Adenomyozis etyolojisi kesin olmayan jinekolojik bozukluklar arasında sık olarak karşımıza cıkan bir kondusyondur. Bu kondusyon, myometrium icinde heterotopik endometrial glandlann mikroskopik olarak tespit edilen, ufak infiltrasyonlardan yaygın infiltrasyonlara kadar değişen aralıkta olabilmektedir.
Benign jinekolojik nedenlerle yapılan histerektomilerde %20-35 adenomyozisin histolojik gorunumu mevcuttur. Genel olarak kadınların %1'inin bu hastalıktan etkilendiği tahmin edilmektedir. Sık olarak belirtilen şikayet uclusu ise; anormal uterin kanama (%50), sekonder dismenore (%30), buyumuş hassas uterustur.
Adenomyozis etyopatogenezi tam olarak bilinmemektedir. Endometriumun endomyometrial invajinasyonu veya mullerian kalıntılardan de novo gelişim teorileri savunulmaktadır. Endo-myometrial yuzey (EMY) fonksiyonel olarak adlandırılmaktadır. Bu fonksiyonel unit sperm transportu, embriyo implantasyonu,plasental gelişim ve menstruasyon icin cok onemli gorevlerde bulunmaktadır.
Bu koruyucu bariyerin mekanik travma ile bozulması adenomyozis gelişimine neden olmaktadır. Erken gebelikte EMY'nin trofoblastik invazyonu sonucunda bozulması nedeniyle adenomyozis olgularının multiparlarda daha fazla oranda gorulmesi sebep olarak gosterilmektedir. Ayrıca bu koruyucu bariyerin intrauterin cerrahi girişimler ve gebelik sonlandırılması ile bozulması da etyolojik sebep olarak sayılabilir. Adenomyozis tanısını doğrulukla koymak her zaman kolay olmamakla birlikte, ceşitli goruntuleme yontemleri kullanılmaktadır.Fakat yuksek cozunurluklu transvaginal ultrasonografi (TVUSG) sayesinde EMY değerlendirmesi yapılabilmektedir. TVUSG de en sık izlenen goruntu hipoekoik ve heterojen odakların myometriyumda izlenmesidir. Histopatolojik calışma ile ultrasonografinin değerlendirildiği bir calışmada olguların %50'sinde myometriyal kistlerin olduğu izlenmiştir.
TVUSG kullanımı operator tecrubesi ve bilgisi ile kısıtlı olmasından dolayı bazı yazarlar manyetik rezonans goruntulemeyi (MRI) de onermektedir.
Adenomyozis varlığı IVF sonrası reproduktif sonucları etkiler mi? Yine sonuclar olumsuz etkilediğini gostermiştir. Ozellikle EMY kalınlığında artış implantasyon oranında azalma ile birliktedir.
İlk IVF sonrası adenomyozis grubunda implantasyon, klinik gebelik ve devam eden gebelik oranları duşuk, birinci trimester kayıpları(abort) ise yuksek olarak tesbit edilmiştir.
İnfertiliteye yol acabilecek mekanizmalar;
a) EMY ve myometriumdaki anormal yapının ozellikle fundal lokalizasyonda implantasyonu bozması ve duşuk oranlarının bu hastalarda yuksek (%11-%63, RR:1.7) oranlarda bulunması.
b) Sperm fonksiyonları ve implantasyonda onemli gorevi olan nitrik oksitin yine bu hastalarda yuksek olarak bulunmasıdır.
Gelecekte MRI klavuzluğunda yuksek yoğunluktaki odaklanmış ultrasonografinin adenomyozisin konservatif tedavisinde yeri olacağı duşunulmektedir. Sınırlı literatur bilgisi varlığında, adenomyozis ve infertilite birlikteliğini destekleyen veriler mevcuttur. ART sonrası reproduktif sonuclar bozulmuştur, adenomyozisin şiddeti arttıkca anormal uterotubal kontraktilite mevcudiyeti artmaktadır.

[h=2]Bursa Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]