Dunya uzerinde insanların duşunduğunun cok daha uzerinde, 20 binden fazla arı turu olduğu duşunuluyor ancak bu turlerin nasıl dağıldığını tam olarak anlamak biraz zor. Şimdiyse yeni bir calışma yayınlayan bilim insanları, doğanın en onemli polen taşıyıcılarından birinin ceşitliliğini ilk kez haritalayarak arıları korumaya yonelik dev bir adım attılar.
Bocek ilacı kullanımı ve iklim değişikliği gibi insan faaliyetleri nedeniyle dunyadaki arı populasyonlarının risk altında olduğu biliniyor. Bu sebeple arı turlerinin dağılımını anlamak ve hangi turlerin hangi ekosisteme bağlı olduğunu bilmek, koruma ve populasyonlardaki duşuşu onlemek icin buyuk onem arz ediyor.
[h=2]Dunyadaki arı ceşitliliğini gosteren harita:[/h]
Calışma kapsamında arı turlerinin dunya genelindeki kapsamlı dağılım listesi ile yaklaşık 6 milyon halka acık arı kaydını kullanan uluslararası bir araştırma ekibi, kuresel arı ceşitliliğini haritalandırmayı başardı.
Normal şartlarda coğu bitki ve hayvan tropik bolgelere doğru gidildikce daha yuksek, kutuplara doğru gidildikce ise daha duşuk biyoceşitliliğin olduğu bir modeli takip ediyor. Arılar ise bu kuralın bir istisnası gibi gorunuyor. Yani kutuplara doğru daha az tur varken, ekvator yakınlarında da ceşitlilik azalıyor. Arıların daha az olduğu bolgelerde ise eşek arısı, hamamboceği veya guve gibi alternatif polen taşıyıcılarda artış goruluyor.
[h=2]Turkiye, arı ceşitliliğinin en yuksek olduğu bolgelerden biri:[/h]
Yapılan calışmanın verileri, arıların tropikal bolgelere gore colleri ve ılıman ortamları tercih ettiğini gosteriyor. Bunun nedeni ise ağacların, arılara alcaktaki bitki ve ciceklere kıyasla daha az besin kaynağı sağlaması olarak acıklanıyor. Bununla birlikte nemin, polen kaynaklarına zarar vermesi de dağılımda onemli rol oynuyor.
Bu noktada ekvatoral iklimden uzakta konumlanan Turkiye, arı ceşitliliğinin en yuksek olduğu bolgelerin başında geliyor. Konu hakkında konuşan calışmanın yazarlarından John Ascher, "Birleşik Devletler, acık ara en fazla arı turune sahip ancak Afrika kıtasında ve Orta Doğu'da da yuksek seviyelerde keşfedilmemiş ceşitliliğin geniş alanlar var; tropik bolgelerden daha fazla" dedi.
Calışmada arıların dunyadaki en onemli polen taşıyıcılardan biri olduğuna dikkat cekilirken bu turler ortadan kaybolursa bitkilerin, mahsullerin ve potansiyel olarak tum ekosistemlerin domino etkisiyle kaybolacağına vurgu yapıldı.