Osmanlı doneminde, şiddet goren ve zor durumda olan kadınlara zanaat oğretilip onların kendi ayakları uzerinde durmaları sağlanıyordu.
Sığınma evlerinin gundeme geldiği şu gunlerde, yonumuzu tarihe cevirmeliyiz. Cunku, Turkiye'deki ilk sığınma evi Osmanlı Devleti tarafından 18. yuzyılda İstanbul Eyup'te acılmış.
Adı Hatuniye DergÂhı. Burada, şiddet goren ve zor durumda olan kadınlara zanaat oğretilip onların kendi ayakları uzerinde durmaları sağlanıyor, psikolojik rahatsızlıkları olanlarsa tedavi ediliyor.
Gectiğimiz hafta, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin'in kadın sığınma evleri ile ilgili yaptığı acıklamalar hayli meşgul etti gundemi. Bakan Şahin, bu alanda yenilikler getireceğini soylemiş ve mağdur kadınlar icin bir adım atmıştı. Bunlardan en cok konuşulanı, yasada yapılması duşunulen değişiklik oldu. Şahin; "50 binin ustunde nufusu olan yerlerde sığınma evi acılabilir." ifadesinin 'acılır' olarak değiştirileceğini soyledi ve sığınma evi sayılarının artırılması konusunda bir acılım yaptı.
Kadına yapılan şiddetin azalmadığı, ustune her gecen gun arttığı ulkemizde bu girişim onemli. Cunku Turkiye'deki kadın sığınma evlerinin sayısı sadece 65. Yani, oldukca az. Modern bir cağda, bu konuya şimdiye kadar onem verilmemiş olması ise ulkemiz acısından olumsuz bir durum. Cunku, Turkiye'nin mağdur kadınlar icin actığı ilk sığınma evinin tarihi hayli eskiye, 18. yuzyıla kadar uzanıyor.
Zaman Cumartesi'nin haberine gore Osmanlı Devleti'nde sığınma evlerinin acılış tarihini 300 yıl oncesine goturecek bir yapı mevcut: İstanbul'daki "Hatuniye DergÂhı".
Mimar Fatma Sedes'in Tarihî Mirası Koruma Vakfı bunyesinde yaptığı calışmalarla keşfettiği yapıyı bundan iki yıl once Aktuel dergisinde Gokcen Beyinli Dinc'in hazırladığı bir dosyayla oğrenmiştik. O donem yapı Buyukşehir Belediyesi tarafından restore edilmişti. Şimdi ise, Fatma Şahin'in sığınma evleriyle ilgili yaptığı acıklamalar gozlerimizi, 2010 yılında Âtıl durumdan kurtarılmış yapıya, Osmanlı'nın sığınma evine cevirdi yeniden.
PSİKOLOJİK SORUNU OLANLAR TEDAVİ EDİLİYORDU
Eyup'teki Hatuniye DergÂhı, diğer adıyla "Karılar Tekkesi", 100 yıla yakın bir sure, zor duruma duşmuş, şiddet gormuş kadınlara catı olmuş Osmanlı Devleti'nde. Kaynaklarda anlatıldığına gore, zor durumda olan, şiddet gormuş ve kimsesiz kadınlar buraya sığınıyor ve zanaat oğreniyorlardı. Psikolojik rahatsızlıkları olanlarsa tedavi edilip hayata alıştırılıyordu. Yaşlı kadınlar icinse bir huzurevi gorevi goruyordu. Kapasitesi yuz kişilikti ve sadece 18- 80 yaşları arasındakiler kalabiliyordu.
Yapının, tam olarak hangi tarihlerde yapıldığı ise ihtilaflı. Cunku Pier Loti'nin hemen altında 2000 metrekarelik bir alanda kurulu bu mekan, sığınma evi olmadan once bir Mevlevî tekkesiymiş. Bir başka rivayete goreyse 16. yuzyılda Bektaşilerin kaldığı bir ibadethaneymiş. Ama bilgilerden en sağlıklı olanı 18. yuzyılın başlarında Hoca Husamettin tarafından yapıldığı ve bir sure sonra sığınma evi olarak kullanıldığı. Bu yuzden; İstanbul Buyukşehir Belediyesi, restorasyonu bitirince buraya Hoca Husamettin Tekkesi adını vermiş.
13.YUZYILDA BİLE KADIN SIĞINMA EVİ VARDI
Kaynaklarda anlatıldığı uzere, Doğu'daki ilk sığınma evi Osmanlı'ya ait değil. Yazar Fatma Aliye'nin Hanımlara Mahsus gazete'de 1895 yılında yayımladığı "Meşahir-i Nisvan-ı İslamiyyeden biri: Fatma binti Abbas" adlı makalesi bu konuda bilgi veriyor. Makalede, Fatma binti Abbas'ın 13. yuzyılda Ribatu'l-Bağdadiye tekkesinin şeyhi olduğu ve tekkede kocasından boşanmış, kocası tarafından kovulan, aciz kalan kadınların korunduğu bildiriliyor.
Tekke restorasyon oncesi harabeydi!
Peki, dergah restorasyon oncesinde nasıldı, şimdi nasıl? Mahalle sakinlerinin soylediğine gore, burada sadece tarihî mezarlıklar, cami minaresi bir de harabe bir ev varmış ve defineciler tarafından kazılara maruz kalmış. 1990'larda ise tekkenin bulunduğu bahce, gecekondularla dolmuş. 2008'de başlayan ve 2010'da biten restorasyondan sonra ise mezarlara bakım yapılmış, bahceye peyzaj duzenlemesi getirilmiş ve kaynaklarda gectiği uzere tekke ve tekkeye bağlı mescit yeniden inşa edilmiş. Şimdi Buyukşehir Belediyesi tarafından ozel davet ve toplantılar icin kullanılıyor. Etrafı setlerle cevrili ve oldukca bakımlı. Bahcesinde ceşit ceşit ağaclar ve Osmanlı'da kadınlar icin kullanılan cicekli kırık mezar taşlarının sergilendiği bir alan dahi var.
http://www.8sutun.com/Osmanlının-Kar...i-_116998.html
__________________