Alıntı:
Sorunun Detayı
Allaha Celle Celaluhu gayb denir mi? Bir kimseye Allah Celle Celaluhu gayb mıdır değil midir dense o da cevap veremese kafir olur mu?
Gayb, Allah’ın isim ve sıfatlarından bir kavram değildir. Onun icin “Allah Rahmandır, Rahimdir” denildiği gibi, “Allah gaybdir” denilmez. Ve tabii ki -bir sıfat anlamında- “Allah yagb mıdır değil midir?” diye bir soru da yersizdir. Ve buna cevap vermeyen de (Allah’ın gozle gorulmeyen bir varlık olduğu hakkında, bir inkÂr kastı olmadığı surece) kÂfir olmaz.

Bununla beraber, Kur’an’da tekrarla belirtilen “gayba iman” ifadesinde, en başta “Allah’a iman” gelir. Cunku Allah da ahiret/cennet-cehennem, melekler, Kader gibi “Âlem-i gayb” denilen gorulmeyen varlıklardandır ve hepsinin başında gelir.

Bu kısa acıklamadan gayb kelimesinin ifade ettiği anlamları hatırlamakta fayda goruyoruz.

Gayb, Arapca'da "gizli kalmak, gizlenmek, gorunmemek, uzaklaşmak, gozden kaybolmak" anlamında masdar ve "gizlenen, hazırda olmayan bulunmayan şey" manasında isim veya sıfat olarak kullanılır. (Lisanu'l-Arab, "gyb" md.; Firuzabadi, el-Kamusu'l-Muhit "gyb" md.)

Ragıb el-İsfahani gaybı "duyular cercevesine girmeyen ve aklın zaruri olarak gerektirmediği şey", İbnu'l-Esir de "kalplerde (zihinlerde) mevcut olsun veya olmasın gozlerden gizli kalan her şey" tarzında acıklamışlardır. (el-Mufredat, "gayb" md.; en-Nihaye, "gyb" md.)

Kur’an’da gizlilik manası taşıyan kelimelerin kullanımları dikkate alındığında Kur'an'da gayb kelimesinin belirttiği hususları gecmiş tarihi olaylar, gizli ve sır olan şeyler, bir şeyin veya olayın ic yuzu, fizik dunyada başkalarınca gorulemeyen nesneler, gorulmeyen ve bilinmeyen her şey, ayrıca Allah, melek, ahiret cin şeklinde ozetlemek mumkundur.

Genellikle insanın bilgiye ulaşmak icin kullandığı duyuların ve zihni fonksiyonların aracılığıyla bilinemeyen bir olgu olarak algılanan gayb kavramı, Kur'an'da fizik otesi alemin varlıklarını belirtmesi yanında fizik aleminin insan bilgisi dışında kalan uzantısını ifade etmek icin de kullanılmıştır.

Kur'an-ı Kerim ile hadis literaturunun gayb konusuna bakışı incelendiğinde problemin varlık, bilgi ve ahlak yonlerine ışık tutulduğu gorulur. Kur'an'ın ortaya koyduğu varlık anlayışında insanın idrak ve bilgi sınırlarını aşan pek cok alan bulunmaktadır. Allah'ın zatı, sıfatlarının mahiyeti, alemin başlangıcı (mebde), olumden sonraki hayat (mead) vb. hususlar insan idrakine konu teşkil etmediği gibi ruh, melek, cin, şeytan gibi duyulur alemin otesinde bulunan varlıklar da antik realiteleri kabul edilmekle birlikte fizik otesi varlıklar olarak sunulmaktadır.

Bu acıklamalar ışığında şunları soyleyebiliriz ki, insan yaratılıştan sahip olduğu bir meleke sayesinde Allah’ı tanıyıp bulabilecek bir ozelliğe sahiptir. Yuce bir yaratıcı fikri insanda doğuştan vardır. Bu yonuyle Allah’ın varlığını kabul etmenin gaybi bir konu olmadığını soyleyebiliriz. Ancak, Yuce Allah’ın, mahiyeti, sıfatları gibi gozle gorulemeyecek ve akılla idrak edilemeyecek konular gaybi meseleler arasında yer alır.

Ayette mu'minlerin bir ozelliği olarak zikredilen gayba iman etme ozelliği de Yuce Allah'ın hem kendi zatı ve sıfatları gibi hem de Ahiret hayatı ve melekler gibi diğer gaybi konularla ilgilidir. (Gayb konusunda daha ayrıntılı bilgi sahibi olmak icin bk. TDV İslam Ansiklopedisi, 13. cilt, Gayb maddesi)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet
__________________