BİTKİLER NASIL CİCEK ACAR?

Bahar mevsiminin gelişi ile birlikte tum bitkiler aynı anda cicek acar. Ceşitli renk ve kokudaki bu cicekler, estetik acıdan sergiledikleri goruntunun yanı sıra bitkilerin coğalması icin de hayati onem taşımaktadır. Bitkilerin nasıl olup da bahar mevsiminin geldiğini ve cicek acmaları gerektiğini bildikleri ise bugun bilim adamlarının onemli araştırma konularından biri olmaya devam etmektedir.

Akıl ve şuur sahibi olmadıkları halde bitkiler zamana bağlı olarak hareket eder. Belirli faaliyetleri icin belirli zamanları secerler. Bunu da guneş ışığındaki değişimlere bağlı olarak yaparlar. İclerine yerleştirilmiş biyolojik saat guneş ışığı ile kurulur ve bitki ritmik hareketler yapmaya başlar. Bu ritmik hareketler, bitkinin yaşaması ve neslinin devamı icin, hep en uygun zamanlamayla gercekleşir. Hareketlerin başarıyla tamamlanabilmesi icinse bircok karmaşık işlemin kusursuz bir şekilde meydana gelmesi gerekir.

Bitkilerin ciceklenmesi yılın belli bir zamanında coğunlukla da ilkbaharda olur. Cunku bu donem bitki icin en uygun zamandır. Bitkilerin bu zaman ayarlamalarını yapan biyolojik saatleri, guneş ışığının yapraklara duşme suresini bile hesaplar. Her bitkinin biyolojik saati bu sureyi bitkinin kendi yapısal ozelliğine gore hesaplar. Bu şekilde bir zaman ayarlaması yapan bitkiler ne zaman ekilirlerse ekilsinler, her zaman yılın aynı zamanlarında cicek acarlar. Ancak bitki bu zamanlamayı nasıl yapar? İşte bu sorunun cevabını bilim adamları uzun suredir araştırmaktadır.

Cicek Acma Zamanını Bildiren Sistem

Ciceklenme zamanını bildiren sistemin nasıl işlediğini anlamak icin Arabidopsis bitkisi uzerinde uzun sureli araştırmalar yapan bilim adamları, bu bitkinin gun uzunluklarındaki değişimleri adeta “fark ettiğini” ortaya koymuşlardır. Bitki bu şekilde gun suresindeki değişimlerden mevsimsel değişiklikleri “anlayabilmektedir”. Bu değişimler uzun mesafeli bir sinyali tetikleyerek yapraktan, ciceklenmenin meydana geldiği en uctaki filize kadar bitkinin damar sisteminde bir sinyalin dolaşmasını sağlar. Bu sinyalin mahiyeti bilim adamlarınca hala cozulememiştir.

Imperial College London ve bitkilerin buyumelerini araştıran Max Planck Enstitusu tarafından yapılan araştırmalar, bu sinyali verenin bitkinin yaprağındaki Flowering Locus T (FT) geninin urettiği Flowering Locus T (FT) adında bir protein olduğunu bulmuşlardır. Bu protein, bitkinin damar sistemi icinde cicek acmasına neden olan diğer genleri harekete gecirerek en uc filize doğru yol alır.

FT proteini bir bitkinin yaprağında uretildiği yerden filizlere doğru ilerlerken CONSTANS adı verilen diğer bir gen tarafından tetiklenir, aksi taktirde FT proteini uretilmez. Bu nedenle CONSTANS yapraklarda kilit gen olarak tanımlanır ve gun uzunluğundaki değişimlere gore bitkinin ciceklenme zamanını tespit etmesine yardımcı olur.( Scientists Unlock Secret Of What Makes Plants Flower)

