Vulva Kanseri
Tum genital kanserlerin yaklaşık %4'unu vulva (dış genital organ) kanseri meydana getirir, ancak erken tanı oranı %2 civarındadır. Genelde 60 yaşın ustunde gorulur. Kızarıklık, renk değişikliği,pigmentasyon, kaşıntı, yanma, ulser, kabarıklık, kitle gibi durumlarda hemen hekim ile temasa gecilmelidir. Şupheli bir durum varlığında değişik boyalar ile testler yapılarak uygun yerlerden biopsi alınarak tanıya gidilir.Erken donemlerinde tedavisi mumkundur.
Vajinal Kanser
Vajinal kanser annesi gebeliği doneminde Dietilstilbestrol (DES) adlı ilacı kullanan kadınlarda gorulur. Bu kadınlarda rahim ağzında bulunan glandular doku (bezleri iceren doku) vajinada da bulunur. Bu kadınlarda yirmili yaşlarda adenokarsinoma olarak adlandırılan kanser gelişir. Diğer tip vajinal kanserler epitel dokudan koken alır, yavaş ilerleyen bu tip kanser 45-65 yaşlarındaki kadınlarda gorulur. Vaginal kanser turu tum genital kanserlerin yaklaşık %5'unu oluşturur. Genelde kanama ve kitle şikayeti ile tanı konmasına rağmen hastaların buyuk bir kısmı tesadufen yakalanır. Kesin tanı biopsi ile konur.
Vaginal kanserin yol actığı yakınmalar nelerdir?
Cinsel ilişki sonrası vajinal kanama
Ağrılı cinsel ilişki
Vajinal akıntı
Vajinada yaraların cıkması ve enfekte olması
Kanser ilerlediğinde ise idrar yaparken yanma ve ağrı
Vajinal kanser cok nadir gorulduğu ve benzer yakınmalara yol actığı icin vajinit ile karışır. Pap smear testi incelemesi fikir verebilir. Vajinal kanser tedavisi kanserin tipine, evresine ve yerleşimine gore planlanır. Cerrahi ve radyoterapi uygulanır.
Rahim Ağzı Kanseri
Rahim ağzı rahmin vajinaya acılan boyun kısmıdır. Rahim ağzı kanseri jinekolojik kanserler icinde 2. sıklıkta gorulen kanserdir. Pap smear incelemesinin yaygınlaşması ile rahim ağzı kanserinin gorulme sıklığı azalmıştır. Kanser displazi olarak adlandırılan hafif formu ile başlar ve ilerler. Anormal hucre buyumesi genellikle 25-35 yaşları arasında başlar. Bu hucreler prekanseroz (oncul kanser hucresi) olarak değerlendirilir. Zamanla bu hucreler kanser hucrelerine donuşerek karsinoma in situ olarak adlandırılan rahim ağzının dış kısmında sınırları belli bir kanser oluşturur. Bu durum tedavi edilmediğinde rahim ağzının diğer katlarına ve diğer organlara yayılır. Erken donemde teşhis edilebilen vakaların %95’inden fazlası iyileşebildiğinden erken teşhis ve tedavi cok onemlidir.
Rahim ağzı kanserinin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte kansere yatkınlığı arttıran nedenler nelerdir?
Cok eşlilik
Cinsel temasın 20 yaşından once başlaması
Viral ve bakteriyal enfeksiyonlar
Fazla sayıda doğum yapmak
Sosyoekonomik duzeyin duşuk olması
Sigara icmek
C vitamini ve A vitamini eksikliği
Erkek eşin sunnetli olmaması
Hastanın bağışıklık sisteminin baskılanmasıdır.
Human Papilloma Virus Enfeksiyonları ve Rahim Ağzı Kanseri ilişkisi nedir?
Cinsel temas yolu ile bulaşan Human Papilloma Virus (HPV) olarak adlandırılan virusler genital siğillere yol acar. Bu virus alındığında genital siğillere neden olabilir,herhangi bir lezyona neden olmadan inaktif olarak kalabilir veya rahim ağzındaki hucrelerde değişikliklere ve rahim ağzı kanserine neden olabilir.
