Avusturya'nın başkenti Viyana'da Osmanlı vatandaşı Yahudiler'e ait "Turk mabedi" olarak adlandırılan sinagogun, Naziler tarafından yakılmasının 82'inci yıl donumunde Turkiye'nin Viyana Buyukelciliğince anma etkinliği duzenlendi.
Turkiye'nin Viyana Buyukelcisi Ozan Ceyhun ve Viyana Başkonsolosu Asip Kaya'nın katıldığı etkinlikte, yeni tip koronavirus (Kovid-19) onlemleri nedeniyle katılımcı sayısı sınırlı tutuldu.
Yıkılan mabedin bulunduğu yerde yapılan etkinlikte konuşan Buyukelci Ceyhun, başta Almanya olmak uzere Avusturya'da Yahudiler'e ait ibadethanelerin yanı sıra cok sayıda meskenin Nazilerce yakılıp, yıkıldığını, 9 Kasım 1938'in insanlık tarihine utanc gecesi olarak gectiğini soyledi.
Ceyhun, 9 Kasım gecesi Naziler'in Viyana'da Turk mabedi de dahil 42 sinagog ve ibadethaneyi yaktığını, 27 Musevi'nin bu katliam gecesinde hayatını kaybettiğini anlattı.
Irkcılara kınama
Buyukelci Ceyhun, "Belirli bir dine mensup olmak dışında hicbir sucu olmayan bu insanları yeniden saygıyla anmak ve soz konusu aşağılık eylemleri gercekleştiren ırkcıları huzurlarınızda nefretle kınamak isterim." dedi.
Turk mabedinin tarihcesi ve Avusturya'daki Osmanlı Yahudileri'nin iki ulke arasındaki bağın guclenmesine sağladığı katkılara değinen Ceyhun, aynı donemde Avusturyalı Yahudiler'in İstanbul'da Avusturya mabedi adı verilen bir ibadethane yaptığını, soz konusu mabedin hala varlığını surdurduğunu kaydetti.
Ceyhun, 1925 sonrasında başlayan ırkcı akımlar nedeniyle Turkiye'den gelen Sefarad Yahudileri'nin Viyana'yı terk etmeye başladığını, 1940'larda ulkedeki diğer Yahudilerle birlikte Osmanlı'dan gelen Musevilerin de ırkcı saldırılara maruz kaldığını anlattı.
Turkiye'nin ırkcılık karşıtı onurlu mucadelesi
Turkiye'nin Nazi doneminde bu vatandaşlarını korumak icin caba sarf ettiğini kaydeden Ceyhun, "Avrupa'daki diplomatik temsilciliklerimiz Turk Yahudileri'ni korumak ve kurtarmak icin kendi hayatları pahasına mucadele vermişler ve buyuk olcude başarılı olmuşlardır." ifadesini kullandı.
Ceyhun, Turkiye'nin Avrupalı ırkcılara karşı cetin ve onurlu bir mucadele verdiğine dikkati cekerek, şunları soyledi:
"Şuphesiz ulkemizin mazlumların yanında yer alma politikası, ırkcılık, yabancı duşmanlığı, antisemitizm ve İslam duşmanlığının maalesef tekrar yukselmekte olduğu gunumuzde de devam etmektedir."
Kaynak: Anadolu Ajansı / Aşkın Kıyağan