Ciceklenme Mekanizmasının Cozulmesi Urun Verimliliğini Artıracak

FT proteini cıktığı yapraktan filize doğru hareket ederek, bitkilerin gun uzunluklarını hesaplamalarına ve ciceklenme zamanını tespit etmelerine yardımcı olur. Japonya’da pirincler uzerinde yapılan incelemeler, bu bitkide de cok benzer bir mekanizmanın işlediğini gostermiştir. Bilim adamları bu buluşun tarım urunlerinin verimini artırmada kullanılacağını duşunmektedirler. Cunku ciceklenmenin, Yuce Allah’ın izniyle, kontrol edilebilmesi ile uretim sezonu uzatılabilecek ve bitkiler değişen iklimlere uyum sağlayabileceklerdir. Bu buluş, Peygamber Efendimiz (sav)’in Altıncağ’da yaşanacağını mujdelediği bereketin bir işareti olabilir (Doğrusunu Allah bilir). Cunku pek cok hadis-i şerifte, Altıncağ’da topraktan her zamankinden cok daha fazla urun elde edileceği ve bu alanda da benzersiz bir bolluk ve bereketin goruleceği bildirilmektedir. Ciceklenme kontrol edilerek Allah’ın izniyle tarımda bereketin artırılması icin onemli bir adım atılmış olacaktır. Altıncağ’da urunlerde ve mallarda gorulmemiş bir bolluk olacağı, bu urunlerin hesabı yapılmadan her isteyene dağıtılacağı bir hadiste şoyle bildirilmektedir:

"Benim ummetim o devirde oyle bir refah bulacak ki, o gune dek onun mislini kesinlikle bulmamıştır. Yer yemişini (gıda urunlerini) verecek ve insanlardan hicbir şey saklamayacak (vermemezlik etmeyecek)tır. Mal da o gun cok birikmiş olacaktır." (Sunen-i İbni Mace, 10-347/ Ramuz el Ahadis, s. 508/ İbni Mace-Tabaranai'nin Kebiri)

Gelincik Cicekleri Polenlerini Her Yıl Aynı Zamanda Yayıyor

Gelincik cicekleri polenlerini yayma zamanlarını, polen taşıyıcıların en yoğun şekilde dolaştıkları gunlere ve saatlere denk getirirler. Gelincik cicekleri Temmuz ile Ağustos aylarında sabah 05.30 ile 10.00 saatleri arasında polenlerini yayarlar. Bu saat, arıların ve diğer boceklerin de beslenmek icin dışarıya cıktıkları saatlerdir. Her bitki icin bu gunler ve saatler değişir. Ama sonucta her bitki, Yuce Allah’ın yaratmasıyla yaptığı zaman ayarlamasıyla en garantili bicimde polenlerini yayar. Bitkiler coğalmalarına yardımcı olan diğer canlılarla ilgili bu gibi detaylı bilgilere sahip, adeta bilgisayar merkezini andıran biyolojik bir saate sahiptirler. Bu biyolojik saatin varlığı ise tek bir mucizeyi gozler onune serer: Yaratılış Gerceğini...

"Yeryuzunde birbirine yakın komşu kıtalar vardır; uzum bağları, ekinler, catallı ve catalsız hurmalıklar da vardır ki, bunlar aynı su ile sulanır; ama urunlerinde (ki verimde ve lezzette) bazısını bazısına ustun kılıyoruz. Şuphesiz, bunlarda aklını kullanan bir topluluk icin gercekten ayetler vardır." (Rad Suresi, 4)


SONUC:

Yapraktan filizlere doğru uzun bir mesafeye sinyal gonderen bir proteinin ciceğe ne zaman acması gerektiğini haber vermesi, yaprakların gun ışığının uzunluğundaki değişiklikleri sezmesi ve filizlerle iletişim kurarak ciceklenmeyi meydana getirmesi elbette bitki hucresinde yer alan şuuru olmayan hucrelerin gercekleştirebileceği işlemler değildir. Kuşkusuz bitkilerin hucrelerine gerekli olan bu bilgileri yerleştiren, her şeyi eksiksiz yaratan, her turlu yaratmadan haberdar olan Yuce Allah'tır. Rabbimiz bu gerceği bir ayette şoyle haber verir:

"Gormedin mi, Allah, gokten su indirdi, boylece yeryuzu yemyeşil donatıldı. Şuphesiz Allah, lutfedicidir, her şeyden haberdardır." (Hac Suresi, 63)