HPV enfeksiyonları oldukca yaygındır. Pap Smear olarak adlandıran, rahim ağzından alınan orneğin patolojik incelemesinde atipik hucrelerin (bozuk hucrelerin) gorulmesine en sık yol acan durum HPV enfeksiyonlarıdır.HPV’nin 60’den fazla değişik tipi vardır.Bazı tipleri rahim ağzı kanserine neden olur.Rahim ağzı kanseri kadınlarda en sık gorulen ikinci kanserdir.HPV’nin bazı tipleri de dış genital organ (vulva) ,anus (makat) ve erkeklerde penis kanseri gelişmesine neden olur.
Genital siğiller vajina dışında veya icinde, rahim ağzında, anus (makat) etrafında erkeklerde ise penis ve anus etrafında oluşur. Genellikle kumeler halinde oluşan siğiller bazen cok buyuyebilir.HPV enfeksiyonları rahim ağzı hucrelerinde değişikliğe ve ileride rahim ağzı kanserine neden olabilir.
HPV tanısı nasıl konur?
Muayene sırasında siğiller gorulebilir. Pap Smear incelemesi icin rahim ağzından alınan orneklerde viruse ait genetik materyal de tespit edilerek HPV enfeksiyonlarının tanısı kesinleştirilebilir. Pap Smear incelemelerinde anormal hucreler saptanırsa rahim ağzından biyopsi orneği alınarak kanser yonunden araştırılır.
HPV enfeksiyonları birden fazla cinsel eşi olanlar, erken yaşta cinsel aktiviteye başlayanlar ve cinsel temas yolu ile bulaşan diğer enfeksiyonları taşıyanlarda daha sık gorulur. HPV enfeksiyonlarının onlenmesinde cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanılması onemlidir.
Genital siğiller yerleşim ve buyukluklerine gore değişik yontemlerle tedavi edilir. Genital siğiller tedavi ile kaybolmasına rağmen virus vucuttan atılamaz. Genital siğillerin tedavisinde değişik kremler kullanılabilir veya kriyoterapi (dondurularak) yada elektrokoter (yakılarak) tedavisi ile siğiller cıkartılabilir.
HPV enfeksiyonunu almış olan kadınların rahim ağzı kanseri yonunden duzenli kontrollerinin yapılması gerekir.
Rahim ağzı kanserinin klinik bulguları nedir?
Erken evre kanserler genellikle bulgu vermez. Kanseri erken donemde teşhis edebilmek icin yıllık rutin Pap smear testi yapılması ve jinekolojik muayene gereklidir.
İlerlemiş kanserin klinik bulguları nelerdir?
Adet kanamaları arasındaki donemde kanama
Adet kanamalarının fazla olması
Vajinal akıntının artması
Cinsel ilişki sonrası kanama
Tek taraflı kasık ağrısı
Kilo kaybı
Kansızlık
Tanı ve Tedavide ne yapılır?
Rahim ağzı kanserinin ilerlemesi bazen cok hızlı olabildiğinden, kanserin erken donemde saptanabilmesi icin tum kadınların duzenli jinekolojik muayene ve Pap smear testi yaptırmalarının buyuk onemi vardır. Hastalık bulgu vermeye başladığında coğunlukla ilerlemiş safhadadır. Kanserin tanısı jinekolojik muayene ve alınan orneklerin patolojik incelemesi ile yapılır. Prekanseroz lezyonların tedavisi lezyonun derecesine, kadının yaşına ve genel sağlık durumuna gore değişir. Erken evre kanserlerin tedavisinde sadece rahim ağzı veya rahmin alınması ile başarılı sonuc elde edilirken, ilerlemiş kanserlerde buyuk ameliyatlar ve bunlara ek olarak radyoterapi gerekir.
Pap smear testi nasıl uygulanır?
