Adolesan cağda beslenmeADOLESAN CAĞDA BESLENME
Bireyin buyumesi, gelişmesi, fiziksel işlevlerini yerine getirebilmesi ve sağlığını koruyabilmesi icin gunluk tum besin oğelerini ve ihtiyacı olan enerjiyi besinler yoluyla yeteri kadar alması gerekir.
Okul cağı ve *adolesan donemi cocukların beslenmesinde amac; normal buyume ve gelişmenin sağlanmasıdır. Yeterli ve dengeli beslenme sayesinde hem buyume ve gelişme sağlanmakta hem de hastalıklara karşı direnc artmaktadır. Kemik gelişimi, bilişsel yetenek, okul performansındaki artış ve ileri yaşlarda oluşabilecek bazı hastalıkların onlenmesi cocuklukta kazanılan beslenme alışkanlıkları ile doğrudan ilişkilidir.
Yeterli ve dengeli beslenme her yaş doneminde sağlıklı yaşamın temel koşuludur. Beslenme alışkanlığının kazandırılmasında en etkin cevre; aile, okul, medya ve icinde yaşanılan ortamdır. Cocuğun doğduğu andan itibaren başlayan beslenme eğitimi adolesan donemde de evde ve okulda uyum icerisinde devam ettirilmelidir. Adolesanların yiyecek seciminde ailenin rolu azalırken dış cevrenin rolu artmaktadır.
Adolesan donem; bireyin biyolojik, psikolojik, zihinsel ve sosyal acıdan gelişmenin ve olgunlaşmanın gercekleştiği yetişkinliğe geciş evresidir. Bu donemde dış gorunume gosterilen ozen ve zayıf olma isteği nedeni ile bireyin oğun atladığı veya fast-food yiyecekler gibi kalitesiz besinler sectiği gozlenmektedir. Adolesan donemde gereğinden fazla enerji alımı şişmanlığa sebep olurken, aşırı enerji kısıtlaması da anoreksia veya bulimia nervosa gibi hastalıklara sebep olmaktadır.
Bu donemde şişmanlık coğunlukla duzensiz beslenme alışkanlığı ve hareketsizlikten kaynaklanır. Cocuk veya adolesan hareketsiz ise bir spor dalıyla ilgilenmesi ve duzenli egzersiz yapması sağlanmalıdır. Televizyon ve bilgisayar başında gecirilen zaman azaltılmalı, arkadaşları ile dışarıda fiziksel hareket gerektiren oyunlara teşvik edilmelidir.
Hatay ili Antakya ilcesindeki bir ilkoğretim okulunda okuyan 12 – 14 yaş aralığında 300 oğrenci uzerinde yapılan bir araştırmada; kız oğrencilerin %10,8’inin ve erkek oğrencilerin %8,7’sinin olması gereken ağırlığın altında (zayıf), kız oğrencilerin % 22,3’unun ve erkek oğrencilerin % 31,5’inin olması gereken ağırlığın ustunde (şişman) olduğu tespit edilmiştir. Oğrencilerin oğun dağılımları incelendiğinde ise % 36,9’unun oğun atladığı ve en cok atlanan oğunun kahvaltı olduğu, ayrıca oğrencilerin % 65,8’inin sıklıkla fast-food tukettiği gorulmuştur (Karaarslan 2009).
Adolesan donemde en sık karşılaşılan yanlış beslenme alışkanlıklarının başında kahvaltıyı atlamak ve fast-food yiyecekleri fazla tuketmek yer almaktadır. Okula gidip gelme zamanlarını iyi ayarlayamadıkları icin ozellikle sabah okula erken gidenler gec kalma korku ve heyecanı ile ya da ihmal nedeni ile genellikle kahvaltı yapmamaktadır. Gune istekli başlama, fiziksel – zihinsel aktiviteyi elverişli bir şekilde surdurme ve oğrenme becerisi uzerine kahvaltının cok buyuk onemi vardır. Kahvaltı guc ve dayanıklılığı artırmakta ve oğrencilerin okulda daha verimli eğitim almalarını sağlamaktadır.
Bireylerin fiziksel yapısının, fizyolojik faaliyetlerinin, başarı durumlarının, ruhsal yapılarının sağlıklı gelişim icin yeterli ve dengeli beslenmeye ihtiyacları vardır.
Toplumun cekirdeğini oluşturan ve beslenme yetersizliklerinden en cok etkilenen adolesanların eğitimlerine daha cok onem verilmelidir.
*Dunya Sağlık Orgutu (WHO) 10 – 19 yaş aralığını “Adolesan Donem” olarak tanımlamıştır.
Dyt. Uzm. Ozge KARAARSLAN

[h=2]Mersin Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]