ORGANİK HAYVANCILIK
Organik tarım ve organik hayvancılık son gunlerde epeyce soylenir olmuştur. Zaten organik olsun ya da olmasın Avrupa Birliği reziduler (kalıntılar) konusunda son derece duyarlı davranmakta, Avrupa Topluluğu ulkelerinde bitkisel ve hayvansal gıdalarda kalıntı olmamasına ozellikle dikkat cekilmektedir.
Organik hayvancılıkta uygulanan belli prosedurler, zorunlu olarak uyulması gereken kurallar vardır. Bunların başında antibiyotik kullanımının son derece kısıtlı olması, hormon kullanımın ise kesinlikle yasak olması gelmektedir. Geleneksel hayvancılık işletmelerinde de antibiyotik kullanıldığında etten ve sutten arınma surelerine dikkat edilmesi gerekir. Ancak, bir kontrol ve yaptırım mekanizması olmadan bunların takibi zordur. Antibiyotikli sutlerin, sutu mamul hale getiren işletmelere buyuk sorunlar cıkardığını biliyoruz. Buna rağmen denetim ve ozdenetim konularındaki zayıflık kesik sutlerden mamul yapılması problemini beraberinde getirmektedir. Ette ise gıda guvenliği ve kalıntılar daha buyuk bir sorun halindedir.
Sutcu sığır işletmelerinde ve besi ciftliklerinde, eğer organik hayvancılık yapılıyorsa daha sıkı kurallara uyulması gerekmekle birlikte, kalıntı problemi ve tuketici sağlığı acısından antibiyotik ya da hormon kullanımını gerektirmeyecek şekilde onlemler alınmalıdır. Bunlardan birincisi koruyucu hekimlik kurallarına uymak, ikincisi rezidu (kalıntı) bırakmayan, doğal veya doğala ozdeş urunleri antibiyotiklerin ve hormonların yerine kullanmaktır. Hayvancılık işletmelerini antibiyotik ve hormon kullanmaya iten problemler bellidir. Bunlar onceden tahmin edilebilecek ve onlemleri alınabilecek problemlerdir. Antibiyotik kullanımını gerektiren hastalıklardan orneğin; meme iltihabı, solunum yolu enfeksiyonları, ayak hastalıklar ve bağırsak enfeksiyonlarının aşıları veya koruyucu onlemleri vardır. Aşılarla aktif bağışıklık sağlamak ya da vucudun kendi savunma mekanizmalarını harekete geciren immun sistem guclendiricisi katkıları kullanmak antibiyotik kullanımını azaltacaktır. Bu tip onlemler hem işletmenin kazancını arttıracak, hem de kalıntı problemlerine son verecektir.
Besi ve sut hayvanlarının stres donemleri onceden bellidir. Havalandırmadan beslemeye kadar her turlu suru yonetimi imkanları yerinde kullanılırsa stresle başa cıkmak kolaylaşacak, sağlıklı suru, bol kazanc, kalıntı bulundurmayan urun bunların yapılmasını takiben kendiliğinden gelecektir. Hayvanların buyumelerini ve verimlerini kotu yonde etkileyen etkenlerin hepsi suru yonetimi programlarıyla elimine edilebilir. Diğer yandan hormon kullanımını gerektirecek sorunların altında da uygun konfor, uygun besleme programlarının olmayışı yatmaktadır. Yanlış besleme ve hatalı rasyon sonucunda dol tutmama sorunuyla karşı karşıya kalıp, hormon kullanımına yonelen bir işletme zaten başarısızlığa uğramıştır. Bunu duzeltmeye calışırken bir yandan hormonlara sığınmak ve bunun icin sonu belirsiz masraflar yapmak, diğer yandan ise kalıntı iceren urunler elde etmek gibi bir acmaza girecektir.
Saydığımız bu ornekler antibiyotik ve hormon kullanımına gerek kalmaması icin yapılmasında yarar gorulenlerdir. Ayrıca vucuda girdiğinde antibiyotik gorevi goren, ya da hormonları normal fizyolojik yoldan vucuda salgılatan doğal maddeler vardır. Bunların kullanımı ozellikle Avrupa’da son yıllarda giderek artış gostermektedir. Biz bir yandan
antibiyotik, antikoksidiyal ya da buyutme faktoru kullanımını kısıtlarken, mikroorganizmalar da ote yandan boş durmuyorlar. Hatta, direnc kazanarak daha kotu bicimde hayvansal varlığımızı, dolayısıyla surulerimizi ve ekonomimizi tehdit ediyorlar. Demek ki antibiyotikleri ve benzerlerini devre dışı bırakırken yerini alabilecek organik urunleri devreye sokmamız gerekiyor. Ozellikle Avrupa’da yapılan calışmalarda esanslı yağlardan, orneğin kekik yağı, karanfil yağı, tarcın yağı gibi ucucu aromatik yağların etkilerinden faydalanmaya başlanmıştır. Bunlara ek olarak, cok ceşitli yararlı bitki ozlerinden, orneğin kumkuma, ekinezya, ortanca, enginar, ginseng, cemen, keciboynuzu, atkuyruğu, keklikotu, biberiye, cam gibi bitki ozlerinden de cokca yararlanılmaktadır. Yine mayalar, maya kabukları, yararlı bakteriler gibi uretimi arttıran, antibiyotik kullanımını azaltan , vucudun koruyucu sistemlerini ayakta tutan katkıları da kullanabiliriz.
Ozet olarak, antibiyotiklerden ve hormonlardan uzak durmak icin; koruyucu hekimlik tavsiyelerine uymak, konfor, besleme, suru yonetimi konusundaki onerilere kulak vermek, stres faktorlerini onceden tahmin ederek, luzumlu tedbirleri zamanında almak, uygun ırk, uygun rasyon ve uygun yem katkı maddeleri konusunda profesyonel yardım almak gerekir. Organik hayvancılık da yapılsa, konvansiyonel hayvancılık da yapılsa, takip edilecek yol bu şekilde olmalıdır.


__________________