Pap smear testi rahim ağzındaki prekanseroz lezyonları belirlemek icin yapılan tarama testidir. Jinekolojik muayene sırasında rahim ağzından hucre suruntusu alınır. Bu hucreler patoloji laboratuvarlarında incelenir.
İlk test 18 yaşında veya cinsel aktivite başladığında yapılmalıdır.Her yıl duzenli olarak tekrarlanmalıdır.
Histerektomi ile rahmi ve rahim ağzı alınmış olan kadınlarda Pap smear testi vajinal kanser konusunda fikir verir. Histerektomi oncesinde yapılmış Pap smear test sonucu normal olmayan kadınlarda vajinal kanser icin risk faktorleri de goz onunde bulundurularak testin 2 yılda bir veya daha sık tekrarlanması onerilir.
Bağışıklık sistemine ait bir bozukluğu olan, organ transplantasyonu yapılmış veya kemoterapi gormuş kadınlarda Pap smear testi 6 ay ara ile tekrarlanmalıdır.
Korunma nasıl sağlanır?
Rahim ağzı kanserinden korunmada en onemli basamaklardan biri cinsel temas yolu ile gecen enfeksiyonların onlenmesidir. Cinsel aktivitesi başlayan her kadın yılda bir kez muayene ve Pap smear testi yaptırmalıdır.
Endometrial Hiperplazi Ve Kanser
Endometrial hiperplazi nedir?
Endometrial hiperplazi rahim icini doşeyen endometrial hucrelerin aşırı buyumesidir. Perimenopoz (menopoz oncesi) ve menopoz donemindeki kadınlarda gorulur. Ostrojen fazlalığı ve progesteron azlığı endometrial hiperplaziye neden olur. Bu durum progesteron icermeyen preparatlarla hormon replasman tedavisi goren kadınlarda daha sık gorulur. Ovulasyon (yumurtlama) bozuklukları, polikistik over sendromu, şişmanlık, hiperandrojenizm (erkeklik hormonlarının fazla salınması) endometrial hiperplaziye yol acar.
Vajinal kanama endometrial hiperplazinin en onemli bulgusudur. Menstrual kanamanın fazla miktarda olması ve uzun surmesinin yanında ara kanamalar da sık gorulur.
Endometrial hiperplazi tanısı endometrial biyopsi ile rahim icinden alınan orneklerin patolojik incelemesi ile konur. Bu inceleme ile rahim kanseri ve endometrial poliplerin tanısı da konabilir.Patolojik inceleme icin ornek bazen dilatasyon ve kuretaj ile alınır, yeteri kadar endometrial doku cıkartılırsa bu işlemle aynı zamanda endometrial hiperplazi tedavi edilebilir.
Tanı ve Tedavide ne yapılır?
Endometrial biyopsi anormal vajinal kanamaların değerlendirilmesi icin yapılır, rahim icini doşeyen dokudan ornek alınır. Bu işlem ile elde edilen hucrelerin patolojik incelemesi endometrial hiperplazi, endometrial kanser ve endometrial polip tanısında onemlidir. Genellikle lokal anestezi ile yapılan bu işlemde rahim ağzından yonlendirilen bir kuret veya pipel aracılığı ile rahim icini doşeyen hucrelerden ornek alınır.
Anormal kanaması olan genc kadınlara birkac ay hem osrojen hem de progesteron iceren doğum kontrol hapları almaları onerilir. Menopoz doneminde veya bu doneme yaklaşmış kadınlarda ise progestinler kullanılır, bu tedaviden sonuc alınamadığında histerektomi yapılır.
Korunma icin ne yapılmalıdır?
Ovulasyon bozukluğu olan kadınlarda progestinlerin kullanılması endometrial hiperplazi gelişme riskini azaltır. Hormon replasman tedavisi goren kadınlarda tedaviye progesteron eklenmesi endometrial hiperplazi ve kanser gelişme riskini azaltır.
Rahim Kanseri
Rahim kasları ve her ay menstrual kanama ile dokulen hucreleri iceren iki ayrı tabakadan oluşur. Rahim kanseri, rahim icini doşeyen endometrial hucrelerden geliştiğinden endometrial kanser olarak da adlandırılır.
