Doğum yaklaştığında neler yapılmalıdır?
İnekleri doğuma 5-7 gun kala, ahırdaki diğer hayvanlardan uzaklaştırarak daha geniş bir yere alınır.
Altlıkların bol, temiz ve kuru olmasına ozen gosterilir.
Ahırların havadar ve uygun sıcaklıkta (10-15 derece) olmasına dikkat edilir.
Doğumun başlayıp başlamadığı hayvana hissettirilmeden gozetlenmelidir.
Doğuma yardım icin hicbir zaman acele edilmemelidir.
Doğum başladığında nelere dikkat eedilmelidir?
Doğum yapacak olan inekte, ilk sancıların başlamasından sonra 8 saat veya birinci su kesesinin gorulmesinden sonra 2 saat gectiği halde doğum gercekleşmiyorsa yardıma, mudahaleye ihtiyac vardır. Bu durumda mumkunse bir veteriner hekime danışılmalı veya cağırılmalıdır.
Guc doğuma mudahale sırasında; yavruyu cekmek icin 4 insan gucunden fazlası kullanılmamalıdır.
Kesinlikle buzağının alt cenesine ip bağlayarak cekilmemelidir.
Yavrunun on ayakları başıyla birlikte 15-20 cm dışarıya cıkmamış ise kesinlikle cekilmemelidir.
Buzağı arka ayakları ile geliyorsa mudahale icin acele ediniz. Gobek kordonu erken kopacağından solunum erken başlar, buzağı boğulabilir.
Doğumdan sonra neler yapılmalıdır?
Doğum yapmış olan ineğin vucudu terli olduğundan, havlu, bez, cuval yada kuru ot yardımı ile kurulanmalıdır. Gerekli durumlarda hayvanın ustu bir ortu ile ortulmelidir.
İnekler, doğumu izleyen ilk 8-10 gun soğuktan ve hava cereyanından korunmalıdır.
Ahırlarda karşılıklı kapı ve pencereler acık bırakılmamalıdır.
İneklerin icecekleri suyun ilk 2-3 gun ılık olmasına dikkat edilmelidir.
İcerisine kepek, buğday, yulaf veya arpa unu ilave edilmiş ılık tuzlu su (yal, corba) verilmelidir.
Yavru zarları doğumdan 12 saat sonrasına kadar atılmadığı taktirde bir veteriner hekime muracaat edilmelidir.
Eş veya son adı verilen yavru zarları atıldıktan sonra ineğin yanından hemen uzaklaştırılmalıdır. Bunlar bir cukura gomulmeli veya yakılmalıdır. Yavru zarlarını yiyen ineklerde sindirim bozuklukları gorulebilir.
Meme odemi, memelerde goğus kafesine kadar uzanan aşırı şişkinliktir. Buzağılamadan birkac hafta once oluşur ve coğunlukla doğumdan 8-12 gun sonra kaybolur. Kaybolmadığı taktirde bir veteriner hekime muracaat edilmelidir.
Buzağı doğar doğmaz nefes alıp almadığına dikkat edilmelidir. Oncelikle yavrunun ağız ve burnundaki yavru zarı parcaları, mukus ve yavru suları temizlenmelidir. Cunku yavruyu anneye bağlayan gobek kordonu kopar kopmaz solunum (nefes alam) zorunlu hale gelir. Normal doğumlarda yavru dışarı cıktıktan sonraki 10-60 saniye icinde solunum başlaması gerekir.
İlk teneffus hareketi derindir. Akciğerlere fazla miktarda hava girebilmesi icin, ilk nefes almanın guclu ve derin olması gerekir. Yeni doğan buzağının yaşama şansı, normal solunum hareketinin kendiliğinden başlamasına bağlıdır.
Şayet solunum guc ve hırıltılı ise; mukusun uzaklaştırılması icin yavruyu arka bacaklarından baş aşağı olacak şekilde bir yere asılmalı ve hafifce silkelenmelidir. Bu işlem 10-20 saniye sure ile 3-5 defa tekrarlanmalıdır.
Yavrunun başına bir miktar soğuk su dokulebilir. Bu işlem solunumu uyarır.
Solunumun normale donmediği durumlarda, kaburgalar uzerine dikkatlice cift taraflı hafif basınc uygulanır. Ayrıca hayvanın dilini birkac kez hafifce cekip bırakılır.
Buzağı kendiliğinden normal sıklıkta ve derin olarak solunuma başladığında bir bez yada cuval yardımı ile ovarak kurutulmalıdır.
Solunumdan sonra gobek kordonunun kontrolune ozen gosterilmesi gereklidir.
Gobek kordonu doğum sırasında coğunlukla kendiliğinden kopar.
Kendiliğinden kopmamış ise; temiz bir makas veya bıcak ile yavrunun govdesinden bir el genişliği uzaktan kesilmelidir.
Gobek yarası cok temiz tutulmalıdır. Bunun icin buzağı bol ve kuru altlık uzerine alınmalıdır.
Gobek kordonuna bolca iyotlu bir antiseptik (Biokadin, Batticon) dokulmelidir. Kordonda kanama yoksa bağlanmamalıdır.
Gobek parcası bir hafta icinde kurur ve duşer, duşene kadar her gun antiseptik ilaclar surulmelidir.
Gobek yarasına mikrop bulaşır ise iltihap oluşur. Bu durumda gobekten kotu kokulu ve irinli bir akıntı gelir ve yavrunun genel durumu bozuktur. Bu durumdada acilen bir veteriner hekime muracaat edilmelidir.
Eğer ana yavruya ilgisiz kalıyorsa, ozellikle soğuk bolgelerde buzağının vucudunu temiz ve kuru bir bezle kurulanmalıdır. Yeni doğan yavrunun uzerine kesinlikle tuz dokulmemelidir.
__________________