Turkiye’de 2008 yılında yuzde 14.1 olan Yabancı Kontrol Oranı (YKO), 2009 yılında yuzde 15.4’e yukseldi. İmalat sanayindeki alt sektorlere bakıldığında en yuksek YKO yuzde 90.4 ile tutun urunleri imalatı sektorunde gorulurken, ikinci sırada yuzde 51 ile temel eczacılık urunlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı sektoru, ucuncu sırada yuzde 48.4 ile motorlu kara taşıtı, treyler (romork) ve yarı treyler imalatı sektoru geliyor.
Turkiye İstatistik Kurumu (TUİK), 2009 yılına ilişkin Yabancı Kontrollu Girişim İstatistiklerini acıkladı. Yabancı kontrollu girişim, yurt icinde faaliyet gosteren ancak doğrudan ya da dolaylı olarak yurt dışında yerleşik bir birim tarafından kontrol edilen girişim olarak tanımlanıyor. Yabancı kontrollu girişim istatistikleri, Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiksel Sınıflaması, NACE Rev.2’ye gore sınıflandırıldı. Bu calışmanın kapsamını, 2009 Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri (YSHİ) araştırmasının tamsayım kapsamındaki 46 bin 458 girişim oluşturuyor. Bu girişimler, 2009 YSHİ kapsamındaki tum girişimlere ait uretim değerinin yaklaşık yuzde 75’ine sahip olurken, bu girişimlerden bin 315’i yabancı kontrolunde.
-YABANCI KONTROL ORANI YUZDE 15.4’E YUKSELDİ-
2008 yılında yuzde 14.1 olan Yabancı Kontrol Oranı, 2009 yılında yuzde 15.4’e yukseldi. Bu oran, 2006 ve 2007 yıllarında sırasıyla yuzde 14.4 ve yuzde 14.3’tu. 2009’daki YKO’nun artışının temel nedeni, toplam uretimde duşuş olmasına rağmen yabancı kontrolundeki uretimin artması olarak tespit edildi.
Yabancı kontrol kapsamdaki uretimin yuzde 2.6’sı Almanya, yuzde 2.3’u ABD ve yuzde 2’si Fransa’nın kontrolunde gercekleşti. 2008 yılına gore; tamsayım kapsamındaki girişimlerin toplam uretim değeri yuzde 7.8 oranında duşerken, yabancı kontrolundeki girişimlerin toplam uretim değeri ise yuzde 0.6 arttı.
-YABANCI KONTROLLU URETİMİN YUZDE 17.1’İ ALMANYA MENŞELİ GİRİŞİMLERİN KONTROLUNDE-
Yabancı kontrollu uretimde Almanya yuzde 17.1’lik payla ilk sırada, ABD yuzde 14.9’luk payla ikinci sırada yer alıyor.
Bununla birlikte, yabancı kontrollu uretimin yoğunlaştığı “İmalat Sanayi” yuzde 56.4 ile en buyuk paya sahipken, bunu sırasıyla “Ticaret” ile “Bilgi ve İletişim” sektorleri izliyor. “Kultur, Sanat, Eğlence, Dinlence ve Spor” sektoru ise en duşuk paya sahip.
-TUTUN URUNLERİ İMALATININ YUZDE 90.4’U YABANCI KONTROLUNDE-
İmalat sanayindeki alt sektorlere bakıldığında en yuksek YKO yuzde 90.4 ile “Tutun urunleri imalatı” sektorunde goruldu. İkinci sırada yuzde 51 ile temel eczacılık urunlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı sektoru, ucuncu sırada yuzde 48.4 ile motorlu kara taşıtı, treyler (romork) ve yarı treyler imalatı sektoru geliyor.
Araştırmaya gore; imalat sanayinde, girişimlerin faaliyet gosterdikleri grupların teknoloji duzeylerine gore bakıldığında, yabancı kontrollu uretimin Orta-yuksek teknolojili grupta yoğunlaştığı goruluyor.
K
__________________