Gozunuzu uzerinden iki dakika ayırıp başka bir işle meşgul olduğunuzda ortadan hızlıca kaybolup tehlikeli bir hareket yapmak uzere olan meraklı bir minik mi var evinizde? Cevabınız evetse yazımız tam size gore!

Fiziksel, zihinsel, sosyal, dil ve motor gelişimi bakımından 1-2 yaş, onemli değişimlerin gorulduğu bir cocukluğa geciş donemidir. Cevrelerinde gorduklerini merak etme ve keşfetme cabası ilk aylarda bebeğin eline aldığı herşeyi ilk once ağzına goturerek tanımaya calışması, ileriki aylarda ise etrafındaki objeleri parmakla işaret ederek yakalama cabasıyla başlar. Bebeklikten cocukluğa adım atmaya başladığı ve en meraklı olduğu bu donemde ne yapmanız gerektiğini Mavi Pedagojik ve Psikolojik Danışmanlık Merkezinden Psikolog Emre Altınel anlattı.

Cocuklarda merak duygusu
Cocuklar; buyuyup konuşmaya başlayınca, merak ettikleri konuları daha fazla dile getirir; sorup oğrenmek isterler. Bu yaştaki cocuklar genellikle kendinden farklı olanı merak ederek ne olduğuna anlam vermeye calışırlar. Merak etmek, cocuğun dış dunyayla olan ilişkisiyle de ilgilidir; ne kadar dışarıya karşı ilgili olduğunu gosterir. Cevresindeki hayvanların hareketleri, yemek yeme bicimleri, anne-babasının neler yaptığı, neden aynı yerde yattıkları, neden babasının işe gittiği, neden banyo yapması gerektiği ve neden tırnaklarının kesildiği gibi bir suru konuda merakları vardır. 2 yaş civarında soru miktarının artma nedeninin bu anlama ihtiyacıyla olduğunu duşunebilirsiniz.




Bu nedenle surekli araştırarak, cevresine bakarak ve davranışlarıyla bu ilgiyi gosterirler. Ayrıca cocuklar kendileriyle ilgili gecmişte yaşanmış olayları dinlemeyi severler. Merak ederler; nasıl doğdu, o doğmadan once nerdeydi, nasıl bir bebekti, anne babası nasıl evlendi, hamileyken annesi nasıldı, annesinin karnının icinde nasıl duruyordu gibi... Dile getirmeselerde anne-babalarının onları sevip sevmediğini de sorgularlar ve merak ederler, duymak isterler. Bu başka duygular icin de gecerlidir.





Bazen yaşları ufak olduğu icin anne-babalar anlamadıklarını duşunup olaylar uzerinde acıklama yapmazlar, ancak cocukların acıklama yapılmasına ihtiyacları vardır. Biraz daha buyudukce ve sosyalleştikce, kendileri ve diğerleri arasındaki farkları keşfettikce; kendilerinin de onlar gibi bir şeyler yapıp yapamayacaklarını merak ederler. Kızların neden oturarak, erkeklerinse ayakta cişlerini yaptığını, oyun kahramanları gibi değişik hareketler yapıp yapamayacaklarını, ucabilip ucamayacaklarını yada anne-babası gibi davranıp davranamayacaklarını merak ederler. Orneğin; annesi gibi yemek yapabilecek mi, saclarını onun gibi yapabilir mi gibi




Merak ne işe yarar?
Kişiyi hayata bağlar. Olumlu duyguları, enerjiyi, motivasyonunu arttırır ve sosyalleşmeye, dış dunyayı tanımaya yardımcı olur.

Cocuk, merak ederek farklı alanlarda karşılaştığı sorunlarla baş etmeyi oğrenir.

Anne-babasıyla birlikte yaşayan cocuğun anne-babadan ayrı olduğu zamanlarda da kendi başına hareket edebilmesini, yeni yollar oğrenip uygulamaya dair alışkanlık ve pratiklik kazanmasını sağlamış olur. Butun bunları yapan cocuğun kişiliği guclenir.
Eğitim sistemi icerisinde de gerekli olan araştırmaya dayalı calışmalarda başarılı olmasındada etkilidir.



Merak duygusu nasıl ve ne kadar desteklenmelidir?
Cocuğunuzun ne kadar meraklı olduğunu kontrol edemezsiniz, ancak bunu kendine, cevresine ve eşyalara zarar gelmemesi kuralıyla uygulamasına izin vermeniz gerekir. Cocuğunuz bu konuda size ihtiyac duyacaktır.

Ona model olun, siz de merak edin. Bunu denerken kendinizin en son neleri merak edip oğrenmek icin harekete gectiğinizi duşunun. Neleri merak ettiğinizi bilmeniz, cocuğunuzun bu ihtiyacını anlamanıza yardımcı olacaktır.


Kendi ilgilerinizi keşfederken, cocuğunuzunda ilgi alanlarını keşfetmek ve onu desteklemek oldukca onemlidir. Bunun icin onu izleyin. Boylece, onun nelere daha meraklı, ilgili olduğunu anlayabileceksiniz.

Cocuğunuza bebekliğinden itibaren uyarıcı anlamında zengin bir cevre ve deneyim alanları sağlayın. Ancak bu durum cocuğun onune materyalleri koyup, hepsiyle oynamasını beklemek olarak gercekleşmemelidir. Ancak onu belli sınırlar cercevesinde ozgur bırakmak, ilgi alanlarını kendisinin keşfetmesi ve yaratıcılığının artması adına etkilidir.

Cocuğunuz size soru sorduğunda sadece sorduğu şeyi acıklamakla yetinin. Basit ve sade ifadelerle, yaşına uygun icerikli cevaplar vermeye calışın.
Sizin cocuğunuzun sorduğu sorulara bir cevabınız yoksa bu soruları bilmediğinizi acık yureklilikle ona soyleyebilirsiniz. Boylece onunla araştırma yollarını da konuşup, bilgiden cok ona ulaşmanın yollarını oğretme fırsatınız olacaktır. Bu, onun araştırmacı tarafını pekiştirmek acısındanda fırsatları değerlendirme olarak yorumlanabilir
İlgili olduğu konudaki materyalleri surekli olmasın ona verip, uğraş haline getirmesini sağlamak yerine; bunları yakınında tutun ve farklı farklı materyaller ortaya cıkarın. Yapılandırılmamış, yani belli kuralları ve belli oynama şekli olmayan oyunlar bireyselliği, yaratıcılığı daha fazla geliştirebilir.

Merak ettiği şeylerde cesaretini kırmak yerine uygun araştırma, inceleme ve farklı oğrenme yollarını gosterin. Birlikte deneyimleyin, kendi başına denemeler yapabilmesi icin fırsatlar yaratın.

Sıklıkla evdeki artık malzemelerle calışmasına olanak sağlayın. Bu gibi yonlendirici olmayan malzemelerle cocuk kendi yaratıcılığının sınırlarını genişletmek konusunda kendini geliştirebilir.