Cocuklarda en sık gorulen ortopedik sorunlar nelerdir ?Bu konuda anne-babalar nelere dikkat etmeli ? Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op.Dr.İbrahim Rızvanoğlu konu hakkında onemli bilgiler verdi.
Duztabanlık
Cocuklarda gorulen duztabanlık ikiye ayrılır. Birincisi, cocuklarda oldukca gorulen masum duztabanlıktır. Yapılan calışmalara gore cocukların %60-%80 ’ninde fizyolojik (hastalık olmayan) duztabanlık vardır. Bu durum bebek tipi yağ dokusunun cilt altında yerleşmesinden dolayı meydana gelir. Cocuk buyudukce ve yurudukce bu yağ dokusu azalırken kaslar guclenerek ayağın uzunlamasına kavsini artırır. Sonuc olarak cocuğun ayakları normal haline doner. Fizyolojik duztabanlığın duzelmesi icin hicbir tedaviye ihtiyac yoktur. 5-6 yaşlarına kadar beklenebilir. İkincisi ise patolojik (hastalık olan ) duztabanlıktır. Patolojik duztabanlığın en sık sebepleri; bazı ayak kemiklerinin doğuştan birleşik olması, ayak kemiklerinin doğuştan cıkık olması, kemikler arasındaki bağların gevşek olmasıdır. Patolojik duztabanlıkta tedavi en gec 2 yaşında başlanmalıdır. Bu durumda sorunu cozmek icin; cocuğun ayağına gore yapılmış ortopedik botlar, ozel egzersizler ve bazı cerrahi tedaviler yapılabilir. Duztabanlık bir sakatlık sebebi olmasa da ilerleyen yaşlarda cocukların yaşam kalitesini duşuren bir durumdur. Bu nedenle mutlaka fizyolojik-patolojik duztabanlık ayrımı yapılmalıdır.
İce Basma
Polikliniğe en sık başvurulan sebepler arasında yer alır. Ayak ucları (veya parmak uclarının) ic tarafa doğru donuk olduğu basma şeklidir. Kız cocuklarında biraz daha sık gorulur. Ters bağdaş kurarak oturan ( W şeklinde oturma) cocuklarda ice basarak yurume beklenir. Cocuklarda bu oturuş şekli doğru değildir ve ice basmayı arttırır. Hafif –orta duzeyde olanlar kendiliğinden veya fizik tedaviyle duzelir. Ancak, ileri duzeyde olanlara cerrahi tedavi onerilir.
Kalca Cıkığı
Kalca cıkığı ulkemizde ve dunya ulkelerinin bir coğunda tarama kapsamındadır. Yani doğumdan sonraki 30-40. gunler arasında bebeğin hicbir şikayeti olmasa bile, tum bebekler kalca cıkığı acısından ultrason yardımıyla kontrol edilir. Kalca cıkığı tespit edilmeyen cocuklarda ilerleyen zamanlarda tekrar bir kontrol veya test uygulanmaz. Kalca cıkığı tespit edilen cocuklarda hemen tedavi başlanmalıdır. Tedavi; erken donemde bandaj, cihaz veya alcıyla yapılırken ilerleyen ve gecikmiş hastalarda ameliyatla cozum sağlanabilmektedir. Halk arasında hatta bazı hekimler arasında yanlış bilinen bir uygulama olan cift ara bezi sarmanın tedaviye hicbir katkısı olmamaktadır. Ayrıca daha eski zamanlarda oldukca populer olan, şimdilerdeyse giderek azalan kundak uygulaması kalca cıkığı acısından cok zararlıdır ve asla yapılmamalıdır.
Carpık Ayak
Goruntu itibariyle aileyi en rahatsız eden ve anne karnından cıkar cıkmaz belli olan carpık ayakta, cocuğun ayaklarında ice ve one donukluk, ayağın kavsinde artış (penceleşme) gorulur. Erkeklerde daha sık gorulur. Bu cocuklarda tedavi başlanmazsa sakatlık kacınılmazdır. Tedavi ilk aşamada poliklinik şartlarında yapılan duzeltici-seri alcılama yapmaktır. Genelde birer haftayla yapılan toplam 6 seans alcı deformiteyi duzeltmeye yetmektedir. Alcı tedavisinin yetersiz olduğu durumlarda cerrahi tedavi gerekebilir.
Parmak Ucunda Yurume
Parmak ucunda yurume gorulen cocukların coğunda hafif duzeyde olup yurumeye başlangıcta gorulur ve kendiliğinden bir sure sonra duzelir. İleri duzeyde olan ve/veya kendiliğinden gecmeyen parmak ucu yuruyuşlerde mutlaka teşhis ve tedavi gerekir. Bazen sebep, doğuştan/yapısal olarak kas (aşil tendon) kısalığı gibi masum bir sebep olabilirken, bazen doğuştan beyin hasarı (serebral palsy- cp sekeli ) gibi altta yatan daha ağır bir hastalığın belirtisi olabilir. İleri duzeyde olan parmak ucunda yurume mutlaka teşhis ve tedavi edilmelidir.
Parantez Bacak
Carpık bacak veya parantez bacak olarak nitelendirilen rahatsızlıkta cocuğun dizlerinin birbirinden uzaklaştığı izlenir. Coğu zaman d vitamini veya kalsiyum eksikliğine bağlı olarak gelişir. Hemen hemen her zaman uygun dozlarda d vitamini damlası verilerek duzeltilebilir.