SULEYMAN ATEŞ DİYOR Kİ!

Kendisine daha once de asrımızın meşhur alimlerinden Prof.Dr.Muhammet Ali Sabuni tarafından reddiye yapılmıştı. Tahrif edilmiş şeriatlere uyan Ehli kitap cennete girecek midir ?Kimileri girip giremeyeceklerini Allah (celle celaluh)bilir,biz bilemeyiz demektedir.Kimileri ise cennete gireceklerini iddia etmektedir.Doğru olan ise Allah (celle celaluh) ne yapacağını zaten beyan ettiğine gore bizim soylemlerimiz,Allah’ın işine karışmak değil de onun beyanını dile getirmekten ibaret oluşudur.

Zamanı olmayanlara ozet ;Nebimiz Hz.Muhammet’in peygamberliğini kabul etmeyen,din diye getirdiği kesin olan maddeleri (zarurat-ı diniyyeyi) inkar eden ister Yahudi ister Hristiyan olarak olsun ; cennete giremez.Bu kişi ister Yahudi ister Hristiyan olarak olsun kafirdir ve Allah,cenneti kafirlere haram kılmıştır.(1) O kafirlerin varacağı yer ;kitap(2),sunnet(3) ve icma’ delilleri ile ebedi cehennem olarak ifade edilmiştir. Oncelikle imanın ne olduğuna bakalım ve ilerde ehli kitabın inanclarının bu iman ile ortuşup ortuşmediğine değinelim.
İman, terim olarak; “Hz. Muhammed’in Allah tarafından getirdiği kesin olarak bilinen hususlara inanmaktır.”(4)

Ehli kitap ne demektir ?

Ehl-i Kitap (Kitap Ehli) terimi, “Kutsal Kitap sahipleri, kendilerine Kitap verilen insanlar.” manasındadır.(5) Kitap Ehli, Kur’an’da;”kendilerine kitap verilenler.”(6); “kendilerine kitap verdiklerimiz.”(7) ve “kendilerine kitaptan bir pay verilenler.”(8) şeklinde de ifade edilmiştir. Kur’an’da Yahudi ve Hristiyanlara “Ehl-i Kitap” denildiği gibi(9) diğer peygamberlere indirilen kitaplara iman edenlere de “Ehl-i Kitap” denilmiştir (10)

Hanefilere gore Ehl-i Kitap;”SemÂvî bir dine inanan ve Tevrat,İncil, Hz.İbrahim ve Hz.Şit’in sahifeleri,Hz.Davud’un Zebur’u vb.Allah tarafından indirilen bir kitaba inananlara” denir.(11) ŞÃ‚fiî, Hanbelî ve MÂlikîlere gore ise Ehl-i Kitap; “Yahudiler ve Hristiyanlardır.” (12)

Ehli kitabın ne olduğu uzerinde durduktan sonra , insanların gozunden cennete gireceklere bakalım; ”(Yahudiler) “Yahudi olun” ve (Hristiyanlar da) “Hristiyan olun ki doğru yolu bulasınız” dediler…”(13) Ayette gorulduğu uzere Yahudiler kendi dinlerini doğru saymakta,Hristiyanlar da bu konuda Yahudilerden geri kalmamaktadır.Elbette biz Muslumanlar da ‘Musluman olun ki doğru yola ermiş olasınız.’ diyoruz.Bir Budist’in de bu duşunceden uzakta olmadığını duşunmek hata olmasa gerek ama onemli olan yaratıcının ne buyurduğudur!Cennete kimlerin gireceğine dair geniş acıklamalara girmeden one cennet ve cehennem uzerinde biraz duralım;

Cennet :
Lugatta, “ortmek, gizlemek” anlamına gelen جن “cenne yecunnu” fiilinden turemiş bir mastar olan Cennet kelimesi ”bahce” anlamına gelmektedir. (14) Cennet kelimesinin coğulu cinan ve cennat’tır.(15) Cennet kelimesi, Kur’an-ı Kerim’de mufret (tekil), tesniye (ikil) ve cemi (coğul) şekilleriyle toplamda 147 defa gecmektedir.(16)

