Irk ıslahında en kolay ve dunyada en cok kullanılan yontem Suni Tohumlama’dır. Suni tohumlama; kızgınlıktaki ineğin rahmine boğa tohumunun, ozel bir aletle, bırakılmasıdır.

Suni tohumlama ile ustunluğu kanıtlanmış boğa tohumları kullanılarak gelecek nesillerin daha verimli olması sağlanır. Boğadan ciftleşme yoluyla gecebilecek hastalıkların yayılması suni tohumlama ile onlenmiş olur. Kolay buzağılama ozelliği onceden belirlenmiş boğa tohumları kullanılırsa guc doğum problemiyle karşılaşılmaz. İneğin verim dışındaki diğer eksikleri de suni tohumlama ile giderilmiş olur. Orneğin; meme başı uzunluğu, ayak basışı, sutculuk tipi ozellikleri, kalca yuksekliği, memelerin vucuda bağlanışı gibi karakterler uygun boğa tohumlarıyla duzgun, istenilen hale getirilebilir. Suni tohumlama yontemi ustun bir boğa tohumundan bircok ureticinin yararlanmasını sağlar. Bu yontemle kayıtlı yavrular ve giderek kayıtlı suruler ortaya cıkar. Sığır ureticileri boğa beslemenin masraf ve tehlikelerinden kurtulmuş olurlar.
İneklerde Suni Tohumlama Zamanı:
Suni tohumlama inekler kızgınlık gosterdiklerinde yapılır. İneklerde doğumu takiben 45 gun sonraki kızgınlıkta suni tohumlama yapılabilir.

Demek ki, suni tohumlamanın uygun saatini bilmek icin kızgınlık zamanını iyi gozlemek gerekir. Kızgınlığın ilk gorulmesinden 8-12 saat sonra yapılan tohumlamaların tutma oranı yuksektir.
Kızgınlıktaki inekler bazı davranış değişiklikleri gosterirler. Boynundan bağlı olmayan inekler once diğer ineklerin ustune atlar, daha sonra otekilerin uzerine atlamalarına izin verirler. Ancak boynundan bağlı inekler bu belirtiyi gosteremeyeceğinden ikinci derecedeki diğer belirtilere dikkat etmek gerekir. Kızgınlıktaki inek sağımcısına yaslanma, heyecanlı hareketler, sut veriminde azalma, hafif iştah azalması, boğurme gibi belirtiler gosterir.

En onemlisi “Cara” akıntısıdır. CARA dikkatle izlenmeli ve tohumlamanın başarısı icin temiz olduğuna kanaat edilmelidir. Yumurta akı gibi berrak, tertemiz cara rahmin temiz olduğunu gosterir. Bulanık cara akıtan inekler dol tutmaz.

Boyle ineklerin oncelikle tedavi edilmesi, daha sonra suni tohumlama ile dollenmesi gerekir. İnekler ortalama 21 gunde bir kızgınlık gosterir ve bu donem en cok 18 saat surer. İlk kızgınlık belirtileri sabah gorulduyse, oğleden sonra, oğleden sonra gorulduyse sabah tohumlama yapılması onerilir. Suni tohumlama icin istek bildirildiğinde, uygulayacak olana ilk kızgınlık saati doğru bildirilirse dol tutma oranı artar. Kızgınlığı takiben kanlı akıntı gorulurse, artık kızgınlık doneminin gectiği, bir sonraki kızgınlığın iyi takip edilmesi gerektiği anlamına gelir.

__________________