Boğazici Universitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitusu Muduru Prof. Dr. Haluk Ozener, İzmir'de meydana gelen depremde ilk izlenimlere gore yaklaşık 30-40 kilometrelik bir fayın kırıldığını belirterek, "Yaklaşık 1,2 metrelik bir yer değiştirme var. Normal faylanma depremi." dedi.
Ozener, Kandilli'deki Bolgesel Deprem ve Tsunami İzleme-Değerlendirme Merkezi'nde duzenlenen basın toplantısında, sunum eşliğinde İzmir'in Seferihisar ilcesi acıklarında meydana gelen depremi değerlendirdi.
Saat 14.51'de Ege Denizi'nde Seferihisar- Doğanbey acıklarında kendi tespitlerine gore moment buyukluğu 6,9 olan bir deprem meydana geldiğini dile getiren Ozener, depremin derinliğinin yaklaşık 10-12 kilometre civarında olduğunu, sığ bir deprem yaşandığını kaydetti.

Prof. Dr. Haluk Ozener, depremde hayatını kaybedenlerin yakınlarına başsağlığı dileyerek, "İlk izlenimlere gore yaklaşık 30-40 kilometrelik bir fayın kırıldığı bizim tarafımızdan tespit edildi. Yaklaşık 1,2 metrelik bir atımdan bahsediyoruz. Yaklaşık 1,2 metrelik bir yer değiştirme var. Normal faylanma depremi. Depremden 1,5 saat sonrasına kadar buyuklukleri 2,8 ile 4,9 olan 21 deprem kaydettik merkezimizde. Artcıların bir hafta 15 gune kadar surmesi bekleniyor. Doğal prensip olarak da bir derece altına kadar yaklaşık 5,8-6 civarına kadar artcılar bekleyebiliriz." diye konuştu.
Depremin yaşandığı Ege Bolgesi'nin sismik olarak oldukca etkin bir bolge olduğunu, ana karada ve denizde yoğun bir deprem aktivitesinin yaşandığını anlatan Ozener, 1912'den beri buyukluğu 6,5'in ustunde deprem olduğunu, en son Ege Denizi'nde 2017'de Bordum'da 6,6 buyukluğunde deprem yaşandığını hatırlattı.
"Bugunku depremde de tsunami meydana geldi"
Ozener, depremin yaşandığı yerde deprem aktivitesinin yoğun olduğunu vurgulayarak, şoyle devam etti:
"2017 Bodrum Gokova Korfezi depreminden sonra da tsunami meydana gelmişti. Cok alışık değiliz ulkemizde. O da kucuk bir tsunamiydi. Bugun de tsunami meydana geldi. Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitusu Ege, Akdeniz, Karadeniz ve bağlantılı denizlerde tsunami uyarı merkezi servis sağlayıcısı. Arkadaşlarım deprem olduktan 9 dakika sonra tum uye ulkelere ve ulkemizde Afet ve Acil Durum Başkanlığına tsunami uyarı mesajını gondermiştir."
Tsunaminin ardından dalga yuksekliklerinin hesaplanabildiğini, bu yonde yaptıkları calışmalarda 30-60 santimetrelik bir tsunami dalgalarının meydana gelebileceğinin ongorulduğunu anlatan Ozener, kıyı bolgelerindeki vatandaşların denizde meydana gelen depremin ardından merakla bakmak yerine mumkun olduğu kadar en hızlı surede, suratle kıyıdan uzaklaşmaları, yuksek yerlere cıkıp guvenli bolgelere gecmeleri gerektiğini soyledi.
Ege Denizi'nde bu buyuklukte bir deprem yaşanması olasılığının her zaman olduğunu belirten Ozener, "İzmir bolgesinde, Ege Bolgesi'nde, denizde bircok fay bulunmakta ve bu faylar her zaman 6'nın uzerinde deprem uretebilecek potansiyele sahip." dedi.
Prof. Dr. Ozener, Ege Bolgesi'nde karada da bircok fay bulunduğunu, bunların da deprem uretebilme ozelliği olduğunu dile getirerek, 2017'deki 6,6 buyukluğundeki Bodrum-Kos depreminden sonra buyukluğu 1'den başlayan 5,5'lara varan 10 bin civarında artcı sarsıntı yaşandığını, vatandaşlara da bu noktada teyakkuzda olmalarını tavsiye ettiklerini kaydetti.