Terim olarak cennet; butun dini inanışlara gore, muminlerin olumden sonra veya kıyametin kopmasından sonra sonsuz ve mutluluk icinde yaşayacakları yerdir.”(17) Kur’an’da cennet, genellikle “iman ve salih amel” sahiplerine vaat edilmiştir (18) ancak istisnalar da mevcuttur.Bunlar;cocuklar, deliler ve fetret donemlerinde yaşayan insanlardır.(19) Ahiretteki mukafaat yerinin ceşitli isimleri vardır.Bunlardan en meşhuru ”Cennet” ismidir.(20) Diğer isimlerse şoyledir ; 2-Darusselam (21) 3-Darul mukame (22) 4-Adn (23) 5-Neim (24) 6- Firdevs (25) 7-Husna (26)

Cehennem:
Luğatta cehennem, olumden sonraki ebedi azap yeri (27) ahirette kulların gideceği cok sıcak azap yeri ve Allah’ın tutuşturulmuş ateşinin ismidir.

Terim olarak cehennem, ahirette kÂfir, muşrik ve munafıkların surekli kalacakları;gunahkar muminlerin de gunahları olcusunde cezalandırılacakları azap yeridir. (28) Mahşer aleminde cezalandırılma yerlerinin adları arasında en meşhur ve kapsayıcı olan isim ”cehennem” kelimesidir. (29) 2-Leza (30) 3- Hutame (31) 4- Se’ir(32) 5-Sekar(33) 6-Cehim(34) 7- Haviye (35)

Ehli kitap cennete girebilecek midir ?
Esasen bu sorunun cevabı icin iki ayet yeterlidir ;

وَمَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ الْاِسْلَامِ دٖينًا فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِى الْاٰخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرٖينَ ”Kim İslÂm’dan başka bir din ararsa, (bilsin ki o din) ondan kabul edilmeyecek ve o ahirette husrana uğrayanlardan olacaktır.”(36) اِنَّ الدّٖينَ عِنْدَ اللّٰهِ الْاِسْلَامُ ”Şuphesiz Allah katında (makbul) din İslÂm’dır…”(37)

Ayetlerde cehennem ehli belirtilmiştir.Ehli kitabı ilgilendiren maddeleri şoyle sıralayabiliriz ;

1- İnkar
I. ”Eğer, yapamazsanız -ki hicbir zaman yapamayacaksınız- o hÂlde yakıtı insanlarla taşlar olan ateşten sakının. O ateş kÂfirler icin hazırlanmıştır.”(38)
II. ”İşte şimdi siz tadın onu! KÂfirlere bir de cehennem azabı vardır.”(39)
III. ”Ey peygamber! KÂfirlere ve munafıklara karşı cihat et ve onlara karşı cetin ol. Onların varacakları yer cehennemdir. Ne kotu bir varış yeridir orası!”(40)
IV. ”İnkÂr edenler, beni bırakıp da kullarımı dost edineceklerini mi sandılar? Biz cehennemi kafirlere konak olarak hazırladık.” (41)
V. ” Şuphesiz, inkÂr edenlere, ne malları, ne de evlatları Allah’a karşı hicbir fayda sağlar. Onlar ateşin yakıtıdırlar.”(42)
VI. ”Allah’a ortak koşanların, inkÂrlarına bizzat kendileri şahitlik edip dururken, Allah’ın mescitlerini imar etmeleri duşunulemez. Onların butun amelleri boşa gitmiştir. Onlar ateşte ebedî kalacaklardır.” (43)
VII. ”Bunlar, Rabbinin sana vahyettiği bazı hikmetlerdir. Allah ile birlikte başka ilÂh edinme. Sonra kınanmış ve Allah’ın rahmetinden kovulmuş olarak cehenneme atılırsın.”(44)
VIII. ”İnkÂr edenler ve Âyetlerimizi yalanlayanlara gelince, işte bunlar cehennemliktir. Onlar orada ebedî kalacaklardır.”(45)
IX. ” İnkÂr eden ve ayetlerimizi yalanlayanlara gelince, işte onlar, icinde ebedî kalmak uzere cehennemliklerdir. Ne kotu varılacak yerdir orası!”(46)
X. ”İnkÂr edip ayetlerimizi yalanlayanlar var ya; işte onlar cehennemliklerdir.” (47)
XI. ” Ey peygamber! KÂfirlere ve munafıklara karşı cihat et ve onlara karşı cetin ol. Onların varacakları yer cehennemdir. Ne kotu bir varış yeridir orası!”(48)
XII. ” Ey Peygamber! KÂfirlere ve munafıklara karşı cihat et, onlara karşı sert davran. Onların varacağı yer cehennemdir. Ne kotu varılacak yerdir orası!” (49)
XIII. ”Hic şuphesiz siz ve Allah’tan başka kulluk ettikleriniz cehennem odunusunuz. Siz oraya varacaksınız.”(50)
XIV. ”Kendilerine ellerindekini (Tevrat’ı) tasdik eden bir kitap (Kur’an) gelince onu inkÂr ettiler. Oysa, daha ?nce (bu kitabı getirecek peygamber ile) inkÂrcılara (Arap muşriklerine) karşı yardım istiyorlardı. (Tevrat’tan) tanıyıp bildikleri (bu peygamber) kendilerine gelince ise onu inkÂr ettiler. Allah’ın lÂneti inkÂrcıların uzerine olsun.” (51)
XV. ”Bir de dediler ki: “Bize ateş, sayılı birkac gunden başka asla dokunmayacaktır.” Sen onlara de ki: “Siz bunun icin Allah’tan soz mu aldınız? -Eğer boyle ise, Allah verdiği sozden donmez-. Yoksa siz Allah’a karşı bilemeyeceğiniz şeyleri mi soyluyorsunuz?” (52)
XVI. ”Bir de; “Yahudi ve Hristiyanlardan başkası Cennet’e girmeyecek” dediler. Bu, onların kuruntuları! De ki: “Eğer doğru soyleyenlerseniz (iddianızı ispat edecek) delilinizi getirin.”(53)

