"CENTRUM" HANGİ YONU GOSTERİR?
Turkiye'nin hemen her yerinde, her il ve ilcesinde belki
binlerce
kez gormuştum ve duşunmemiştim? Bu sene biraz yabancı dil calışmanın
etkisiyle
olsa gerek, şu "centrum"a takıldım. Hani her il veya ilcenin yol
ayrımında
şehir merkezi anlamında kullanılan "centrum"a. Okuduğum bir yazı
kuşkumu
artırdı. Bir dil uzmanı şuphelerimi haklı buldu; nihayet sozcukler
doğruladı:
"Centrum" şehir merkezi demek değil.
Oxford sozluğu "centrum"a bu anlamı vermiyor. Bu birleşik
bir
kelime: ""center" ve "rum" kelimelerinden oluşuyor. "Center" orta,
merkez
anlamına geliyor, "rum" ise Romalı, bir icki adı ve antika olmak uzere
uc
anlama sahip. Oyleyse "centrum"un uc anlamı var.
l.Romalı merkezi (şehir)
2. Antik merkez
3. İcki deposu
Ulkemizde her şehrin merkezi gosterilirken tabelada yer
aldığına
gore, kullanım yeri "Romalı Merkezi" anlamında. Oyleyse bu dupeduz bir
iftiradır ve Turkleri istilacı gosteren bir ihanetin levhasıdır. Hayır
burası
bir Turk ulkesi ve Turkiye şehridir. "Centrum"la şehir merkezi
gosterilen
dunyanın bir başka ulkesini bulamadık. Her ulkede "city center" (şehir
merkezi)
yahut sadece "center" (merkez) varken bize has bir ifade, hem de
turistlerin
ulkelerinde edindikleri hasmane duyguları kamcılayan elimizle
koyduğumuz bir
ifade, "centrum". Bu levhayı kim bulmuş, kim koymuş, kim teklif etmiş
ve
sozluklerde olmayan bu ihaneti nasıl icat edip tabelaIarımıza kim
koymayı
becermişse bilemiyoruz. Fakat bugun artık bu ayıp temizlenmeli,
Anadolu'nun
vatanımız olduğundan tereddut uyandıran hevesk?rlara da prim veren bu
yanlış
giderilmelidir. "City center" i (şehir merkezi) herkes anlar!
Sadece İngilizcede değil, butun Batı dillerinde bizlere "hindi"
anlamında
"Turk"
veya "Turkey" (Turkiye-hindiler ulkesi) diyen Batı acaba kendi
diyarlarına ne
diyor? İngiltere, England' dır yani "melekler ulkesi"; Hollanda,
"Holland" yani
"kutsal ulke"; problemli oldukları ulke İrlanda, "ofkeliler ulkesi"
anlamına
gelen İrland'dır. Somurge kıldıkları ulke Hindistan "AngIoindian"dır,
yani
"Hindistan İngilizleri"! Demek ki isimleri bile taraf olarak
koyuyorlar, bir
nitelemeyle.
Oyleyse Trabzon'u Pontus, Erzurum'u Arz-ı Rum, Ankara'yı Enguru, Van'ı
Erivan,
İstanbul'u Kostantiniyye, Fethiye'yi Likya yapmanın sonmeyen hayaliyle
birtakım
sembol ve isimleri sinsice aramıza sokanlara karşı uyanık olmalı ve
kultur
mucadelesine Latinceden İngilizceye ithal edilen "centrum'1a
başlamalıyız.
Turkiye'yi hala Roma İmparatorluğu'nun malı sayanlara Anadolu'nun bin
yıllık
vatanımız olduğunu oğretmek zorundayız.
Kultur Bakanlığı, Karayolları Genel Mudurluğu ve yerel yonetimlerden
gorev
bekliyoruz. Ancak biz uyarmadıkca onemseyeceklerini ve
ilgileneceklerini de
sanmıyoruz. Sanırız "centrum"un hangi yonu gosterdiğini onlarda
bilmiyorlar.

KAYNAK:
Osman ARSLAN
Suleyman Demirel Universitesi - ISPARTA 2005
__________________