Hindistan'daki evliyÂnın buyuklerinden. İsmi AbdulvÂhid'dir. Lahor şehrinden olduğu icin LÂhorî nisbet edildi. Doğum ve vefÂt tÂrihleri bilinmemektedir. EvliyÂnın gozbebeği İmÂm-ı RabbÂnî hazretlerinin talebelerinin onde gelenlerindendir.

AbdulvÂhid-i LÂhorî onceleri İmÂm-ı RabbÂnî hazretlerinin hocası Muhammed BÂkî-billah hazretlerinin talebesi idi. BÂkî-billah hazretleri onun terbiye ve yetişmesini İmÂm-ı RabbÂnî hazretlerine havÂle ettiler. AbdulvÂhid LÂhorî bundan sonra İmÂm-ı RabbÂnî hazretlerinin sohbetlerinde yetişip olgunlaştı.

Cok ibÂdet ederdi. Bir gun, ibÂdetten aldığı zevk ve neşe sebebiyle ders arkadaşı Muhammed HÂşim-i Kişmî'ye; "Cennet'te namaz var mıdır?" diye sordu. "Yoktur. Cunku orası, dunyÂda yapılan amellerin karşılıklarının verildiği yer olup, amel yeri değildir." cevÂbını alınca bir Âh cekti, ağladı ve; "Yazıklar olsun namaz kılmayana. Allahu teÂlÂya kul olup da namaz kılmadan nasıl yaşanır?.." dedi.

AbdulvÂhid-i LÂhorî bir gun hocası İmÂm-ı RabbÂnî hazretlerine bir mektup gonderdi. Mektubunda; "Arasıra secdede oyle hÂller oluyor ki, başımı secdeden kaldırmak istemiyorum." diye yazmıştı.

AbdulvÂhid-i LÂhorî hocası İmÂm-ı RabbÂnî hazretlerinin hikmetli soz ve hÂllerini oğrenmeye can atar, oğrendiklerini naklederdi. Kendisi anlatır:

Hocam İmÂm-ı RabbÂnî hazretlerinin, Lahor'a teşrif ettiği gunler idi. Huzurlarına sebze satıcılığı yapan yaşlı bir kimse gelip, ziyaret etti. Hocam o ihtiyÂra, cok iltifÂtta bulunup yakınlık gosterdi. Bunu goren bizler hayretler icinde kaldık. Hocamın sevdiklerinden biri, yalnız oldukları bir gun; "Efendim! HÂli belli olmayan o ihtiyÂra bu kadar tevÂzu gostermenizin hikmeti neydi?" diye sormuş. Hocam da; "O kimse ebdÂl ismi verilen evliyÂdandı." buyurmuşlar.

AbdulvÂhid-i LÂhorî, hocası İmÂm-ı RabbÂnî hazretleriyle zaman zaman mektuplaşırlardı. Hocasının kendisine yazdığı mektuplardaki nasîhatlerinden bÂzıları şoyledir:

"Allahu teÂlÂya hamd olsun!O'nun sevgili Peygamberine bizden duÂlar ve selÂmlar olsun. Bir kul, ibÂdet ederken, bu ibÂdette bulunan her guzelliği ve iyiliği Allahu teÂlÂdan bilmelidir! Cunku, O'nun guzel terbiye etmesinden ve ihsÂnındandır. İbÂdette kusur ve aşağılık bulunursa, bunların hepsi kuldan gelmektedir. Kulun ozunde bulunan kotulukten hÂsıl olmaktadır. Hicbir kusuru, aşağılığı Hak teÂlÂdan bilmemelidir. O makamda, yalnız iyilik, guzellik ve kemÂl vardır. Bunun gibi bu Âlemde bulunan her guzellik ve ustunluk Allahu teÂlÂdandır. Her kotuluk ve aşağılık da, mahlûklardandır. Cunku, mahlûkların aslı, ozu ademdir. Adem de, her kotuluğun ve aşağılığın başlangıcıdır. (Adem yokluk demektir.)

"SubhÂnallahi ve bi-hamdihi" guzel kelimesi, bu iki şeyi acıkca bildirmektedir. Hak teÂlÂnın tenzîhini ve takdîsini, yÂni O'na yakışmayan aşağılıklardan ve kotuluklerden uzak olduğunu cok guzel bildirmektedir.

