Kolonya, gunumuzde bilhassa guzel koku ve temizlik gibi amaclarla yaygın bir kullanıma sahip alkol ihtiva eden sıvı bir madde olup genelde patates, kamış, mısır gibi maliyeti duşuk ham maddelerden veya diğer sentetik yollarla uretilmekte ve icerisindeki alkol oranı ayarlanabilmektedir. XVII. yuzyıldan itibaren Avrupa’da kullanılmaya başlayan ve bugun yaygınlaşıp genişleyerek buyuk bir sanayi oluşturan kolonya ve bu kapsama giren parfum, deodorant, sprey vb.nin dinî hukmuyle ilgili tartışmanın sebebi ise, bu maddelerin az veya cok alkol ihtiva etmekte oluşudur.

Daha once temas edildiği uzere, İslÂm dini sarhoşluk veren nesnelerin bu maksatla (sarhoş olma) kullanılmalarını kesin olarak yasaklamıştır. “Muskirat” kelimesiyle ifade edilen “sarhoşluk veren nesne”lerin bazılarında ihtilÂflar var ise de şarap ve ondan mÂmul olan ickilerin icilmesinin haram olduğunda ittifak vardır. Bunların dışında kalanların sarhoş olmak maksadıyla icilmesinin haram olduğu da ittifakla sabittir. İslÂm hukukcularının coğunluğuna gore, ne maksatla olursa olsun sarhoş edici ickilerin azının da, coğunun da icilmesi haramdır. Boyle olunca, icerisinde alkol bulunan kolonyanın ve benzeri maddelerin sarhoş olmak maksadıyla icki olarak kullanılmasının haram olduğu ve İslÂm dininin sarhoş edici ickilerle ilgili genel yasağının icerisine girdiği acıktır.Kolonyanın icilmesi dışında temizlik, serinleme, guzel koku gibi değişik amaclarla kullanılması hususunda ise farklı goruşler vardır. Bu farklı goruşlerin kaynağı ise, sarhoş edici ozellik taşıyan ickilerin bizzat kendilerinin necis olup olmadığı tartışmasıdır. Bu husustaki goruşler şoylece ozetlenebilir:

Bazı fakihler karşı goruşte olmakla birlikte İslÂm bilginlerinin buyuk coğunluğuna gore şarap necistir; namazın sıhhatine engeldir. Şarap dışında kalan ve icildiği zaman azı veya coğu sarhoşluk veren şeylerin necis olduğuna dair bir delil yoktur. Ebû Hanîfe ve Ebû Yûsuf’un anlayışlarına gore bunlar necis değildir; sarhoşluk icin icilmeleri haramdır, fakat elbiseye veya namaz yerine dokulmeleri halinde namazın gecerliliğini etkilemez.

Cağımızın buyuk bilginlerinden Muhammed Hamdi Yazır bu hususu şoyle ifade ediyor: “MeselÂ; uzerine şarap, şampanya ve arak, konyak dokulmuş olanlar herhalde yıkamadıkca namaz kılamazlar. LÂkin, uzum şarabından mÂmul olmayan ispirto, bira ve sÂir muskirat icilemezse de elbiseye veya bedene surulmesi de namaza mÂni olur diye iddia edilemez” (Hak Dini Kur’an Dili, I, 762-763).
Yukarıda ozetlenen bilgilerden anlaşıldığı gibi şarap dışındaki alkollu ickiler bizzat necis olmayıp, icilmeleri haramdır. Fakat elbiseye veya namaz yerine dokulmeleri namazın sıhhatine mÂni değildir. Kolonya da bu hukmun icerisine girer. İcmemek kaydıyla değişik amaclar icin kullanılmasında Hanefî mezhebine gore bir sakınca yoktur.

Fakat kolonyayı da necis cercevesinde mutalaa eden ŞÃ‚fiî mezhebine gore hem icilmesi hem de kullanılması haramdır.

Ozetle ifade etmek gerekirse, gunumuzde genelde temizlik, hijyen ve guzel koku amacıyla kullanılan ve alkol ihtiva eden kolonyayı şer‘î bir hukum olan “necis” kavramının kapsamına dahil edip kullanımını haram saymak, vucuda ve elbiseye dokulduğunde namazın gecerliliğine engel olacağını soylemek, bu konudaki mevcut hukum ve yasakların genel hareket noktası ve amacı goz onunde tutulursa, isabetli gozukmemektedir. Kolonyayı yukarıda sozu edilen amaclarla kullanmanın, alkollu ickilerin tuketimini teşvik ettiği, kolaylaştırdığı veya buna vesile olduğu da soylenemez. Dinde asıl yasaklanan, şarabın, alkolun, uyuşturucu maddelerin sarhoşluk ve keyif amacıyla kullanılması olup bu yasağı ihlÂle vasıta ve yardımcı olabilecek yol ve durumlar da, arada sebep-sonuc munasebeti kurulabildiği surece mezkûr yasağın ikinci derecede kapsamı icinde duşunulmelidir.

Kaynak: İlmihal II - İslam ve Toplum / Turkiye Diyanet Vakfı Yayınları
__________________