Erkek olsun kadın olsun dunya işleri icin muminin mumine darılması onu terk edip uzaklaşmasıaradaki bağlılığı ilgiyi kesmesi caiz değildir.

Musluman olan ve dine uygun yaşayan akrabayı ise hic olmazsa haftada veya ayda bir ziyaret etmelikırk gunu gecirmemelidir.

Uzak memlekette ise mektupla telefonla veya haber gondererek gonlunu almalıdır. Dargın olsa da ziyareti ve gonlunu almayı ihmal etmemelidir.

Akrabası gelmezse cevap vermezse de giderek veya hediye selam gondererek yahut mektup iletelefon ile yoklamaktan vazgecmemelidir.
Allahu teÂl musluman olan ve salih olan akrabayı ziyareti emrediyor. Bunun tersi olanları ziyaret etmeyi emretmiyor.
Hele kendilerinden zarar gelecek gunahkÂr akrabadan uzak durmak gerekir.

Dargın olana uc gunden once gidip barışmak daha iyidir. Gucluk olmaması icin uc gun izin verilmiştir.
Daha sonra gunah başlar ve gun gectikce artar. Gunahın artması barışıncaya kadar devam eder. Hadis-i şerifte
(Sana darılana git barış! Zulum yapanı affet. Kotuluk yapana iyilik et!) buyuruldu. (İbni Ebiddunya)


Uc gunden fazla dargın duran kimse şefaat olunmazsa affolunmazsa Cehennemde azap gorecektir.
Gunah işleyene ona nasihat olmak niyeti ile ondan uzak durmak iyidir. Allahu teÂl icin darılmak olur.

Birbirine dargın olanları barıştırmak gerekir. Hadis-i şerifte
(Hastanın halini sormak icin 2 km git kus olan kimseleri barıştırmak icin 4 km
bir din kardeşini ziyaret etmek ve ilim adamından bir mesele oğrenmek icin de 6 km git!) buyuruldu.

Hazret-i Musa (Ya Rabbi dargın olanları barıştırana ne ecir verirsin? diye sordu. Hak teÂlÂ
(Kıyamet gununde selamet verir korktuğu şeylerden emin eder umduğu şeylerle şereflendiririm) buyurdu.

Dargın olanların bayramı veya başka bir gunu beklemeyip hemen barışması gerekir.


Hoşgorulu Olmalı


Allahu teÂlÂyı ve Peygamber efendimizi seven kimse insanların kusurlarına bakmaz hoşgorulu olur.
İyi insan yani mumin herkesle iyi gecinir. Başkalarına sıkıntı vermediği gibi onlardan gelecek eziyetlere de katlanır.

Bir kusurundan dolayı iyi bir kimseye darılmamak gerekir. Dargınlık olsa bile 3 gunden fazla surmemelidir.
Bayrama kadar suren bir dargınlık olduysa daha fazla gecikmeden barışmalıdır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Bir muminin din kardeşiyle uc gunden cok dargın durması caiz değildir.
Uc gun gectikten sonra onunla karşılaşırsa ona selam verip hatırını sormalıdır.
O kimse selamını alırsa birlikte sevaba ortak olurlar. Selamını almazsa gunaha girer.
Selam veren de kus durma mesuliyetinden kurtulmuş olur.) [Ebu Davud]

(İki kişi birbirine dargın olarak olurse Cehennemi gormeden Cennete giremez.
Cennete girseler de birbiriyle karşılaşamazlar.) [İbni Hibban]

(Din kardeşiyle bir yıl dargın duran onu oldurmuş gibi gunaha girer.) [Beyheki]

(İnsanların amelleri pazartesi ve perşembe gunleri Hak teÂlÂya arz olunur.
Hak teÂl da kendisine şirk koşmayan herkesi affeder.
Ancak bu mağfiretten birbirine kin tutan iki kişi istifade edemez.
Cenab-ı Hak “O iki kişi barışıncaya kadar amellerini getirmeyin” buyurur.) [İ.Malik]

(Birbirinizle munasebeti kesmeyin! Birbirinize arka cevirmeyin !
Birbirinize kin ve duşmanlık beslemeyin! Birbirinizi kıskanmayın !
Ey Allah’ın kulları kardeş olun !
Bir muslumanın diğer kardeşine darılarak 3 gunden cok uzaklaşması helal değildir.) [Buhari]

(Birbirine dargın iki kimseden hangisi once selam verirse gunahları affolur.
Verilen selamı oteki almazsa bu selamı melekler alır.
Selam almayan kimseye de şeytan sevinerek iltifatta bulunur.) [İbni Ebi Şeybe]

(Musluman kardeşine uc gunden fazla dargın duran kimse olunce Cehenneme gider.) [Nesai]
[Cehennemde gunahı kadar ceza cektikten sonra cıkar.Yahut şefaate veya affa uğrarsa hic Cehenneme girmez.]