Musluman olmayan her birey-ister Yahudi ister Hristiyan isterse Budist olsun- kafir olarak adlandırılır.Her kafirin varacağı yer de cehennemdir.Bakz.(54)

2-Haksız yere cana kıymak
I. ” Kim bir mumini kasten oldururse, cezası, icinde ebedî kalacağı cehennemdir. Allah, ona gazap etmiş, lÂnet etmiş ve onun icin buyuk bir azap hazırlamıştır.”(55) Gunumuzde Yahudi ve Hristiyanların kasıtlı olarak mumin kanı dokmekte olduğu aşikardır.
II. ”Şuphesiz mumin erkeklerle mumin kadınlara işkence edip, sonra da tovbe etmeyenlere; cehennem azabı ve yangın azabı vardır.”(56)


3-Allah’ı,peygamberi ve ayetleri inkar etmek
I. ”İşte boyle. İnkÂr etmeleri, ayetlerimi ve Peygamberlerimi alay konusu yapmaları yuzunden onların cezası cehennemdir.” (57)
II. ” Rablerinin emrine uyanlar icin mukÂfatın en guzeli vardır. Ona uymayanlar ise, yeryuzunde olan her şey ve onun yanında bir katı daha kendilerinin olsa, kurtulmak icin hepsini kurtuluş fidyesi olarak verirlerdi. İşte hesabın kotusu bunlar icindir. Varacakları yer de cehennemdir. O ne kotu yataktır!” (58)
III. “Ancak Allah’tan gelenleri tebliğ edebilirim ve O’nun vahiylerini acıklayabilirim. Kim Allah’a ve resulune karşı gelirse, şuphesiz onlar icin, icinde ebedî kalacakları cehennem ateşi vardır.” (59)
IV. ” Bu, onların Allah’a ve Resûlune karşı gelmelerindendir. Her kim de Allah’a ve Resûlune karşı gelirse bilsin ki Allah’ın cezası şiddetlidir.”(60)
V. ”Allah; “Şuphesiz, Allah fakirdir, biz zenginiz” diyenlerin sozunu elbette duydu. Onların dediklerini ve haksız yere peygamberleri oldurmelerini yazacağız ve “Tadın yangın azabını!” diyeceğiz.” (61) Yahudilerin boyle dediğini Allah beyan etmiştir.
VI. ”Şuphesiz, Allah’ı ve peygamberlerini inkÂr edenler, Allah’a inanıp peygamberlerine inanmayarak ayrım yapmak isteyenler, “(Peygamberlerin) kimine inanırız, kimini inkÂr ederiz” diyenler ve boylece bu ikisinin (imanla kufrun) arasında bir yol tutmak isteyenler var ya; işte onlar gercekten kÂfirlerdir. Biz de kÂfirlere alcaltıcı bir azap hazırlamışızdır.” (62)

