Ciftler mutlaka eşleri ile birlikte muayeneye gelmelidirler. Erkeklerde genel fiziksel muayenenin yanı sıra bazı hormon ektikleri, gerekli ise genetik incelemeler ve gecmişte yapılmış dahi olsa merkezimizde semen analizinin tekrar incelenmesi gerekmektedir.
AŞILAMA VEYA INTRA-UTERİN INSEMİNASYONU (IUI)
Aşılama veya intrauterin inseminasyon (IUI) yardımcı ureme tekniklerinde ilk adım olup, tupleri acık, yumurta gelişiminde problem olan veya olmayan ve belli kriterlere uygun sperm sayısı olan ciftlere uygulanan en basit yontemdir. Uygulama başına gebelik %10-15’tir Masturbasyon ile meni orneği verdikten sonra laboratuarda yıkama işlemleri uygulanır. Yıkama işlemi ile dollenme yeteneği en yuksek olan hareketli ve normal yapıya sahip sperm hucreleri ayrıştırılır ve anne adayının rahmine yerleştirilir. Yıkanmış sperm, dolyatağına enjekte edilmektedir. Bu aşamadan sonra dollenme, tuplerin icinde doğal yolla oluşmaktadır. Genel olarak ciftlere 4-5 kez aşılama yapılması onerilmektedir. Sperm sayı, hareketlilik ve şekil bozukluklarının fazla olduğu durumlarda IUI başarı şansı cok azalır.
TEDAVİ PROTOKOLLERİ
Yumurtalıkların uyarılmasındaki amac, birden fazla yumurta elde edilmesidir. Tedavide başarı şansını belirleyen onemli faktorlerden birisi elde edilen toplam olgun yumurta sayısıdır. Yumurta sayısının ideal olarak 5’ten fazla olması arzu edilir. Beşten az sayıda olgun yumurta elde edildiğinde başarı şansı her eksik olan yumurta sayısı ile orantılı olarak azalır. Bu nedenlerden dolayı, yumurtalıkların uyarılması ozenle ve dikkatle gercekleştirilmesi gereken ve tedavide başarı şansını direkt olarak etkileyen bir uygulamadır. Ancak tabii ki gecirilmiş kist operasyonları, yaş ve yapısal faktorlere bağlı olarak bu sayı azalır. Bu nedenlerden dolayı, yumurtaların uyarılması ozenle ve dikkatle gercekleştirilmesi gereken ve tedavide başarı şansını direkt olarak etkileyen bir uygulamadır. Ancak tabii ki gecirilmiş kist operasyonları, yaş ve yapısal faktorlere bağlı olarak bu sayı azalabilir.
Tedavide belirli ilac grupları kullanılmaktadır. Birinci grup ilaclar, hazırlık ilaclarından oluşur ve kullanımı sırasında takip gerektirmez. Bu ilacların kullanımındaki beklentimiz vucudun kendi hormonlarının baskılanması ve kotrolun bizim elimizde olmasıdır. Bu şekilde ikinci grup ilaclar ile yumurtaların uyarılması belirli bir kontrol dahilinde gercekleştirilebilir. Her bireyin tedavisi diğerinden farklılık gosterir. Tum hastalar icin tek bir tedavi kalıbı uygulanmaz, aksine her biri icin kendisine en uygun, en ideal yanıtı verecek tedavi programı cizilir.
YUMURTALARIN TOPLANMASI
Yumurtalar olgun hale geldikten sonra hastanın daha once aldığı butun ilaclar kesilir ve belirlenen saatte yumurta catlatma (son olgunlaşan) iğnesi yapılır, 36 saat sonra hastanın isteği ve bazen doktorun tercihine gore genel veya lokal anestezi altında yumurtalar toplanır.
EMBRİYO TRANSFERİ
Yumurtaların toplanmasından 2 ile 5 gun sonra yapılır. İşlem sırasında mesanenin dolu olması istenir. Bu şekilde embriyo transferi teknik olarak kolaylaşmakta ve ultrasonografi ile daha iyi goruntu elde edilmesi sağlanmaktadır. İşlem sonrasında hasta 2 -3 saat dinlendirilir.
AHA (ASSISTED HATCHING) NEDİR?
AHA işlemi en az 4 hucre evresinde olan embriyoların dış zarının inceltilerek rahim icinde tutunma olasılığının arttırılmasıdır. Bu işlem kimyasal ve mekanik yolla veya lazer ile yapılabilir.
BLASTOKİST TRANSFERİ NEDİR?
Embriyo gelişiminin 5. gununde blastokist adı verilen aşamaya ulaşır. Bu aşamada artık hucre sayısı sayılmayacak kadar coktur. Bebeği ve plasentayı oluşturacak olan kısımlar birbirinden ayırt edilebilir seviyeye gelir. Bu aşama embriyonunun rahim ic duvarına tutunmadan hemen onceki aşamasıdır, embriyoyu dış ortamda bu aşamaya kadar ilerletmek mumkundur. Hangi embriyonun gebelik acısından en yuksek şansa sahip olduğunu tam olarak belirlemek mumkun olmamaktadır. Bu amaca yonelik olarak embriyolar dış ortamda buyutulerek bir nevi gelişme yarışına tabi tutulmaktadır. Bu yarış icerisinde en hızlı gelişim gosteren ve en yuksek kaliteye sahip olan embriyo secilerek rahim icerisine transfer edilir. Bu sayede rahim icerisine transfer edilen embriyo sayısının tek olması zorunluluğuna rağmen, gebelik şansını yuksek tutabilmektedir. Bu sayede rahim icerisine transfer edilen embriyo sayısının tek olması zorunluluğuna rağmen, gebelik şansını yuksek tutabilmektedir. Bu nedenle blastokist gebeliklerinde başarı şansı, %45/%65 gibi genel ortalamaya gore daha yuksektir.
EMBRİYO DONDURULMASI
Secilen embriyo transfer edildikten sonra fazla embriyolar bu embriyoların kalitesine gore hastanın onayı alınarak dondurulur. Sağlık bakanlığı tarafından Kasım 1997 yılında yayımlanan yonetmelik gereğince embriyolar, 3 yılı gecmemek koşuluyla saklanmaktadır. Bu sure sonunda veya eşlerden birinin olmesi, hukmen boşanmaları ya da eşlerin birlikte talebi ve onayı ile dondurulan embriyolar imha edilmektedir. Embriyo transferi sonucu gebelik elde edilmemiş ise veya ikinci bir gebelik istendiğinde, dondurularak saklanan embriyolar cozulerek transfer edilebilmektedir. Dondurulmuş embriyo transferi ile gebelik oranı %35 - %55 seviyesindedir.
GEBELİK TESTİ
Embriyo transferinden 10-12 gun sonra yapılır. İlk test hem idrar, hem de kanda yapılır. Testi pozitif olan hastalar 2-3 gun sonra tekrar cağırılarak kan değerlerine tekrar bakılır ve gebeliğin normal gidip gitmediği değerlendirilir.
İLK ULTRASONOGRAFİ
Gebelik testi yapıldıktan 10-14 gun sonra, yani bebeğin 5. haftasında yapılır. Bazı hastalar 1-2 hafta sonra tekrar cağrılarak gebeliğin seyrine bakılabilir. Ultrasonografisi normal olan hastalar daha sonra aylık takiplere cağrılır.
Asya Sağlık