Ara Bulmak ve Yalan

Muslumanların birbirine olan haklarından birisi de iki kişinin arasını bulmak kusleri barıştırmaktır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Nafile namaz oruc ve sadakadan daha faziletli amel iki kişi arasını bulmak ve duzeltmektir.
Cunku ara bozukluğu dini kokunden yıkar.) [Tirmizi]

Peygamber efendimiz bir gun gulumsedi. Bunu goren Hazret-i Omer sebebini sual etti. Resulullah efendimiz buyurdu ki:
(Ummetimden iki kişi ahirette hesaplaşırlar. Birisi (Ya Rabbi bu adamdan hakkımı al) der.
Allahu teÂl otekine (Bu adamın hakkını ver) buyurur.
Adam (Ya Rabbi bir iyiliğim kalmadı ki nasıl vereyim) der.
Allahu teÂl hak sahibine (Bu adamın iyiliği kalmadı. Ne yapacaksın) buyurur.
Adam (Oyle ise gunahlarımı alsın) der.
Bu arada Peygamber efendimiz ağlayarak
(O gun oyle dehşetli bir gundur ki o gun başkalarının gunahlarını yuklenmek şoyle dursun insan kendi gunahının yukunu cekemez) buyurdu.

Allahu teÂl hak sahibine (Başını kaldır da Cennetin şu muhteşem koşklerine bak) der.
Hak sahibi baktıktan sonra (Evet goruyorum. Bu muhteşem koşkler hangi peygamberin veya hangi şehidindir) der.
Allahu teÂl (İşte o gorduğun goz kamaştırıcı koşkler bedellerini odeyenler icindir) buyurur.
Adam (Ya Rabbi bunların bedellerini kim odeyebilir ki?) der.
Allahu teÂl (Sen odeyebilirsin) buyurur.
Adam (Nasıl odeyebilirim neyim var ki?) der.
Allahu teÂl (Hakkını bu kardeşine bağışlamakla bu koşke sahip olursun) buyurur.
Adam hemen (Bağışladım ya Rabbi) der.
Allahu teÂl (Haydi kardeşinin elinden tutup Cennete girin) buyurur.
Peygamber efendimiz aleyhisselam devam ederek buyurdu ki:
(Allah’tan korkun ve aralarınızı duzeltmeye calışın ! Cunku Allahu teÂl kıyamet gununde sizin aralarınızı duzeltir.) [Haraiti]

Karı-kocanın veya dargın iki kişinin arasını duzeltmeye calışmak cok sevaptır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(İki kişinin arasını duzeltmek nafile oruc ve namazlardan daha faziletlidir.) [Taberani]
[Bazı kimseler namaz kılmayıp oruc tutmayıp
"Ben iki dargını barıştırdım cok sevap aldım" derler.
Namaz kılmayanın boyle iyiliklerine sevap verilmez.
İyiliklere sevap verilebilmesi icin doğru iman etme ve namaz kılma şartı vardır.]

Yalan buyuk gunah olduğu halde birkac yerde hayra iyiliğe vesile olduğu icin caizdir.
Harpte duşmanların zararından korunmak icin iki muslumanı barıştırmak icin birinden diğerine iyi soz getirmek icin caizdir.
Olmemek icin leş yemeye benzer. Cunku bir hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(İki kişinin arasını bulmak icin hayırlı soz soyleyen yalancı değildir.) [Muslim]

Bunların haricinde şakadan bile olsa yalan soylememeli. Bu konudaki bir hadis-i şerif meali şoyledir:
(Mumin her kabahati yapabilir. Ama hıyanet edemez ve yalan soyleyemez.) [İbni Ebi Şeybe]

__________________