Serin iklim tahıllarının kışlık ekimlerinde, bitkilerin ilk gelişme devresinde cim koklerinin iyi bir şekilde gelişmesi ve derine gitmesi, toprak ustu organlarının ise az gelişmesi istenir. Sonbaharda ekim derinliğindeki toprak sıcaklığının 5-8 °C olması, bu ortamı sağlayan en uygun ekim zamanı olduğu kabul edilir. Boylelikle toprağın alt kısımlarına doğru sıcaklık arttıkca cim kokleri daha sıcak bir ortama girmekte, cim koklerinin daha fazla gelişerek toprağın derinlerine inmesi sağlanmaktadır.
Bu araştırmada Devlet Meteoroloji İşleri Genel mudurluğune ait İc Anadolu bolgesindeki 48 adet buyuk klima istasyonuna ait son 30 yıllık 5 cm derinlikteki toprak sıcaklığı ortalamaları kullanılarak kışlık tahılların ekim zamanlarının belirlenmesine katkıda bulunulmaya calışılmıştır.
Buna gore Orta Anadolu’da toprak sıcaklığı yonunden buğday ekiminin yapılabileceği tarihler (şekil 1) incelendiğinde, bolgede en erken tarihin 26 Ekimde Kangal ile başlayıp, 27 Ekimde Pınarbaşı, 28 Ekimde Sarız, Cerkeş, 29 Ekimde Tomarza ve Nevşehir ile devam ettiği gorulmektedir. Konya ve Ankara gibi en fazla ekim alanına sahip illerle birlikte Orta Anadolu’nun buyuk kısmında en uygun zamanı 6-10 Kasım tarihleri arasında değişmektedir. Bolgede en gec ekim, 18 Kasımda Nallıhan’da yapılabilecektir.
Şekil 1. 5 cm derinlikteki toprak sıcaklığının uzun yıllar ortalamasının 8 °C ve uzerinde olduğu son gunler
Şekil 2. 5 cm derinlikteki toprak sıcaklığının uzun yıllar ortalamasının 5 °C ve uzerinde olduğu son gunler
Orta Anadolu’da toprak sıcaklığı yonunden şekil 2’de gorulen tarihlerden once serin iklim tahıllarının cimlenmesi sağlanmalıdır. Bu tarihlerden sonrası, serin iklim tahıllarının ekimi icin uygun değildir.
Araştırma sonuclarına gore İc Anadolu bolgesinde kışlık tahıllar icin toprak sıcaklığı yonunden ekim zamanının başlangıc tarihi yuksek kesimlerde 25 Ekim, alcak kesimlerde ise 18 Kasım olarak belirlenmiştir. Bolgede yuksek kesimlerde 4 Kasım, alcak kesimlerde ise 28 Kasım tarihlerinden once cimlenme olacak şekilde ekimler bitirilmelidir. Başlangıcta belirtildiği gibi kışlık tahılların ekiminde en onemli faktorlerden biride toprak nemi olup, bununla ilgili olarak DMİ Genel Mudurluğu’nun uzun vadeli yağış tahminlerinin izlenmesi tavsiye edilir.
__________________