Rahim kanseri, ureme organlarının kanserleri icinde en sık gorulenidir. Elli yaş uzerindeki kadınlarda gorulen bu kanser genellikle menopoz doneminden sonra ortaya cıkar.
Ostrojen ve progesteron arasındaki dengenin bozulması endometrial kanser gelişiminde onemli rol oynar. Endometrial hucreler uzun sure yuksek dozda ostrojene maruz kalırsa kontrolsuz olarak buyumeye başlar. Once endometrial hiperplazi ardından kanser gelişir. Progesteron ovulasyondan sonraki iki hafta suresince salınır ve endometrial hucrelerin buyumesini engeller. Ovulasyonun gercekleşmediği olmayan kadınlarda endometrial hucreler fazla buyur,hiperplazi ve kanser gelişir.

Rahim kanserinin gelişmesinde rol oynayan risk faktorleri;
Şişmanlık; bobrekustu bezlerinde uretilen hormonlar yağ dokularında ostrojene cevrilir bu durum şişman olan kadınlarda endometrial kanser gelişme riskini arttırır.
Diabet ve hipertansiyon; bu hastalıkların fazla kilolu kadınlarda gorulmesinin yanında diabet veya hipertansiyon problemi olan zayıf kadınlarda da endometrial kanser daha fazla gorulur.
Hic cocuk doğurmamış olmak; hic cocuk doğurmamış kadınların yanında gec yaşta anne olan kadınlarda da endometrial kanser daha sık gorulur.
Menstrual siklusların duzensiz olması; ozellikle ovulasyonun gercekleşmemesi endometrial kanser gelişme olasılığını arttırır.
Menopoz doneminde sadece ostrojen iceren ilaclar ile hormon replasman tedavisi gorulmesi; Sadece ostrojen ile tedavi goren kadınlarda endometrial kanserin daha sık geliştiği saptanmıştır.
Meme kanseri tedavisi icin Tamoksifen ile tedavi gormek; Tamoksifen meme kanseri nedeni ile tedavi edilen kadınlarda kanserin tekrarlamasını engellemek icin kullanılır. Bu tedaviyi goren kadınlara yılda bir kez endometrial biyopsi yapılması gerekir.
Genetik faktorler rahim kanseri gelişmesinde pek rol oynamaz. Ancak şişmanlık, hipertansiyon ve diabet genetik gecişli olduğundan bu hastalıkları olan ailelerde endometrial kanserde fazla gorulebilir.

Rahim kanserinin bulguları;
Anormal vajinal kanama ve lekelenme rahim kanserinin en onemli bulgularıdır. Ağrı nadir bir bulgudur. Rahim kanseri erken donemlerinden itibaren bu yakınmaya yol actığı icin erken teşhis ve tedavisi mumkundur.
Rahim kanserinin tanısı ve evrelendirme;
Endometrial biyopsi ile alınan hucrelerin patolojik incelemesi sonrasında rahim kanseri tanısı konur. Fazla kanaması olan, menopoz doneminde olan veya tekrarlayan ve uzun suredir devam eden anormal kanaması olan ve rahmi buyumuş olan kadınlardan dilatasyon ve kuretaj yolu ile alınan hucrelerin incelenmesi daha uygun olur. Bu yontemle daha fazla hucre alınarak incelenebilir. Bu işlem lokal veya genel anestezi altında uygulanabilir.
Rahim kanserinin evreleri nelerdir?
Evre 1’de kanser sadece rahimdedir, bu evre tedavisi en kolay olan evredir.
Evre 2’de kanser rahim ve rahim ağzında gorulur.
Evre 3’te kanser yumurtalıklar, rahmin etrafındaki dokular ve lenf nodlarına yayılmaya başlamıştır.
Son evre olan evre 4’te ise kanser metastaz yapmış yani vucudun diğer bolgelerine yayılmıştır.