Ozener, vatandaşları hasarlı binalara girmemeleri konusunda uyardı
Prof. Dr. Haluk Ozener, bu buyuklukte bir depremin yaklaşık bir derece altına kadar yani 5,8-5,9 buyukluğune kadar artcı sarsıntıların yaşanmasının olağan bir durum olduğunu belirterek, AFAD'ın uyarılarına bakarak vatandaşları hasarlı binalara girmemeleri konusunda uyardı.
Depremle ilgili kurumların farklı buyuklukluk vermesinin doğal olduğunu dile getiren Ozener, "Kullanmış oldukları fay modelidir, derinlik yapısıdır. Farklı farklı parametreler kullanıyoruz. 0,1-0,2'lik farklar cok olağandır. Onemli olan yerini ve yaklaşık buyukluğunu bilmek. Bu depremin şiddeti de merkez ussu civarında 7 buyukluğunde bir depremdir." değerlendirmesini yaptı.
Depremden 9 dakika sonra tsunami uyarı mesajı, 3 saat boyunca artcı sarsıntıları takip edip gelişmelere gore "Tsunami tehlikesi gecmiştir." diye yeni bir uyarı mesajı verdiklerini anlatan Ozener, bu tur depremlerde kıyılardan uzak durmanın onemini vurguladı.
Prof. Dr. Haluk Ozener, sosyal medyada depremin onceden tahmin edildiği yonunde iddialar bulunduğunun sorulması uzerine, "Biz bilim insanları bunu spekulatif olarak değerlendiriyoruz. Şu ana kadar bilimsel olarak ispatlanmış depremleri onceden belirleme, bilme ve tahmin etme tekniği bulunmamakta." dedi.
"İkisi cok farklı fay hatları"
"İzmir depremi sonrasında İstanbul bolgesindeki fay hatlarında bir hareketlilik gozlendi mi?" sorusuna Ozener, "Yok, ikisi cok farklı fay hatları. Biri Ege acılma rejiminden, biri Kuzey Anadolu fayının kuzey kolundan. Cok farklı yapılar. Hem coğrafya hem faylar ve tektonik yapı farklı. İkisi birbirinden bağımsız." yanıtını verdi.
Ozener, cok yakın fayların birbirine stres transfer etmesinin mumkun olduğunu, hangi fayın hangisini tetikleyebileceği konusunda bilimsel olarak şu an bir şey soylemenin mumkun olmadığını, ciddi araştırma yapmak gerektiğini ifade etti.
Prof. Dr. Ozener, şu ana kadar en buyuğu 4,9 buyukluğunde 35 artcı sarsıntı kaydettiklerini sozlerine ekledi.
"Artcı sarsıntılara karşı dikkat etmekte fayda var"
Boğazici Universitesi Kandilli Rasathanesi Bolgesel Deprem ve Tsunami İzleme-Değerlendirme Merkezi Muduru Dr. Doğan Kalafat da depremin artcılarının uzun bir sure devam edeceğini belirterek, zaman icerisinde sıklıkları ve buyukluklerinin azalacağını soyledi. Kalafat, ilk 3-4 saat ciddi boyutta onemli artcılar yaşanabileceği icin vatandaşların tedbirli olması, hasarlı yapılardan kacınması gerektiğini dile getirdi.
Boğazici Universitesi Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitusu Mudur Yardımcısı Prof. Dr. Ali Pınar ise son yuzyılda bolgede 6'dan buyuk 22 deprem yaşandığını, bolgenin oldukca aktif olduğunu ve cok sayıda fay hattı bulunduğunu kaydetti.
Bolgede bugunku depremden sonra kırılan fayın etrafında da gerilme artışı olduğunu belirten Pınar, "Dolayısıyla bolgede cok sayıda irili, ufaklı faylar olduğu icin ozellikle komşu faylarda da belli bir sure gerilme artışına sebep olup oralarda da artcı depremler olabilir. O yuzden bu olasılıklara da dikkat etmekte fayda var." ifadelerini kullandı.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Hanife Sevinc