4-Ayetlere insan sozu demek (bir onceki maddenin devamı olarak duşunulebilir.)
I. ” Eğer kulumuza (Muhammed’e) indirdiğimiz (Kur’an) hakkında şuphede iseniz, haydin onun benzeri bir sûre getirin ve eğer doğru soyleyenler iseniz, Allah’tan başka şahitlerinizi cağırın (ve bunu ispat edin). Eğer, yapamazsanız -ki hicbir zaman yapamayacaksınız- o hÂlde yakıtı insanlarla taşlar olan ateşten sakının. O ateş kÂfirler icin hazırlanmıştır.”(63)
II. ” Sonra (Kur’an hakkında) derin derin duşundu. Sonra yuzunu ekşitti, kaşlarını cattı. Sonra da sırt cevirdi ve buyukluk tasladı. Ve ‘Bu ancak anlatılagelen bir sihirden başkası değildir. Bu ancak bir insan sozudur’ dedi.”(64) Gorulduğu uzere ayetleri insan sozu olarak duşunen kişilerin cehenneme gideceği Allah tarafından acıklanmıştır.


5-Şeytana uymak
“Andolsun,cehennemi seninle (şeytanla) ve onlardan sana uyanların hepsiyle dolduracağım.”(65)


6-Allah yolundan alıkoymak
I. ”Onlar yeminlerini kalkan yapıp (insanları) Allah’ın dininden alıkoydular. Bunun icin onlara alcaltıcı bir azap vardır. Onların malları da, evlatları da Allah’a karşı kendilerine bir yarar sağlamayacaktır. Onlar, cehennemliklerdir. Onlar orada ebedî kalacaklardır. ”(66) Bilindiği uzere misyonerlik faaliyetleri,insanları Allah yolundan alıkoyma faaliyetlerindendir.
II. ”(Ey Muhammed!) İman edenlere duşmanlık etmede insanların en şiddetlisinin kesinlikle Yahudiler ile Allah’a ortak koşanlar olduğunu gorursun…” (67)


7-Şirk koşmak
I. ” Cehennem ehli oldukları acıkca kendilerine belli olduktan sonra, -yakınları da olsalar- Allah’a ortak koşanlar icin af dilemek ne Peygambere yaraşır, ne de muminlere.” (68)
II. Hristiyan ve Yahudiler Allah’a ortak koşmaktadır,şirk icindedirler.Yahudi ve Hristiyanlar Allah’ın oğlu olduğunu iddia ettiler;
III. ”Yahudiler, “Uzeyr, Allah’ın oğludur” dediler. Hristiyanlar ise, “İsa Mesih, Allah’ın oğludur” dediler. Bu, onların ağızlarıyla soyledikleri (gerceği yansıtmayan) sozleridir. Onların bu sozleri daha once inkÂr etmiş kimselerin soylediklerine benziyor. Allah, onları kahretsin. Nasıl da haktan cevriliyorlar!” (69)

Kimlerin cennete giremeyeceğine bakmaya devam edelim;

I. ”Ayetlerimizi yalanlayanlar ve o Âyetlere uymayı kibirlerine yediremeyenler var ya, onlara goklerin kapıları acılmaz. Onlar, deve iğne deliğinden gecinceye kadar cennete de giremezler! Biz sucluları işte boyle cezalandırırız.” (70)
II. ”And olsun, “Allah, Meryem oğlu Mesih’tir” diyenler kesinlikle kÂfir oldu. Oysa Mesih şoyle demişti: “Ey İsrail oğulları! Yalnız, benim de Rabbim, sizin de Rabbiniz olan Allah’a kulluk edin. Kim Allah’a ortak koşarsa, artık, Allah ona cenneti muhakkak haram kılmıştır. Onun barınağı da ateştir. Zalimler icin hicbir yardımcı yoktur.” (71)
III. ” Şuphesiz Allah, kÂfirlere lÂnet etmiş ve onlara alevli bir ateş hazırlamıştır.” (72)
IV. ” İnkÂr edenlere de ki: “Siz mutlaka yenilgiye uğrayacak ve toplanıp cehenneme doldurulacaksınız. Orası ne fena yataktır!”(73)
V. “Kim Allah’a ortak koşarsa, muhakkak ki Allah cenneti ona haram kılar.”(74)
VI. “Cennete muminlerden başkası giremez.” (75)

