Değerli kardeşim;


"Ve Kur'Ân'ı yavaş yavaş oku." (Muzzemmil Suresi, 4)

TERTÎL, bir şeyi guzel, duzgun ve tertip ile kusursuz bir şekilde acık acık, hakkını vererek acıklamaktır. Aralarında cok değil, biraz acıklık bulunmakla beraber gayet guzel bir duzgunlukte gorulen on dişlere derler. Sozu de oyle tane tane, yavaş yavaş, ara vererek ve guzel sıralama ve ifadeyle soylemeye de "tertîl-i kelÂm" derler. Kur'Ân'ın tertili de boyle her harfinin, edasının, tertibinin, mÂnÂsının hakkını doyura doyura vererek okunmasıdır. Burada emrinden sonra mastarıyla vurgu yapılması da bu tertîlin en guzel şekilde olmasının arandığını gosterir. Bir soz aslında ne kadar guzel olursa olsun gereği gibi guzel okunmayınca guzelliği kalmaz. Guzel okumasını bilmeyenler guzel sozleri berbat ederler. Sozun tertîl ile guzel soylenmesi ve okunması ise sade ses guzelliği ile gelişi guzel eze buze şarkı gibi okumak, saz teli gibi sade ses uzerinde yurumek kabilinden bir musıkî işi değildir. Kelimelerin dizilişinin mÂn ile uyum sağlaması ve dilin fesahat ve belağatı hakkıyla gozetilerek ruhî ve manevî bir uygunlukla, yerine gore şiddetli, yerine gore yumuşak, yerine gore uzun, yerine gore kısa okuma, yerine gore ğunne, yerine gore izhar, yerine gore ihfa, yerine gore iklÂb, yerine gore vasıl, yerine gore sekit veya vakıf; kısacası butun maksat, mÂnÂyı duymak ve mumkun olduğu kadar duyurmak olmak uzere tecvid ile okuma işidir. Bunun icin Kur'Ân okurken tertîl ve tecvid gerekir.Tecvid de, kaf catlatmak derdiyle, catlatmaktaki mÂnÂyı kaybetmek değildir.

Tecvid ve KırÂet ilmi kitaplarında Kur'Ân kırÂeti uc mertebe uzerine sınıflandırılmıştır: Bunlar tahkîk, tedvir ve hadr'dır.

Tahkik, munfasıl meddi dort veya beş elif miktarı cekecek şekilde gayet ağır bir ahenk ile okumaktır.

Tedvir, iki veya uc elif miktarı cekecek şekilde orta halde okumaktır.

Hadr de tabii med gibi bir elif miktarı cekecek şekilde hızlı okumaktır.

Bir elif iki fetha miktarı demek olduğuna gore, bir harekenin belli olacak şekilde okunuşundaki ilk ses, Âhenk suresinin hızlılık ve ağırlığına gore, her kırÂetin şifresini teşkil eder. Asım, Hamze, Nafi'den Verş kırÂetleri tahkik; İbnu Amir, KisÂi kırÂetleri tedvir; diğerleri hadr tarzındadır. Fakat bunların hicbirinde bir harf veya harekenin hakkı ciğnenecek şekilde okunmak caiz olamayacağı icin, asıl mÂnÂsıyla tertil kırÂetlerin hepsinde şarttır. KırÂetleri boyle hadr ve tedvir şeklinde kısımlara ayırmaya cevaz veren ise gelecek olan "Kur'Ân'dan size kolay geleni okuyun." emridir.

Selam ve dua ile...
__________________