Guneydoğu Anadolu Projesi Tarımsal Araştırma Enstitusu Merkezi (GAPTAEM) Muduru İbrahim Halil Cetiner, AA muhabirine yaptığı acıklamada, "Doğal Cicek Soğanlı Bitkileri Koruma" Projesi ile bolgede kaybolmaya yuz tutmuş, başta halk arasında "Ağlayan gelin" olarak bilinen ters laleler olmak uzere ceşitli soğanlı bitkileri tarıma kazandırmaya calıştıklarını soyledi.
Proje sayesinde başta ters lale olmak uzere bircok bitkinin yok olmasının onune gecileceğini belirten Cetiner, şoyle devam etti:
"GAPTAEM olarak doğal alanlarda yetişen bitkilerden olan ters laleleri, kulture almış olduk. Laleleri topladık, korumaya aldık. Şimdi de coğaltımını yapıyoruz. Onumuzdeki yıllarda da tarıma kazandırılması icin ciftcilere dağıtımını yapacağız. Ters lalelerin ciftciler icin onemli bir gelir kaynağı olacağına inanıyorum. Ozellikle peyzaj calışmalarında kullanılacak soğanlı bitkilerinin coğaltımı icin calışıyoruz. Ciftcilerimizin birim alanında daha fazla gelir elde etmesini amaclıyoruz. Bu bitkilerin kucuk alanlarda daha cok gelir getireceğine inanıyoruz. Tarlasının başında olana ve her gun tarlasıyla ilgilenen ciftciler icin iyi bir gelir kaynağı olacak."
'KAYBOLMA RİSKİYLE KARŞI KARŞIYA'
Proje sorumlusu Ziraat Muhendisi Ufuk Rastgeldi de proje kapsamında bolgede doğal florada turu kaybolma riskiyle karşı karşıya olan soğanlı bitkilerden ters lale ve ve Adıyaman lalesi olarak bilinen turlerin coğaltımı icin calışma başlattıklarını soyledi.
Yaklaşık 4 donumluk bir alanda calışma yuruttuklerini dile getiren Rastgeldi, ters lale ve Adıyaman lalesinin aralarında olduğu soğanlı bitkilerin bircok tehlikeyle karşı karşıya olduğunu ifade etti.
'YAYGINLAŞTIRMAYA BAŞLADIK'
Rastgeldi, bitkilerin koruma altına alınmaması halinde yok olacağını aktararak, şoyle devam etti:
"Ulkemizde binden fazla soğanlı bitki turu bulunmaktadır. Bunların en fazla bilineni ters lale ve Adıyaman lalesidir. Bu turler de bolgede en cok Şanlıurfa, Diyarbakır, Adıyaman, Hakkari ve Muş'un yuksek kesimlerinde doğal olarak yetişiyor. Bu turler, yurt dışından talep olunca kacak sokumler yapılmış ve tahribata uğramış. Kultur calışması olmadığı icin bu bitki turlerinin kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığını gorduk. Bunun onune gecmek icin bu bitki turlerinin kulturunu yaparak yaygınlaştırmaya başladık."
'İLAC SANAYİSİ İCİN ONEMLİ'
Turkiye'de soğanlı bitki turlerinin coğunun doğal florada yetiştiğini dile getiren Rastgeldi, şunları kaydetti:
"Bu bitki turlerinin sus bitkisi sektorunde kullanılmasının yanı sıra icerdikleri alkoloidler sayesinde ilac sanayisi icin de buyuk onem teşkil ediyor. Bu bitki turlerinin doğadaki yayılış alanları, aşırı ve bilincsiz toplama, aşırı otlatma, yapılaşma gibi nedenlerden dolayı buyuk bir tahribata uğramakta ve doğada yok olma riski taşımaktadır. Doğadaki yok olmanın onune gecebilmek ve bu bitki turlerinin uretimlerini yaygınlaştırmak icin calışma başlattık. Bunun yanında ureticilerimize alternatif urun yetiştirme imkanı sağlamaya calışıyoruz."
AA
__________________