Roma ve Kartaca denizin iki tarafında, karşı karşıya bulunan iki şehirdi. İkisi de cok guclu ordulara sahipti. Eğer aralarında bir savaş cıkacaksa uzun ve dehşetli olacağı kesindi. Maalesef, bu iki buyuk şehir dost değillerdi. Sonunda bu duşmanlık hissi savaşa sebep oldu. Savaş uzun surdu. Savaşın nasıl sonuclanacağını kimse bilemiyordu. Bazen şans Roma’dan taraf oluyordu. Sonra yine Kartaca’ya donuyordu. Bazen Roma, bazen de Kartaca kazanacak sanılıyordu. Bu şekilde savaş birkac yıl surdu.


Bir carpışma sırasında, Kartacalılar Roma generallerinden Regulus adlı birini yakalayıp esir ettiler. Regulus, cesur ve iyi yurekli birisiydi. Her zaman verdiği sozde dururdu. Cesaretine ve kahramanlığına rağmen bu savaşta esir duştu ve hapsedildi.


Bu sırada Kartacalılar savaşı kaybedeceklerini hissediyorlardı. Romanın eninde sonunda savaşı kazanacağını duşunuyorlardı. Savaşa devam etmek icin başka ulkelerden para ile asker tutmaya mecbur kalıyorlardı ve bu şekilde daha fazla Roma’ya karşı dayanamayacaklarını anladılar. Bundan dolayı Kartacalı generaller Regulus’u hapishanede ziyarete geldiler. Ona Kartaca ile Roma arasında barış yapılmasını istediklerini soylediler. Roma savaşın durumunu bilse o da barış yapmak isteyecektir dediler.


Bu konuşmadan sonra Regulus’a:


“Eğer milletine kaybettiğin savaşları ve Romalıların bu uzun savaştan şimdiye kadar hic bir şey kazanamadıklarını anlatırsan, seni Roma’ya gondeririz” dediler.


Fakat Regulus’a verdikleri bu hurriyete karşılık istedikleri tek şey bu değildi. Eğer Romalılar barışı kabul etmezlerse hapse geri geleceğine dair soz vermesini istediler. Regulus da bunu kabul ettiğinden onu bıraktılar ve o hemen Roma’ya doğru yola cıktı.


Başkente vardığında halk, onu buyuk coşku ile karşıladı. Romanın kanunlarını hazırlayan akıllı kişiler savaş hakkında bilgi almak icin Regulus’un yanına geldiler. Regulus Roma’ya ne şartla gonderildiğini ve Kartaca ile Roma arasınadaki barışı sağlamak icin geldiğini anlattı. Sonra onlara barış yapmamalarını tavsiye etti. Roma şimdiye kadar birkac savaş kaybetmiş ise de Kartaca zayıflamıştı ve yenilecekti. Bunları anlattıktan sonra ekledi:


-Ben karım ve cocuklarımla vedalaşmaya geldim. Yarın Kartaca’ya hapse geri doneceğim, cunku Romalılar barışı kabul etmezseler doneceğime dair soz verdim ve sozumde duracağım.


Regulus guclu, ne yaptığını bilen, yetenekli bir generaldi. Roma reisleri ona geri donmemesini soylediler ve bunda ısrar ettiler. Fakat o:


-Bir insan verdiği sozde durmalıdır. Ben doneceğim, dedi. Roma ileri gelenlerinin sozleri zor olsa da karısı ile cocuklarının yalvarmaları daha da zordu. Buna rağmen ailesine de:


-Soz verdim. Donmeliyim, sozumden donemem, cevabını verdi.


Sonra Roma’ya ve ailesine veda ederek buyuk bir cesaretle Kartaca’daki hapse ve olume geri dondu.


Soz vermek yemin etmek kadar değerlidir. Onun icin sonuc ne olursa olsun verilen soz yerine getirilmelidir. Savaş olduğu icin Regulus bu yalanı soyleyip geri donmeyebilirdi. Cunku savaşta duşmana karşı yalan soylenebilir. Fakat Regulus o kadar sozunun eri idi ki, sonunda olum de olsa donmeye karar verdi. İnsan sozunun eri olmalıdır. Cunku sozunde durmak insanlığın gereğidir.
__________________