Soya, mısır, hindistancevizi, sut ve bambu filizi... Sakın bir yemek tarifi vereceğimi sanmayın. Ozellikle Uzakdoğu mutfaklarının vazgecilmezleri arasında yer alan bu urunler, tekstil sektorunun de baştacı oldu.

Son donemde fiyat artışlarıyla tarihi rekorlara imza atan pamuktan eli yanan tekstilci mısır, sut, hindistancevizi ve bambudan yapılan katmadeğerli ipliklerin peşine duştu. Bu urunler sahip oldukları antibakteriyellik, parlaklık, renk koruyuculuk gibi ozellikleri ile onumuzdeki birkac yıl icine pamuğun pabucunu dama atacak gibi gorunuyor. Bircok iplik ureticisi alternatif urun uretimine başlarken, firmalardan gelen talepler de artmaya başladı.

Beyaz altın olarak adlandırılan pamuğun fiyatı son bir yılda iki katına cıktı. Pakistan ve Hindistan’daki zorlu hava koşulları ve Cin’deki hasattan duşuk urun elde edilmesinden dolayı pamuk fiyatları son 140 yılın en yuksek seviyelerini gordu. Tarihinde ilk kez kilo fiyatı 5 TL’ye cıkan pamuktaki yukseliş, tekstil ve hazırgiyim sektorunde maliyet kaygılarını en ust duzeye taşıdı. Pamuğun başına gelenler yuzunden nihai urun ureten bircok firmanın alternatif urun arayışına girdiğini belirten Hayteks Genel Muduru Tahir Haytoğlu, soya, bambu, sut, hindistancevizi gibi bircok alternatif urunun satışını yaptıklarını belirtiyor.

UC FİRMADAN TEKLİF ALDIK
Ozellikle soya ve bambu ipliğinin son donemde pamuğa alternatif olarak one cıktığını belirten Haytaoğlu, Turkiye’nin onde gelen tekstil gruplarından birinin “pamuğa alternatif urun” arayışı ile kapılarını caldığını acıklıyor. “Onlar icin bir rapor hazırlıyoruz. Burada da one soya ipliği cıkıyor. Bunun yanı sıra yine Turkiye’nin onde gelen 3 şirketiyle de urun tedariği icin goruşmelere başladık” diyen Haytaoğlu, yurtdışından firmaların da Turk ureticilerden alternatif urunler istemeye başladığını kaydediyor. Haytaoğlu, soyanın ve bambu ipliğiyle maliyetlerin azaltılabildiğini ve sağlıklı urunler uretildiğini anlatarak şu acıklamayı yapıyor:

URETİMİMİZİN YUZDE 10'U
“Bambu ipliğinin kilosu şu anda 5.5 dolar, soya ipliğinin ise 12 dolar. Ama nihai urun olduğunda bu urunler daha avantajlı. Orneğin soya ipliği ile uretilmiş bir nihai urun toplam 15 TL’ye mal oluyorsa pamuk da bundan cok az daha duşuk oluyor. Ama fiyat istikrarı acısından bakıldığında pamuk fiyatları yerinde durmazken, soyanın, hindistancevizinin, mısırın fiyatları ise son 5 yılda yaklaşık 1 dolar arttı.”

Bambudan iplik ve tekstil urunleri urettiklerini belirten Gorova Yurtdışı Pazarlama Sorumlusu Alper Unek ise, bambunun pamuğa gore bircok artı ozelliğe sahip olduğunu belirtiyor. Yerli ve yabancı markaların son donemde bambudan urunlere ağırlık verdiğini anlatan Unek, “Beymen, Damat gibi bircok firmaya urun yapıyoruz” diyor.

Kayserili Başyazıcıoğlu Tekstil de bambu gelen talebin şu anda pamukla kafa kafaya gittiğini, soyada da son donemde artış olduğunu soyluyor. Bunun icin bambu ve modalın yanı sıra soyadan da iplik uretimine başladıklarını anlatan firma yetkilisi Turan Sonmez, “Pamuktaki fiyat yukselişleri bu urunlere talepi artırdı. Cunku bu urunler hem katmedeğerli hem de pamuktaki yukseliş şu anda onlar icin gecerli değil. Ustelik pamuk fiyatlarının daha nereye kadar cıkacağı da belirsiz” diyor. Sonmez, şu anda uretimlerinin yuzde 10’unu alternatif urunler oluşturduğunu soyluyor.

HERKES ALTERNATİF PEŞİNDE
Suvari Tekstil Yonetim Kurulu Başkanı Ahmet Coşkun, yukselen pamuk fiyatlarının konfeksiyona yansımasının kacınılmaz olacağını belirterek “Pamuk uretimi azalınca tekstilciler doğal olarak alternatif elyaflara yoneldi. Hammaddesi ceşitli kimyasallar olan ‘polyester’ diye adlandırdığımız grubun yanı sıra, bambu başta olmak uzere hammaddesi ceşitli bitkilerden oluşan elyaflar da oldukca yoğun kullanılıyor’’ dedi. Coşkun, şu acıklamayı yapıyor: “Hatta sentetik elyaf karışımlı giysiler utu tutma ozellikleri nedeniyle yuzde 100 pamuklu giysilerden daha fazla tercih edilebiliyor. Pamuktaki yukselişle birlikte elyaflar daha da ceşitlenmeye başladı. Hatta, ısırgan otundan bile artık elyaf uretilebiliyor.”

