kac ceşit mezhep vardır
Mezhebler Kaca Ayrılır?
Mezhebler once 2'ye ayrılır:
1 - Fıkhî mezhebler,

2 - İtikÂdî mezhebler...

Fıkhî Mezhebler Kaca Ayrılır?
4'e ayrılır:

1 - Hanefî mezhebi,

2 - MÂlikî mezhebi,

3 - ŞÃ‚fiî mezhebi,

4 - Hanbelî mezhebi.

Bu 4 mezhebin, hepsi de haktır, doğrudur. Şimdi bunları sırası ile gorelim:

Hanefî Mezhebi
Hanefî mezhebinin kurucusu İmam-ı A'zam Hazretleridir.

İmam-ı A'zam, en buyuk imam demektir. Asıl adı Nu'man olan İmam-ı A'zam'ın, kunyesi Ebû Hanife'dir. Hicretin 80'inci yılında Kûfe'de doğmuş, Hicrî 150'de Bağdat'ta vefat etmiştir.

Hanefî mezhebi, once Irak'ta doğmuş, oradan doğuya ve batıya yayılmıştır. Abbasîler devrinde hÂkimlerin coğu Hanefî idi. Anadolu ve Balkanlardaki Turkler arasında, Hanefî mezhebi yaygındır.

MÂlikî Mezhebi
Kurucusu İmam MÂlik bin Enes Hazretleridir. Hicrî 93 tarihinde Medine'de doğmuş, H. 179'da yine Medine'de vefat etmiştir.

MÂlikî mezhebi, once Hicaz halkı tarafından benimsenmiş ve hacca gelenler vasıtasıyla Kuzey Afrika'ya ve o zaman Endulus denen İspanya'ya yayılmıştır.

ŞÃ‚fiî Mezhebi
Kurucusu İmam-ı ŞÃ‚fiî Hazretleridir. İmam-ı ŞÃ‚fiî'nin asıl ismi Muhammed'dir. H. 150 tarihinde Gazze'de doğmuş, 204 tarihinde Mısır'da vefat etmiştir. HÂşimoğulları soyundan gelmektedir.

ŞÃ‚fiî mezhebi once Mısır'da yayılmış, sonra kısmen Suriye, Yemen, Irak ve Horasan taraflarına gecmiştir. Bugun Mısır'ın coğunluğu ŞÃ‚fiîdir. Anadolu'nun guney taraflarında, Suriye ve Irak'ta da ŞÃ‚fiî mezhebinde olanlar mevcuttur.

Hanbelî Mezhebi
Kurucusu Ahmed bin Hanbel Hazretleridir. H. 164 tarihinde Bağdat'ta doğmuş, 241 tarihinde yine orada vefat etmiştir.

Hanbelî mezhebi daha cok Necid taraflarında tutulmuştur. HÂlen Necid'de Hanbelî mezhebi hÂkimdir.

Hak Bir Olur. Halbuki 4 Mezhebin de Hak Olduğunu Kabûl Ediyoruz. Bu Nasıl Olur?
Bir su, 5 ayrı mizactaki hastaya gore 5 ayrı hukum alır. MeselÂ, birinin hastalığının nev'ine gore ilÂctır. Tıbben ona vaciptir. Diğer birine, hastalığı sebebiyle, zehir gibi zararlıdır. Tıbben ona haramdır. Diğer birine az zarar verir, tıbben ona mekruhtur. Diğer birine zararsız olduğu gibi, faydası da vardır. Tıbben ona sunnettir. Bir diğerine de ne zararlı, ne de faydalıdır. Tıbben ona mubahtır. Hastanın durumuna gore, bunların 5'i de haktır. "Bu ilÂc, yalnızca vaciptir" denilemez.

İşte bu misaldeki gibi, İlÂhî hukumler de, mezheblere tabi' olanların durumuna gore değişir. Farklı farklı olur. Ustelik herbiri de hak olur. Buna bir misal verelim:

İlÂhî hikmetin tensibiyle, İmam ŞÃ‚fiî'ye ittiba' edenlerin coğu, koyluluk ve bedevîliğe yakındırlar. Bunlar cem'iyet hayatında geri olduklarından, herbiri bizzat dergÂh-ı İlÂhiyeye kendi derdini soylemek, hususî dileğini bizzat arzetmek mizacındadırlar. Bu yuzden de, imam arkasında FÂtiha'yı tek tek okurlar. Bu hukum hak ve doğrudur.

İmam-ı A'zam'a ittiba' edenlerin coğu ise, şehirliliğe ve medeniyete daha yakın, ictimaî hayatı benimsemiş kimselerdir. Bunların nazarında bir cemaat bir şahıs hukmune girip bir tek adam da umum o cemaat adına, sozcu olarak konuşur; kendileri de onun kalben tasdikcisi olurlar. Bu bakımdan Hanefî mezhebinde imam arkasında tek tek FÂtiha okunmaz. İmam, cemaat adına okur. Cemaat da Âmîn diyerek onu tasdik eder. Bu hukum de, evvelki gibi, hak ve doğrudur.

İtikadî Mezhebler Kaca Ayrılır?
İtikad hususunda başlıca iki mezheb vardır:

1. Ehl-i Sunnet mezhebi,

2. Ehl-i Bid'a mezhebi.

Ehl-i Sunnet mezhebi
Hz. Peygamberin yolundan gidenler, o yoldan hic sapmayanlar demektir.

Ehl-i Sunnetin dayanağı Kitab ve Sunnettir. Kitab ve Sunnette ne buyurulmuşsa, Ehl-i Sunnet oyle inanır, oyle hareket ederler.

Ehl-i Sunnet de, Maturidiyye ve Eş'ariyye olmak uzere ikiye ayrılır.

MÂturidiyye Mezhebi
Kurucusu Ebu Mansur Muhammed Hazretleri'dir. Semerkand koylerinden MÂturid'de doğmuştur. H. 333'te vefat etmiştir.