Bu soru Kopenhagen'daki bir Universitenin fizik sınavından alınmıştır:

"Bir gokdelenin yuksekliğini barometre ile nasıl bulursunuz, anlatınız."

Oğrencilerden birinin cevabı: "Barometrenin ucuna bir ip bağlarsınız. Sonra gokdelenin tepesinden asıp sallarsınız. Barometre yere değdiğinde
ipin boyuyla barometrenin boyunun toplamı gokdelenin yuksekliğini verecektir."

Bu oldukca orijinal cevap hocayı cileden
cıkartmaya yetti ve oğrenci dersten kaldı. Oğrenci cevabinin doğruluğu konusunda
itirazda bulundu ve Universite durumu cozmek icin başka bir hoca gonderdi.

Bu noktada oğrenci hakkında ne duşunurdunuz? Sizin kararınız ne olurdu ?
Cocuk kalmalı mi gecmeli mi ?

Yeni hoca, cevabın aslında doğru olduğuna fakat kayda değer bir fizik bilgisinin varlığını gostermediğine karar verdi. Sorunu
cozmek uzere ; oğrencinin en azından asgari bir temel fizik bilgisi olup olmadığını
anlamak icin ona altı dakika vererek sorunun sozlu cevabını vermesi kararını aldı.

İlk beş dakika genc sessizliğe gomuldu. Alnı
duşunceden kırış kırış olmuştu. Hoca zamanın tukenmekte olduğunu hatırlattığında genc ceşitli cevaplarının olduğunu fakat hangisini kullanacağına karar veremediğini soyledi. Tekrar acele etmesi tavsiye edilince

GENCİN SORUYA VERDİGİ CEVAPLAR

"İlk olarak, barometreyi gokdelenin tepesine cıkartıp kenarından aşağı bırakıp yere inene kadar gecen sureyi olcersiniz. Binanın
yuksekliği (H=0.5 x g x t kare) formulu uygulanarak hesaplanabilir. Fakat
barometre icin kotu bir secim..."

"Veya guneş parlıyorsa, barometrenin yuksekliğini olcersiniz. Sonra onu bir yere dikip golge uzunluğunu ve sonra da gokdelenin golge uzunluğunu olcebilirsiniz. Bundan sonrası basit bir orantıyı cozmek olacaktır"

"Fakat bu konuda gok bilimsel bir cevap istiyorsanız barometrenin ucuna bir sicim bağlayıp onu bir sarkac gibi sallandırabilirsiniz; once yer seviyesinde daha sonra da gokdelenin tepesinde. Yuksekliği
T=2pi kare kok (I /g) formulundeki farktan yararlanarak bulabilirsiniz."

"Yahut da gokdelenin dışarısında bir yangın cıkış merdiveni varsa barometreyi bir cetvel gibi kullanarak yukarıya cıkarken gokdelenin boyunu barometre yuksekliği biriminden sayıp bunları toplayabilirsiniz."

"Eğer ille de SIKICI olmak istiyorsanız, tabii
ki barometre ile gokdelenin tepesindeki ve yer seviyesindeki basıncı
olcer milibar cinsinden cıkan farkı feet'e cevirebilirsiniz ve yuksekliği
bulursunuz."

"Ancak bizler daima zihnin bağımsızlığı ve bilimsel metotlar kullanma konusunda teşvik edildiğimiz icindir ki en iyi yol şuphesiz hademenin kapısını calmak ve yeni bir barometre isteyip istemediğini sorarak gokdelenin yuksekliğini soylemesi durumunda ona bu barometreyi vereceğimizi soylemek olurdu."

Şimdi genci dinledikten sonra hala aynı şeyi mi
duşunuyorsunuz? Gecmeli mi kalmalı mı?


Oğrencinin adı: Niels Bohr, Fizik'te Nobel odulu kazanan tek Danimarkalı.
__________________