Tedavide ne yapılır?

Erken evrelerde teşhis edilen rahim kanserinin iyileşme şansı %95’tir. Histerektomi (rahim alınması ameliyatı) sırasında yumurtalıkların ve tuplerin de cıkartılması uygun olur. Rahim kanseri tedavisinde abdominal (karından) histerektomi tercih edilen yontemdir. Abdominal histerektomi sırasında cerrah ureme organlarını değerlendirir ve tedaviyi planlar. Bazen histerektomi sonrasında radyoterapi (ışın tedavisi) onerilir. Yayılmış olan kanserlerde radyoterapi mutlaka yapılır. Radyoterapi ile amaclanan vucutta kalmış olabilecek kanser hucrelerinin oldurulerek kanserin tekrarlamasının onlenmesidir. Radyoterapi genellikle 6 hafta surer. Hastalarda yorgunluk ve ishal gibi şikayetlere yol acabilir.
Rahim kanseri nedeni ile histerektomi yapılmış kadınlara ostrojen replasman tedavisi onerilmez. Son yıllarda histerektomi ile endometrial hucreler cıkartıldığı icin ostrojen replasman tedavisinin uygulanabileceğini ve guvenli olduğunu gosteren bazı calışmalar olmasına rağmen bu uygulama ile ilgili uzun sureli calışmalara ihtiyac vardır.
Korunma icin ne yapılmalıdır?

Rahim kanserinden korunabilmek icin normal kiloyu korumak, ostrojen replasman tedavisi sırasında progesteron kullanmak ve anormal vajinal kanama olduğunda hemen doktora başvurarak duzenli jinekolojik kontroller yaptırmak gerekir.
Yumurtalık Kanseri
Yumurtalık kanseri herhangi bir belirti vermeden ileri evrelere ulaştığı icin jinekolojik kanserler icinde en cok korkulan kanserdir. Duzenli jinekolojik muayene dışında erken tanıda kullanılabilecek bir yontem yoktur. Yumurtalık kanseri jinekolojik kanserlerin %25’ini oluşturur, 50-60 yaşları arasında ve gebe kalmamış kişilerde daha sık gorulur. Bazı ailelerde ise genetik yatkınlık vardır.
Kadın genital kanserleri icinde erken teşhisi en zor olan kanser turudur. Oldukca gec bulgu verir. Erken donem bulguları normalden cok farklı değildir. Ultrasonografide bazen basit kistler ile karıştırılabilir. Menopoz sonrası gorulen kistler yada yumurtalıkların olması gerekenden buyuk olması over kanserini şuphelendirir. Doppler ultrasonografide kitlenin damar yapısındaki ozellikler, kanda bakılan bazı tumor belirteclerinin yuksek olması, ultrasonografide kist icerisinde duvarlar bulunması yada kitlenin sıvı icermemesi tanıda yardımcıdır.
Bulgular nedir?

Karın ağrısı ve karın şişliğidir. Bu aşamada tumor 12- 15 cm boyundadır ve karında sıvı birikimi vardır. Tumorun cevre organlara yaptığı bası nedeni ile idrar yollarına ve mide-bağırsak sistemine bağlı yakınmalar ortaya cıkar. Hormon salgılayan tumorlerde adet duzensizliği ve anormal kanama şikayetleri de gorulur.
Tanı ve Tedavide ne yapılır?

Jinekolojik muayene, laparoskopi, ultrason, doppler ultrason, tomografi, manyetik rezonans gibi goruntuleme yontemleri ve kandaki tumor belirteclerinden faydalanılır.
Tedavide cerrahi girişim en etkin tedavi yontemidir. İlerlemiş evrelerde cerrahi tedaviye radyoterapi ve kemoterapi de eklenir.Coğunlukla ilk cerrahi girişimin ardından hastalığın evresine gore 6 kur kemoterapi uygulanır.Kemoterapinin etkinliği tedavi bitiminde yapılan ikinci cerrahi girişim ile değerlendirilir.

[h=2]İzmir Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]