Naslarda (ayet ve hadislerde) kafirlerin cennete giremeyeceği, onlara cennet ve nimetlerinin haram kılındığı (76) yaptıkları iyiliklerin dunyada verildiği,karşılığını alabilecekleri bir hayrın ahirete tehir edilmediği (77) kufurde ısrarcı olanların amellerinin boşa cıkarılacağı (78)kafir olarak olenlerin azaba uğrayacakları (79) ve ebedi olarak cehennemde kalacaklarını (80) tekrar belirtelim.

Ebû Hureyre (r.a.)’den rivayet edildiğine gore Resûlullah (S.A.): “İstemeyenler dışında, ummetimin tamamı cennete girer” buyurdu.Bunun uzerine: — Ey Allah’ın elcisi, cennete girmeyi kim istemez ki? denildi. Peygamber Efendimiz: — “Bana itaat edenler cennete girer, bana karşı gelenler cenneti istememiş demektir.” buyurdu. (81)

Hz.Peygambere iman,kelime-i tevhidin bir ruknu olduğuna gore (مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّٰهِ demek/inanmak-82 ) ona itaatin kacınılmaz olması doğaldır.Hatta rahmetin şartı olarak (83) ayetlerde gecmektedir.Peygambere itaat,cennete girmeye (84) vesile;peygambere isyan, cehenneme girmeye sebep (85) olarak ayetlerde yer almıştır.


Bakara suresi 62. ayetin incelenmesi :

Sabii ve Mecusilerle ilgili ayetlere baktığımızda bunlar uc ayette (86) gecmektedir ve bu ayetlerde sabiilerle ilgili bir acıklama yoktur.İlk donem İslam kaynaklarında Sabiilik Yahudi ve Hristiyanlığın mezhebi olarak gorulmektedir.(87) Taraftarı az olsa da Sabiiliğin yaşayan bir din olduğu da ifade edilmiştir.(88)

Ebû Hanife’ye gore SÂbiîler, İs dinine muntesip, İncil okuyan bir zumre oldukları icin Ehl-i Kitapdandırlar. Ebû Yusuf ve Muhammed’e gore yıldızlara tapan bir zumre oldukları icin Ehl-i Kitaptan değillerdir. (89)

Mucahid’e gore Sabiiler,Yahudi,Hristiyan ve Mecusiler arasında bir gruptur.Onların ayrı bir dini yoktur.Ebu Aliye,Rabia b. Enes,Suddi,Dahhak’a gore ise sabiiler Zebur okuyan ehli kitaptan bir fırkadır. (90)

Mecûsîlere gelince; “mecûs” kelimesi Kur’Ân’da bir Âyette gecer.(91) Mecûsîler, ateşe tapanlardır. (92)


Hristiyanlık inancına eleştirisel bakış :
İnciller arasındaki celişkiler te’vil edilemeyecek kadar aşikÂrdır.( 93)

I. Matta’ya gore Meryem’in kocası Yusuf, Yakub’un oğluyken; Luka’ya gore, Heli’nin oğludur.(94)
II. Sinoptik incillere gore İsa’nın asıl memleketi Galile, Yuhanna’ya gore Yahudiye’dir.(95)
III. Matta ve Luka’ya gore İsa, Bethlehem’de doğmuştur.Markos ve Yuhanna’da ise bu konu muammadır.(96)
IV. Matta’ya gore oruclu olup İsa’ya soru soranlar Yuhanna’nın talebeleri iken, Markos’a gore yazıcılar ve Ferîsîlerdir.(97)
V. Yuhanna’da İsa’yı ele verecek kişi, İsa’nın lokmayı kendisine verdiği kimse olarak tanımlanırken, sinoptik İncillerde, eli İsa’nın eli ile beraber sofraya uzanan kimse olarak tanımlanmaktadır. (98)
VI. Tanrı’yı gorme hususunda uc İncil birbiri ile celişmektedir.(99)
VII. Luka İncili’nde sarhoşluk veren her şeyin yasaklandığı bildirilmesine rağmen, Yuhanna İncili’nde İsa’nın bir duğunde misafirler icin suyu şaraba cevirerek bir mucize gosterdiğinden bahsedilmektedir. (100)