Bu guzel kelime, şukur yapmayı, hamd etmekle bildirmektedir. Cunku hamd, her şukrun başıdır. Hak teÂlÂnın guzel sıfatlarına, işleri ile butun nîmetlerine ve buyuk ihsÂnlarına hamd kelimesi ile şukretmektedir. Bunun icindir ki, hadîs-i şerîfte; "Bir kimse, bu guzel kelimeyi gunduz veya gece, yuz kerre soylerse, o gun veya o gece, hic kimse onun kadar sevÂb kazanamaz. Ancak onun gibi soyleyen kazanır." buyruldu. Başkalarının ibÂdeti, onunla nasıl bir olabilir ki, o kimse, bu guzel kelimenin son parcası ile, butun iyiliklerin ve ibÂdetlerin şukrunu yapmış olmaktadır. Bu guzel kelimenin baş tarafı ise, ayrıca Hak teÂlÂyı kotuluklerden ve aşağılıklardan tenzîh ve takdîs etmektedir. O hÂlde, bu guzel kelimeyi her gun ve her gece yuz kerre okumalıyız! İnsanları iyi işleri yapmaya ancak Allahu teÂl kavuşturur. (1. cild, 307. mektup)

İmÂm-ı RabbÂnî hazretlerinin AbdulvÂhid-i LÂhorî'ye yazdığı başka bir mektuptaki nasîhatleri de şoyledir:

Kıymetli kardeşimin mektûbu geldi. Kalbin selÂmeti icin yazdıklarınız anlaşıldı. Evet, kalbin selÂmeti, onun mÂsivÂyı unutmasına bağlıdır. Oyle ki, zorla hatırlatmak isteseler hatırlayamamalıdır. Allahu teÂlÂdan başka her şeye, yÂni mahlûkların hepsine "MÂsivÂ" denir. Bu hÂle "FenÂ-i kalb" denir. Bu yolun birinci basamağı, bu fenÂya kavuşmaktır. Bu fenÂ, vilÂyet derecelerine kavuşulacağının mujdecisidir. Talebeler, yaradılışlarındaki uygunluklara gore, ceşitli derecelere yukselirler. Cok yukselmek istemeli, bunun icin cok calışmalıdır. Cocuklar gibi, yolda onune cıkan kozalaklara, cam parcalarına bağlanıp kalmamalıdır. Hadîs-i şerîfte; "Allahu teÂlÂ, yuksek şeylere kavuşmak isteyenleri sever." buyruldu. Duny işleri ile cok uğraşmakta, duny işlerine gonul bağlamak korkusu vardır. Kalbin selÂmete kavuşmasına da sakın aldanmayınız! Yine geri donebilir.

Duny işleri ile elden geldiği kadar az uğraşınız ki, dunyÂya gonul bağlamak tehlikesine duşmeyesiniz! DunyÂya duşkun olmak felÂketinden Allahu teÂlÂya sığınırız. DunyÂya gonul bağlamayan fakir bir copcu, gonlunu dunyÂya kaptıran koltukdaki zenginden kat kat daha kıymetlidir. Birkac gunluk hayatta dunyÂya gonul vermemek, hicbir şeye duşkun olmamak icin cok uğraşınız! DunyÂya duşkun olmaktan ve dunyÂya duşkun olanlardan, aslandan kacmaktan daha cok kacmalıdır. (1. cild, 116. mektup)

ONDAN OZUR DİLE!..

AbdulvÂhid-i LÂhorî ibÂdet zevki ile ilgili bir hÂtırasını şoyle anlatır:

TicÂret icin BuhÂrÂ'ya gitmiştim. Oranın cÂmilerinden birinde yatsı namazından sonra nÂfile namazla meşgûl oldum. CÂmi hizmetlilerinden birisi bana; "Kendi evine git, nÂfile namazları evinde kıl. Kapıyı kapayacağım." dedi. Fakat soylerken sertce soylemişti. Bu hizmetci o gece evliyÂnın şÃ‚hı ŞÃ‚h-ı Nakşibend Muhammed BehÂeddîn-i BuhÂrî hazretlerini ruyÂda gormuş. Benim icin; "O derviş, bizim Hindistan'ın beldelerinden bir beldedendir. Onun kıymetini bil, ondan ozur dile." buyurmuş. Bunun uzerine geldi, ozurler dileyip affedilmesi icin ric etti.
__________________