Bundan iki yıl once kripto para borsaları bir hayli değer artışı yaşamış ve ilk kripto para birimi olan Bitcoin’in fiyatı 20 bin dolara kadar cıkmıştı. Bu yukselişin ardından tabii ki kripto para madenciliği de yaygınlaşarak bir anda herkesin ilgi odağı oldu ama her yukselişin de bir inişi vardı. Bitcoin ve diğer kripto para birimleri de bu inişten nasibini alarak ilerleyen aylarda sert duşuşlere uğradılar. Uzun suredir de o donem yakaladıkları değerlerden uzak durumdalar.
Kripto para birimlerinin değer kaybından sonra, kullanıcılar yatırım yapıp para kazanabilecekleri alternatif yollara yoneldiler. Bu yollardan birisi de aslında kripto paralarla birlikte orataya cıkan bir anlayıştan geliyordu. ICO yani "Initial Coin Offerings" adınaki bir fon turu bir anda populer oldu.Her ne kadar ICO farklı yollar arayan kişiler tarafından yeni yeni keşfedilse de gecmişi 2014'e kadar dayanıyor.
[h=2]Temelden başlayalım: Kripto para nedir?[/h]
ICO'yu anlatmadan once kripto para nedir sorusunu cevaplamak gerekiyor. Kripto para, aslında bir tur dijital para birimidir. Takas işlemleri icin kullanılan, ozel kriptoloji ile şifrelenmiş dijital para birimleridir. Kripto para birimlerinin atası olarak kabul edilen Bitcoin’in ani yukselişi, hem ulkeleri hem de dunya şirketlerini harekete gecirerek kripto para sektorune yatırım yapmaya zorladı ve bu yukseliş kendisine ait borsaların da yukselmesine sebep oldu. (Daha detaylı anlatım icin tıklayabilirsiniz.)
[h=2]Kripto para tarafından kullanılan kriptoloji nedir?[/h]
Kriptoloji, isminden de anlayacağınız uzere şifreleme yontemi olarak geciyor. Bir tur bilim dalı da diyebileceğimiz kriptoloji, butun şifreleme turlerini kapsayarak onları inceler, araştırır. Kripto paralar da HASH denilen ozel şifreleme dili kullandıkları icin kriptoloji kategorisi altında inceleniyorlar.
[h=2]HASH şifreleme nedir?[/h]
HASH aslında şifreleme yontemi değil, algoritmadır. One Way Algorithm yani Tek Yonlu Algoritma olarak gecen HASH algoritması gercekten isminin hakkını veriyor. Zira HASH algoritması tarafından oluşturulan şifreler sadece tek yonlu oluyor.
Yani hicbir şekilde bu şifreler kırılamıyor cunku hicbir karşılığı yok. Bundan dolayı da dijital dunyanın en guvenli şifreleme yontemi olarak geciyor. Bitcoin ile unlenen HASH şifreleme dili, şifrelediği verilerin karşılığını anında imha ettiği icin gunumuzdeki onlarca kripto para birimleri tarafından tercih ediliyor.
Hacklenme tehlikesi minimum olan HASH algoritması aynı zamanda piyasadaki MD5 ve SHA-1 gibi şifreleme dillerinin de temelini oluşturuyor. HASH algoritmasının koruma sağladığı bazı şifreleme dilleri şoyle;
MD5 şifreleme diline 128 bitlik koruma, SHA-1 şifreleme diline 160 bitlik koruma, RIPEM-D şifreleme diline 188 bitlik koruma, MD6 şifreleme diline 256 bitlik koruma Blockchain şifreleme diline altyapı desteği [h=2]Blockchain nedir?[/h]
Blockchain, Bitcoin tarafından kullanılan ve HASH algoritması temeline oturtulmuş şifreleme dilidir. HASH ile şoyle bir farklılığı vardır ki HASH verileri belli bir veritabanına kaydediyor iken, blockchain dağınık şekilde veriyi kayıt ediyor. Fark ettiyseniz veritabanına kayıt ediyor değil, sadece veriyi kayıt ediyor dedik.
Blockchain her ne kadar algoritma olarak HASH temelini kullanıyor olsa da şifreleme yontemini yapan ayrı bir algoritmaya sahip. Bu ozel algoritması ise veriyi kayıt ederken yani Bitcoin transferlerini kayıt ederken dunya genelinde milyonlarca insanın bilgisayarlarında şifreliyor. Biliyoruz kafanız karıştı ama hemen kısaca ornek vererek acıklık getirelim.
Ornek: Diyelim ki Ahmet, herhangi bir kripto para birimi borsasına 100 TL değerinde Bitcoin alacağını bildirdi. Bu bildiri blockchain tarafından şifrelenerek ‘’Alacaklar’’ sutununa ekleniyor. Ardından Mehmet 100 TL’lik Bitcoin’ini satacağını duyuruyor. Bu duyuru da yine blockchain tarafından şifrelenerek ‘’Satanlar’’ sutununda listeleniyor.