KİMLER KULLANIYOR?
Denizlili Chakra, havlu, bornoz ve nevresim urunlerinde bambu lifleri kullanılıyor.

İc giyim markası Morera, koleksiyonlarında bambu ipliği kullanıyor.

Yemiş Tekstil bambu ve soyadan elde edilen iplikle doğa dostu kumaşlar uretiyor.

İşbir Yatak, soya elyafı kullanarak yatak uretti.

Gorova, bambudan icgiyimden, ev tekstiline kadar bircok urun uretiyor.

Aytuğ, Serfino ve Gonultaş firmaları, bambudan corap uretiyor.

Sarar, Damat, Beymen gibi markalar da uretimlerinde bambu ve soya kullanıyor.

Ersağ, bambudan havlu uretiyor.

Nebolife bambudan ic giyim imal ediyor.

Hayteks, Soya Silk markası ile iş giyim, bebek urunleri, ev tekstili, havlu ve battaniye uretiyor.

BAMBU İPİ
Bambu kamışı lifli yapısı nedeniyle ip yapımına cok musait. Doğal olarak ortaya cıkan kun isimli antibakteriyel bir maddeye sahip. Bu da kotu kokuların ve bakterilerin oluşmasını engelliyor. İpek tuşesine en yakın urun. Ter kokusunu onluyor, suyu ve nemi cok hızlı emiyor. Renk koruyucu ozelliği cok yuksek. 50 yıkamadan sonra bile urunler ilk gunku rengini koruyor. Ultraviyole ışınlarını kırıyor. Ozellikle banyo havlusu, battaniye, paspas, ic camaşırı ve corap uretiminde yaygın olarak kullanılıyor.

SOYA İPİ
Soya fasulyesi ipliğinin hem ormede hem dokumada kullanılıyor. Hemen hemen tum elyaf turleriyle harmanlanabiliyor. Soya ipliğinin nem gecirme, utuleme rahatlığı ve anti bakteriyel gibi ozellikleri bulunuyor. Aynı zamanda zararlı ultraviyole ışınları da emme ozelliğine sahip. Kaşmire benzer bir yumuşaklığa ve parlaklığa sahip. Pamuğa gore daha yuksek nem gecirme ozelliğine sahip. Tekstil endustrisi uzmanları 20’nci yuzyılın en onemli buluşlarından biri olarak nitelendiriyor. Ultraviyole ışınlardan koruyor, Utuleme kolaylığı sunuyor. Hem ormede hem de dokumada kullanılıyor.

MISIR İPİ
En onemli ozelliklerinden biri koku giderici olması. Pamuğa gore fiyatı biraz daha yuksek olmasına rağmen onumuzdeki gunlerde sağlık acısından daha fazla tercih edileceği belirtiliyor. Antibakteriyel ozelliğe sahip. Mantar oluşumunu engelliyor. Corap, yastık ve yorgan uretiminde cok tercih ediliyor.

ISIRGAN OTU
Ondokuz Mayıs Universitesi (OMU) de tekstil alanında kullanılmak uzere ısırgan otu pamuğu konusunda calışmalar yapıyor. Universite, Karadeniz Bolgesi’nde ısırgan uretimini yaygınlaştırarak tekstil sanayinin kullanıma sunmayı planlıyor. Isırganın sanayi tipinden elde edilen elyaf, duşuk bir maliyete sahip. İpeksi yuzeye sahip olan, suyu ve boyayı cabuk emme ozelliği taşıyor. Cabuk utu tutan urun doğal antibakteriyel ozelliği nedeniyle deride alerjik oluşumlara yol acmıyor.

SUT İPİ
Doğal elyaf ile sentetik elyafın avantajlarını biraraya getiren protein elyafı, sağlıklı oluşu ile dikkat cekiyor. Cildi besliyor. UV ışınlarını sınırlama, antibakteriyel ve nemlendirici gibi ozellikler taşıyor.

HİNDİSTAN CEVİZİ
Antibakteriyel ozelliği var. Tekstilin yanı sıra mobilya şişirme icin de kullanılıyor. Yuksek emiciliğe sahip olduğu icin corap ureticilerinin de tercihi. Aynı zamanda halat ve el sanatları oğelerini işlemede de kullanılıyor.

MUZ VE KAHVE İPİ YOLDA
Uzakdoğu’da yenebilir urunlerden iplik uretimleri konusunda yapılan calışmalar sınır tanımıyor. Henuz pamuğa alternatif olarak gorulmese de muz ve kahveden de iplik uretimleri başlandı. Biyoteknoloji ve nanoteknoloji ile uretimleri yapılan urunler arasında deniz soyunu ısırgan otu ipliği de var.

k.
__________________