Yahudilik inancına eleştirisel bakış :
Yahudilikte Tanrı inancı, İslamdakinkinden farklıdır.
I. Yahudilere gore tanrı,İbrahim’le konuşmuş, dinlenmek uzere İbrahim’in cadırında misafir olmuş ve İbrahim, yanındaki iki melekle birlikte O’na yemek ikram etmişti. (101)
II. Yehova adındaki sozde tanrılarına gelince o, tıpkı insana benzer; uyur, bahcede dolaşır, ağac arkasına saklananları goremez.(102)
III. Allah’ın ruhunun suların ustunde hareket ettiğine (103) inanırlar.
IV. Ayrıca Allah’ın, Hz. Yakub’la gureştiği, Hz. Yakub’un O’nu yendiğine (104) inanırlar.


اِنَّ الَّذٖينَ اٰمَنُوا وَالَّذٖينَ هَادُوا وَالنَّصَارٰى وَالصَّابِپٖينَ مَنْ اٰمَنَ بِاللّٰهِ وَالْيَوْمِ الْاٰخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُمْ اَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ

”Şuphesiz, inananlar (Muslumanlar) ile Yahudiler, Hristiyanlar ve SÂbiîlerden (her bir grubun kendi şeriatında) “Allah’a ve ahiret gunune inanan ve salih ameller işleyenler icin Rableri katında mukÂfat vardır; onlar korkuya uğramayacaklar, mahzun da olmayacaklardır.” (105)

Hic bir mufessir ‘Hristiyanlar’dan,Rasûlullah (S.A.v)‘in zamanına yetişmiş olduğu halde ona inanmayan, tabi olmayan kimselerin kastedildiğini’ soylememiştir.Bakara suresi 62.ayet , ehli kitabın cennete gireceğini soyleyenler tarafından kendi goruşlerine delil olarak kullanılmaktadır.Peki bu anlayış doğru mudur ?


اٰمَنُوا (iman edenler) tabiri ile Muslumanlar kast edilmiştir. (106)

هَادُوا (Yahudiler) tabirinden kasıt,gunumuz Yahudileri değildir.Musa (a.s) ile o zamanki/asıl/tahrif edilmemiş Tevrat’a iman eden ve ona gore yaşayanlar kast edilmiştir. (107)

النَّصَارٰى (Hristiyanlar) tabiri ile yine gunumuz Hristiyanları kast edilmemiştir.İsa (a.s) peygambere inanan ve o zamanki/bozulmamış/asli/orijinal İncil’e inananlar ve Hz.Muhammet gelene dek o şeriate gore yaşayanlar kast edilmiştir. (108)

الصَّابِپٖين (Sabiiler) tabiri ile bazı alimlerin belirttiğine gore kendilerine herhangi bir nebi tarafından tebliğ ulaşmamış kişilerdir. (109) Sabiileri,Yahudilerden bir fırka olarak gorebiliriz.(110)
______________________________________________
DİPNOTLAR

1-Andolsun, “Allah, Meryem oğlu Mesih’tir” diyenler kesinlikle kÂfir oldu. Oysa Mesih ş?yle demişti: “Ey İsrailoğulları! Yalnız, benim de Rabbim, sizin de Rabbiniz olan Allah’a kulluk edin. Kim Allah’a ortak koşarsa, artık, Allah ona cenneti muhakkak haram kılmıştır. Onun barınağı da ateştir. Zalimler icin hicbir yardımcı yoktur.”Maide,72
2-Kendilerine kitap verilenlerden Allah’a ve ahiret gunune iman etmeyen, Allah’ın ve Resûlunun haram kıldığını haram saymayan ve hak din İslÂm’ı din edinmeyen kimselerle, kuculerek (boyun eğerek) kendi elleriyle cizyeyi verinceye kadar savaşın.Tevbe,29 / Ayrıca bak:Bakara,39,167;Hicr,48;Fatır,36
3- إِنِّي حَرَّمْتُ الْجَنَّةَ عَلَى الْكَافِرِينَ “…Ben şuphesiz ki cenneti kÂfirlere haram kıldım…” (BuhÂrî,Enbiya,8/ Tefsir şu’arÂ,1) Kutsi hadistir.