Kısa sure sonra ise blockchain capraz doğrulama işlemi yapıyor ve her şey duzgun olunca takası gercekleştiriyor. Bu aşama sırasında yapılan işlemler ise dunyadaki milyonlarca Bitcoin madenciliği yapanların sistemlerinde dolaşarak ayrı ayrı şifreleniyor.

Yukarıdaki ornekte de anlayacağınız uzere yapılan Bitcoin alışverişlerinin şifrelenmiş kayıtları hicbir sistem veya veritabanında kaydedilmiyor, tum dunyadaki Bitcoin madeni yapılan sistemleri dolaşıyor.
2017 yılında yaptığınız Bitcoin alışverişinizin kayıtları şu anda Amerika’daki bir kripto para madencisinin bilgisayarında olabilir. İki gun sonra ise o veri İran’daki bir sisteme taşınabilir. Kayıtlar her farklı sisteme gectiğinde blockchain tarafından farklı şifrelerle koruma altına alınıyor. Bu sayede blockchain veriyi veritabanına kaydetmiyor, veriyi sadece kayıt ediyor.
[h=2]Artık asıl konuya gelebiliriz: ICO nedir?[/h]
Acılımı Initial Coin Offerings yani İlk Coin Arzı olan ICO icin bir tur kripto paraların toplandığı dijital fon diyebiliriz. Genel olarak Bitcoin ve Ethereum ile odeme yapılan bu fon, yatırımcılarla kripto para geliştiricilerini ve yardım almak isteyen şirketleri bir araya getirme gorevi goruyor.
Initial Public Offering (IPO) yani İlk Halk Arzı ile iki farkı vardır. İlki ICO’da yapılan yatırımlar sadece kripto para birimleri ile yapılabilir. Diğeri ise ICO’da bir şirkete yatırım yapan yatırımcılar, bu şirketten pay almazlar.
Ethereum’un teknolojisi olan ERC-20 teknolojisi kullanan ICO, 2013 yılında ciddi anlamda un kazanmış ve fon değerini 5.1 milyar dolara ulaştırmıştı. Bu rakam 2014 yılında 16 milyar dolara ve 2015 yılında da 35 milyar dolara cıktı.
[h=2]ICO nasıl calışır?[/h]
ICO’nun calışma mantığı, blockchain ile aynıdır. Tek farkı Bitcoin’in değil, Ethereum’un blockchain algoritmasını kullanır. Zira ICO, Ethereum’un blockchain teknolojisi ERC-20’yi kullanarak kendi bunyesinde belli coinler uretir. Bu coinler de satılık olarak listelenir.
Fona yatırım yapmak isteyen yatırımcılar da bu coinleri satın alarak yatırımlarını yaparlar. Ama yukarıda da dediğimiz gibi odemeyi Ethereum veya Bitcoin ile yapabilirler.
[h=3]Yatırım almak isteyen şirketler nasıl ICO’dan yardım alabilirler?[/h] Biliyoruz ICO’nun calışma mantığına bakıldığında sadece yatırımcılarla ICO iletişim kuruyor, yatırım almak isteyen şirketler piyasada yok. Kripto para sektorune girmek isteyen bir şirket Ethereum altyapısı kullanan bir kripto para birimi cıkarmak isterse once para birimini cıkarıyor. Ardından ICO fonundan yardım almak icin cıkardığı bu coini, ICO tarafından uretilen ERC-20 coinleri ile değiştiriyor. Yatırımcılar da şirketin yeni cıkardığı coinini alarak o şirkete destek oluyor.
[h=3]Şirketler neden ICO fonuna yatırım yapar?[/h]
ICO’ya yatırım yapan şirketlerin yatırım yapma amacı hisse almak değil, iş yapmak isteyen girişimciye destek olmak. Ama tabii ki bu yatırımlarını kazanca cevirebilirler. Peki bunu nasıl yaparlar? Şayet bir yatırımcı yeni coin cıkarmış şirkete yatırım yaparak o coini alırsa, o coin değerlendiği zaman direkt olarak satabilir ve kazanc sağlayabilir. Yani yatırımcılar genellikle kazandıracaklarına inandıkları coinlere yatırım yapmayı tercih ediyorlar.
[h=4]Herkes ICO alabilir mi?[/h]
Evet, herkes ICO alabilir. Fikri ve projesi olan herkes ICO fonlarına katılabilir, ICO ile kurulan ekosistemlere dahil olabilir. Orneğin Socios.com projesi kapsamında Galatasaray taraftarlarına ozel bir ICO projesi bile var. Bu projeler giderek yaygınlaşıp, harcama alışkanlıklarımızı geleneksel para birimlerinden uzaklaştırmaya başladı bile.
Pek siz ICO'lar hakkında neler duşunuyorsunuz? Kripto paralar sizce gunun birinde yeni ekonomik sistemlerin temelini atabilir mi? Yorumlar kısmında duşuncelerinizi gormek isteriz, goruşmek uzere.