Her harfi bir rakamı gosteren arabî harflerle yazılı sekiz kelimeden meydana gelen bir hesab sistemi. HÂdiselerin zamÂnının tesbiti ve hatırda daha kolay kalması icin rakamları harf olan tÂrih duşurme sanatı.
Ebced hesÂbında, harflerin sayı olarak değerleri şoyle hesaplanır: Ebced (elif):1, be:2, cim:3, dal:4, hevvez (he):5, vav:6, ze:7, huttî (ha):8, tı:9, ye:10, kelemen (kef):20, lam:30, mim:40, nun:50, safes (sin):60, ayın:70, fe:80, sad:90, karaşet (k af):100, re:200, şin:300, te:400, şehaz (se):500, hı:600, zel:700, dazığ (dad):800, zı:900, gayın:1000. (Yeni Rehber Ansiklopedisi)

Arabî bir ayın ilk gunu ebced hesÂbına gore de bulunabilir. On iki arabî ayın her harfine mahsus rakamlar şu beytteki on iki kelimenin birinci harfleridir. Her buyuk harf, ebced hesÂbı ile bir adedi gosterir: Hilmi bu dunyÂya hic zahmet etme CemÂl-i dunyÂyı, vefÂsız zen buldu cumle (M. Sıddîk bin Saîd)

İslÂm dîninde ebced hesÂbından faydalanarak, hÂdiselerin oluşu, cÂmi, ceşme ve turbenin vs. yapılışının tÂrihini duşurmek yasaklanmadı. Fakat hastanın adını, anasının adını ebced hesÂbı ile hesÂb edip, sana şoyle muska lÂzım deyip onu yazıp para alma k haramdır. (Osmanlı TÂrihi Ansiklopedisi)

Besmelede bulunan on dokuz harfin ebced hesÂbı ile olan değerlerinin toplamı 786'dır. BÂzı memleketlerde muslumanlar, kitaplarının mektuplarının başına, Besmele yerine ebced hesÂbı ile olan değerlerinin toplamını ve bundan başka bÂzı şif Âyetleri ve duÂlar yerine de ebced hesÂbına gore rakamlar yazmaktadırlar. Bunların bu şekilde yazmalarını İslÂm dîninin temel kitapları uygun bulmamaktadır. (M. Sıddîk Gumuş)

__________________