Buhari hadisi icin cerh-tadil :

I. İsmail b.Abdullah : İbn Hibban’a gore sika’dır.Bak:el Sikat.
II. Abdul hamid: İbn Hibban’a gore sika’dır.Bak:el Sikat.
III. İbn ebi Zi’b : İbn Hibban’a gore sika’dır ve Medine fukahasındandır.Bak:el Sikat.
IV. Said el Makburiy: İbn Hibban’a gore sika’dır.Bak:el Sikat ve İbn Hacer Askalani,Takrib.
V. Ebu Hureyre : عبد الرحمن بن صخر (Abdurrahman b. Sahr) Sahabidir.(Sahabe kelimesi coğuldur!)

4-Rağıb el İsfehani,Mufredat,Beyrut,Darul-Marife,s.26;İbn Manzur,Lisanul-Arab,Beyrut, 1389/1970,1,108
5-ŞehristÂnî,el-Milel ve’n-Nihal,Beyrut,1390/1975,DÂru’l-Ma’rife(İbn Hazm’ın el-Fasl’ı ile),2,47
6-Muddessir,31
7-Bakara,121
8-Nisa,44
9-NisÂ,153;MÂide,15,19
10-En’am,84-90
11-A.Zeydan,AhkÂmu’z-Zimmiyyîn ve’l-Muste’menîn,Beyrut,1408/1988,Muessesetu’r-RisÂle,s.11
12-İbn KudÂme,Muğnî,Riyad,1401/1981,VI,590/591
13-Bakara,135
14-İbn Manzur, Lisanu’l-Arab, Daru Sadır, Beyrut, 1990, c.13, s.100
15-İbn Manzûr,a.g.e.,13,100
16-M.F.AbdulbÂki,Mu’cem,s.229- 232
17-Cennet mad.,T.D.V İslam Ansiklopedisi,Turkiye D.Vakfı Y. ,İstanbul,1993,c.7,s.374
18-Yunus,9;Hud,23;Kehf,107;Lukman,8;Buruc,11
19-“Fetret”,T.D.V.A, 12/ 475- 480
20-Buruc,11
21-En’am,127;Yunus,25
22-Fatır,35
23-Beyyine,8;Tevbe,72
24-Mutaffifin,22
25-Kehf,108
26-Yunus,26
27-Komisyon,el-Muncid fi’l -Lugati ve’l A’lam,Darul -Meşrik,Beyrut,1973,s.108
28-Kılavuz,A.Saim,Ana hatlarıyla İslam Akaidi ve Kelama Giriş,Ensar Neşriyat,İstanbul,1987,s.238
29-Ali imran,12
30-Mearic,15-16
31-Humeze,4-7
32-Mulk,10-11
33-Muddessir,26-29
34-Maide,10
35-Karia,8-11
36-Ali imran,85
37-Ali imran,19
38-Bakara,24
39-Enfal,14
40-Tevbe,73
41-Kehf,102
42-Ali imran,10
43-Tevbe,17
44-İsra,39
45-Bakara,39
46-Tegabun,10
47-Maide,10
48-Tevbe,73
49-Tahrim,9
50-Enbiya,98
51-Bakara,89
52-Bakara,80
53-Bakara,111
54-Elmalılı H.Yazır,c.3,s.329
55-Nisa,93
56-Buruc,10
57-Kehf,106
58-Ra’d,18
59-Cin,23
60-Enfal,13
61-Ali imran,181
62-Nisa,150
63-Bakara,23-24
64-Muddessir,21-26
65-Sa’d,85
66-Mucadele,16-17
67-Maide,82
68-Tevbe,113
69-Tevbe,30
70-Araf,40
71-Maide,72
72-Ahzab,64
73-Ali imran,12
74-Musned,A.B.Hanbel,3,312 .Ayrıca bkz. NisÂ,116;Muslim,ÎmÂn,141-145
75-Muslim,ÎmÂn 182- 183
76-BuhÂrî,Enbiya,8,Tefsir şu’arÂ,1;Araf,50
77-Muslim,MunÂfikîn,56- 57;ÎmÂn,365;Cennet 50,51
78-MÂide,5;ArÂf,147;Zumer,65;Muhammed,8
79-Âli-İmran,91;MÂide36;MeÂric,11–18
80-Bakara ,161–162;Muslim,ÎmÂn,306
81-BuhÂrî,i’tisÂm,2;CihÂd,109,AhkÂm,1; Muslim,imÂre,32,33. Ayrıca bk.NesÂî,Bey’at,27;İbni
MÂce,Mukaddime,1
82-Fetih,29
83-Ali İmran,132
84-Ali İmran,132
85-Ali İmran,32;Enfal,1; Muhammed,33

