Cocuklardaki Tikler Nedenleri
Cocuklardaki Tikler
Cocuğunuzda goz kırpma, burun cekme, boğazını temizleme gibi garip hareketler gozlemliyorsunuz ve bunun temellindeki gerceği merak ediyorsunuz bu tiklerin asıl nedeni:
Ses cıkarma şeklindeki tiklerin; boğaz temizleme, ses cıkarmadan konu dışı belirli sozcukleri ya da deyişleri yineleme, acık sacık sozcukler kullanma, kufur etme ve kendi soylediklerini, duyduğu son sesi ve cumleyi yinelemesi şeklinde ortaya cıktığı belirtiliyor.
Bir harekete tik denilebilmesi icin yineleyici istem dışı, amaca yonelik olmayan, ancak baskılanabilen garip hareketler olması gerektiğini belirten Cocuk Hastalıkları uzmanı Dr. İsmail Ozcan, “Nedeni tam olarak anlaşılamamış olmakla birlikte tiklerin oluşmasında genetik ve cevresel etkenlerin rol oynadığı duşunulmektedir. Beyin kimyasallarından (norotransmitter) biri olan dopaminin anormal metabolizmasından kaynaklandığına dair dikkate değer kanıtlar bulunmuştur. Tik belirtileri genellikle gerginlik veren bir olay sonrasında artar.” dedi.
Uzman doktor Ozcan, “Aile ve cevre tarafından yapılan uyarılar ile cezalandırmalar tiklerde artışa neden olabilir. Tiklerin genetik ozelliği belirgin olup, yakın akrabalarında tikler olan cocuklarda daha sık rastlanır. Tikler sıklıkla cocuk ve ergen yaş donemlerinde başlar. En sık gorulduğu yaşlar 7-12 arasındadır. Tikler gecici ya da kalıcı olabilir.” şeklinde konuştu.
Gecici olarak niteleyebilecek olan tiklerin, ceşitli beden bolgelerinde ortaya cıktığını ve bir yıldan kısa bir surede kaybolduğunu kaydeden Ozcan, “Bu bozukluk, cocuklar arasında oldukca yaygındır. Sağlıklı cocukların yuzde 12-14′unde, daha sık, 3-10 yaşları arasında gorulur. Eğer bir cocukta bu davranışlar bir yıldan fazla surerse buna ‘uzun suren tik bozukluğu’ adı verilmektedir. Cocuklarda gorulen tiklerin buyuk bir kısmı erişkin yaşa gelmeden kaybolur, ancak bir kısmında erişkin donemde de kalıcı olabilir.” diye konuştu..
Tiklerin yerleşmesinde anne, baba ya da oğretmen gibi, cocukların iletişimde olduğu kişilerin rolunun onemine dikkat ceken Uzm. Dr. İsmail Ozcan, yetişkinlerin, cocukta ortaya cıkan tikler nedeniyle kaygılandığını, cocuğun her davranışını kontrol etmeye calıştığını ifade etti.
Yetişkinlerin, cocukları surekli uyararak kendilerini kontrol etmelerini istemelerinin, iki şekilde etkili olarak cocuklarda tiklerin yerleşmesine yol actığını soyleyen Ozcan şoyle konuştu: “Anne babanın kaygısı nedeniyle cocuk davranışlarını kontrol etmeye calışır sonucta da, yaşadığı gerginlik tiklerin daha cok ortaya cıkmasına neden olur. Bu nedenle tikleri sondurme ve yok etmede, aile oğretmen işbirliği onemlidir. Oğretmenin bilgilendirilmesiyle sınıfta cocuk icin daha olumlu ve destekleyici bir cevre sağlanabilir. Oğretmen tarafından cocuğun tikleri nedeniyle surekli azarlanması okuldan uzaklaşmasına neden olabilir. Oğretmenin bilgilendirilmesi de, tik davranışlarına olumlu yaklaşmasının sağlanması cok onemlidir. Destekleyici tedavi ve ilac tedavisi yararlı olabilmektedir. Eğer cocuk tikleri ev dışı ortamlarda sergilemiyor, belirli durumlarda gosteriyorsa; bunun nedenlerinin değerlendirilmesi gerekecektir. Gerginliğin arttığı ya da yoğun ilginin gosterildiği durumlar tespit edildiğinde gerginliğin azaltılması, destek ve ilginin cocuğun pozitif yonlerine kaydırılması, tiklerin ortadan kalkmasına yardımcı olur. Tikler sık sık yeniden ortaya cıkıyor, cocuğu rahatsız ederek arkadaş ilişkilerinde sosyal hayatında sorun acıyor cocuğun kendine guvenini olumsuz etkiliyorsa, cocuk ve ergen ruh sağlığı uzmanına başvurulmalı, ilac tedavisi eklenmelidir.”