Gebeliğe bağlı diyabet hastalığı hakkında bilmeniz gerekenler...

İleri yaşta gebe kalanlar, hamileliğinde beklenenden cok kilo alanlar, birden cok duşuk yapanlar, gebelikte diyabet riskini daha fazla taşıyor olabilir. Uzmanlar, "Tum gebelerin yaklaşık yuzde 5'inde diyabet goruluyor" diyor

Şeker hastalığının ilk kez gebelikte ortaya cıkması durumu, "Gestasyonel (gebeliğe bağlı) diyabet" olarak adlandırılıyor. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Dr. Erdem Turemen, bunun hormonal mekanizmalar sonucu gelişen ve sıklıkla gebeliğin sonlanması ile gerileyen ozel bir diyabet tipi olduğunu belirtiyor. Bu sorun oncesinde şeker hastalığı olan ve bu nedenle ensulin ya da diğer antidiyabetik ilacları kullanan gebeler ile mevcut gebeliği esnasında şeker hastalığı tanısı konan anne adayı ve bebeklerde tehlike yaratacak bircok sorunla karşılaşılabiliyor.

İLERİ YAŞ GEBELİĞİ
Turkiye'deki diyabet sıklığının Turemen yuzde 12 oranına ulaştığını, bu hastalığın uzun donemde bobrek, goz ve kalp-damar sistemi uzerinde zararlı etkileri bulunduğunu belirten Turemen, daha ileri yaşlarda gebe kalınmasının gebelikte diyabeti artırdığına dikkat cekiyor. Gunumuzde tum gebeliklerin yaklaşık yuzde 5'inde diyabete rastlandığı belirtiliyor.

BELİRTİLERE DİKKAT
Gebelikte ortaya cıkan diyabet cok fazla belirti vermeyebiliyor. Gorulen şu belirtiler ise klasik diyabete benziyor:
■ Tokluk hissetmeyecek kadar cok yemek yeme ihtiyacı.
■ Aşırı susuzluk hissiyle cok su icme.
■ Cok fazla idrara cıkma. Gebede, halsizlik ya da uykulu olma gibi yan belirtiler gorulse de bunlar, gebeliğin de belirtileri olduğu icin cok fazla dikkate almamak gerekiyor.

24-28. HAFTALARA DİKKAT!
Dr. Erdem Turemen, "Gestasyonel diyabet tanısı almış gebelerin yarısında saydığımız risk faktorlerinden biri bulunuyor" diyor ve bu nedenle hicbir şikÂyeti olmasa bile tum gebelerin 24-28. gebelik haftalarında şeker hastalığı tarama testine tabi tutulduklarına dikkat cekiyor. Turemen, gestasyonel diyabete yonelik tarama testinin bu haftalarda yapılmasının temel nedeninin; HPL hormonunun bu donemde kanda en yuksek seviyelere ulaşması ve doğal olarak diyabet gelişme riskinin en cok bu donemde gorulmesi olduğunu belirtiyor. Daha onceden gorulen sorunlarda, yeni gebelik başlamadan once aclık kan şekeri ve şeker yukleme testleri ile gerekmesi halinde Hemoglobin A1c incelemesi yapılmasının da yararlı olacağına dikkat cekiliyor.

HANGİ RİSKLERLE KARŞILAŞILIYOR?
Gestasyonel diyabet icin şu ozellikler daha fazla risk oluşturuyor:
■ Daha onceki gebeliğinde iri (4 kg'dan fazla) veya anomalili bebek doğurmuş olmak.
■ Daha onceki gebeliğinde bebeği karnında olmek.
■ Birden cok duşuk yapmak.
■ Gestasyonel diyabet gecirmek.
■ Hamilelik oncesinde aşırı kilolu olmak.
■ Gebenin 1. derece akrabalarında diyabetle karşılaşmak.
■ Halen devam eden gebelikte bebeğin gelişmesinde hafta ortalamasından onde olmak.
■ Amnios sıvısında fazlalık.
■ Beklenenden fazla kilo almak.
■ 35 yaş sonrası gebe kalmak.

DİYABET GEBELERDE GORULEN SORUNLAR
* Sabah aclık ve tokluk kan şekeri kontrolunde zorluklar.
* Gebelerin beslenme duzenlerine uyum sağlayamamasına bağlı kan şekeri dengesizlikleri.
* Bazı gebelerde yoğun bulantılardan kaynaklanan beslenme sorunları.
* Fazla kilo alımı.
* Gebelikte oluşan tansiyon sorunu ve tiroit problemler

KONTROL SİZDE OLSUN
■ Diyabet riski altındaki gebelerin beslenme-diyet, endokrinoloji ve kadın sağlığı ve hastalıkları uzmanlarınca birlikte takip edilmeleri gerekiyor.
■ Beslenme kontrolunde diyet tedavisine harfiyen uyulması oneriliyor.
■ Kan şekeri olcumlerinin hekimin belirlediği sıklıkla yapılması ve sonucların duzenli olarak endokrinoloji uzmanına bildirilmesi isteniyor.
■ Gebelik acısından bir engel yoksa duzenli yuruyuş ve benzer egzersizler oneriliyor.
■ Kilo alımına dikkat edilmesi ve gebelik suresince 12 kg'nin aşılmaması gerekiyor.
■ Gebelikte diyabet ilacları kullanılamadığı icin belirlenen sure icinde istenilen hedeflere ulaşılamaması halinde ensulin tedavisine gecilmesi tavsiye ediliyor.

TIBBİ BESLENME TEDAVİSİ
Gestasyonel diyabet tedavisinde diyetin yuzde 50-55'lik bolumunun karbonhidrat, yuzde 30'unun yağ, yuzde 20'sinin ise proteinden oluşması gerekiyor. Gunluk kalori miktarı, gebelik oncesi ideal kiloya gore hesaplanıyor (Normal kilolularda kilo başına 30-35 kcal ve kilolu olanlarda 25-30 kcal.) Orneğin 50 kiloluk bir gebenin alması gereken gunluk kalori 50 x 35 = 1750 kcal olacağı belirtiliyor

__________________