86-

I. ” Şuphesiz, inananlar (Muslumanlar) ile Yahudiler, Hristiyanlar ve SÂbiîlerden (her bir grubun kendi şeriatında) “Allah’a ve ahiret gunune inanan ve salih ameller işleyenler icin Rableri katında mukÂfat vardır; onlar korkuya uğramayacaklar, mahzun da olmayacaklardır ” (Bakara,62)
II. ” Şuphesiz inananlar (Muslumanlar) ile Yahudiler, Sabiîler ve Hristiyanlardan (her bir grubun kendi şeriatında) “Allah’a ve ahiret gunune inanan ve salih ameller işleyenler icin hicbir korku yoktur. Onlar mahzun da olmayacaklardır. ” (Maide,69)
III. ” Şuphesiz, iman edenler, Yahudiler, SÂbiîler, Hristiyanlar, Mecûsiler ve Allah’a ortak koşanlar var ya; Allah, kıyamet gunu onların aralarında mutlaka hukum verecektir. Cunku Allah, her şeye şahittir.” (Hac,17)

87-“Ehl-i Kitap”,T.D.V.İ.A,İstanbul 1994,C.X,s.517
88-Gunay Tumer,Abdurrahman Kucuk,Dinler Tarihi,Ankara,1997,s.127
89-KÂsÂnî,BedÂiu’s-SanÂi,Beyrut,1384/1974.5,46
90-Tefsiri Kur’an’il Azim,İbn Kesir,Bakara,62,tahkik: Sami b.Muhammet,Daru tayyibe,2.baskı,1999
91-Hac,17
92-Elmalılı,5,294
93-“İncil”, TDVİA.,C.XXII,s.274
94-Matta,1:16;Luka,3: 23
95- Matta,13: 54–58;Markos,6:4;Luka,4:29;Yuhanna,4:3,43–45
96-Matta,2:1;Luk,4:4,15
97-Matta,9:14;Markos,2:18
98-Yuhanna,13:26;Markos,14:20;Matta,26:23;Luka,22:21
99-Yuhanna,5:37;14:7–9;Matta,17:1–14;Markos,9: 1–8
100-Luka,1:15; 21:34;Yuhanna,2:1–18
101-Tekvin,18/1-8
102-Hayrullah Ors,Musa ve Yahudilik,İstanbul,1966,Remzi Kitabevi,s.35
103-Tekvin,1/2
104-Tekvin,32/24-32
105-Bakara,62
106-Camiu’l Kur’an fi te’vili’l Kur’an,Taberi,ilgili ayet tefsiri,Tahkik:Ahmet Muhammet Şakir, Muessesertu’r risale,1.b,2000
107-Tefsiri Kur’an’il Azim,İbn Kesir,ilgili ayet,tahkik: Sami b.Muhammet, Daru tayyibe,2.baskı,1999; Tefsîru’l-Beğavî -MeÂlimu’t-Tenzîl,ilgili ayet,tahkik;komisyon,Daru tayyibe,4.baskı,1997; Alusi,Ruhul Meani,Daru Turasi’l Arabi,Beyrut,ilgili ayet
108-Tefsiri Kur’an’il Azim,İbn Kesir,ilgili ayet,tahkik: Sami b.Muhammet, Daru tayyibe,2.baskı,1999; Tefsîru’l-Beğavî -MeÂlimu’t-Tenzîl,ilgili ayet,tahkik;komisyon,Daru tayyibe,4.baskı,1997; Alusi,Ruhul Meani,Daru Turasi’l Arabi,Beyrut,ilgili ayet
109-Tefsiri Kur’an’il Azim,İbn Kesir,ilgili ayet,tahkik: Sami b.Muhammet,Daru tayyibe,2.baskı,1999)
110-Alusi,Ruhul Meani,Daru Turasi’l Arabi,Beyrut,ilgili ayet
__________________