EvliyÂnın buyuklerinden. İnsanları Hakk'a dÂvet eden, doğru yolu gostererek saÂdete kavuşturan ve kendilerine Silsile-i aliyye denilen buyuk Âlim ve velîlerin yirmi ikincisidir. İkinci bin yılının muceddidi ve İslÂm Âlimlerinin gozbebeği olan İmÂm-ı RabbÂnî Ahmed-i FÂrûkî Serhendî hazretlerinin hocasıdır. Babasının ismi AbdusselÂm olup, fazîletli bir zÂttı. Annesi ise hazret-i Huseyin'in soyundan olup, seyyide ve mubÂrek bir hanımdı. Muhammed BÂkî-billah hazretleri 1563 (H.971) senesinde KÂbil şehrinde doğdu.

Muhammed BÂkî-billah'ın buyukluk hÂli daha cocukluk zamanlarında simÂsından belli olurdu.Yuksek bir zÂt olacağının işÃ‚retleri ve buyuk faydalara sebep olacağının alÂmetleri, işlerinden, calışmalarından ve gayretinden anlaşılırdı. Daha cocukluk zamanlarında, bÂzan butun gun odanın bir koşesinde başını onune eğip sessizce oturur, tefekkure dalardı. Gencliğinde, ilim tahsîli icin KÂbil'denSemerkand'a gidip, zÂhirî ve aklî ilimleri, zamÂnının en buyuk Âlimlerinden olan MevlÂn SÂdık-ı HulvÂnî'den oğrendi. Yuksek yaradılışı ve kÂbiliyeti ile kısa zamanda, hocasının talebeleri arasında en yuksek seviyeye ulaştı.

KAYNAKLAR

1) MektûbÂt-ı İmÂm-ıRabbÂnî

2) Tam İlmihÂl SeÂdet-i Ebediyye; (49. Baskı) s.1115

3) Mebde' ve Me'Âd RisÂlesi; s.59

4) MukÂşefÂt-ı Gaybiyye; s.241

5) EshÂb-ı KirÂm; (6. Baskı) s.314

6) Zubdet-ul-MakÂmÂt; s.5

7) Umdet-ul-MakÂmÂt; s.84

8) HadarÂt-ul-Kuds; s.34

9) HadÂik-ul-Verdiyye; s.178

10) İrgÂm-ul-Merîd; s.68

11) Behcet-us-Seniyye; s.77

12) Hadîkat-ul-EvliyÂ; c.1, s.92

13) KulliyÂt-ı BÂkî-billah

14) İrfÂniyyÂt-ı BÂkî; s.7, 8, 9, 10

15) HulÂsÂt-ul-Eser; c.4, s.288

16) Rehber Ansiklopedisi; c.12, s.287

17) İslÂm Âlimleri Ansiklopedisi; c.16, s.66
__________________