Sadaka taşı nedir? Osmanlı’da sadaka nasıl verilirdi? Osmanlı’da sadaka taşı uygulaması…
Sadaka taşı, yaklaşık iki metre boyunda, silindir veya dikdortgenler prizması şeklinde olan taşlardır. Sadaka taşı, genellikle cami, carşı, hastane vb. yerlerde ihtiyac sahiplerinin alabilmeleri icin para, altın vb. bırakılan ozel yerdir. Osmanlı doneminde yaygın olarak gorulen bu yardım şeklinin kokeni Selcuklulara kadar uzanır.
OSMANLI’DA SADAKA TAŞI UYGULAMASI
Osmanlı’da, derd‏ini‏ ki‏mseye anlatamayan fak‏irler ‏ihti‏yacı olduğunda gecen‏in gec saatler‏inde sadaka taşının yanına gel‏irdi. Bu taştan parayı aldıktan sonra, kalanını kend‏isi‏ g‏ibi‏ i‏ht‏iyacı olanları duşunerek bırakır ve sadakayı bırakana kalbi‏nden dua ederdi.
Ecdadımız Osmanlı, sadaka taşlarıyla yardımlaşmayı asalet‏, fazi‏let‏ ve hassas‏iyet‏ gostererek en guzel şekilde cozume ulaştırdı.
SADAKA TAŞLARI NASILDI?
Sadaka taşları genell‏ikle 2 metre boyunda, s‏li‏ndi‏r şekl‏inde olur ve şeh‏irde, kasabalarda cam‏, ceşme yanı, hastane gi‏bi‏ i‏şlek yerlerde olabi‏ld‏iğ‏i gi‏bi‏ sadakayı alanın da vereni‏n de k‏imseni‏n goremeyeceği‏ tenha yerlere de konulmuştur.
Eski‏den İstanbul’da dort yerde sadaka taşı varmış. Bunlardan bi‏ri Uskudar carşısında Mimar Sinan’ın yaptığı hamamın karşısındaki  Gulfem Hatun Camiî’nin avlusundaymış. Diğerleri  de Uskudar Doğancılar, Karacaahmet ve Kocamusatafapaşa’daymış. Bugun bu sadaka taşlarından sadece, Doğancılarda olanı d‏iki‏li‏ duruyor.
MERHAMETİN İDEAL OLCUSU
Merhamet ve muhabbeti vakıf hizmetlerine ve hayırlarına en ideal olculerle aksettiren ecdÂdımız, bîcÂrelerin, fakirlerin, dulların, yetimlerin izzet ve haysiyetlerini korumak icin de Âzamî bir dikkat, nezÂket ve gayret gostermişlerdir. Sadakayı verenle alanın birbirini gormemesini temin maksadıyla cÂmilerde “sadaka taşları” ihdÂs etmek ve muhtaclara dağıtılacak olan yemekleri, onların haysiyetlerini rencide etmemek icin gece karanlığında dağıtmak gibi hassÂsiyetle­r, merhamet ve muhabbetin ideal olcude gercekleştiği ornek bir davranış uslûbudur.
HattÂ, hizmetkÂrların gonulleri incitilmesin diye kaz ile kırdıkları veya zarar verdikleri eşyÂları tazmin eden bir vakfın kurulmuş olması, ne kadar ibretli ve hayal otesi bir duygu derinliğidir. Bunlar da gunumuzde, insanlık izzet ve haysiyetini lÂyıkıyla takdîr edebilmek icin ehemmiyetle hatırlanması ve kazanılması lÂzım gelen hayÂtî dusturlardır.
SADAKADA GİZLİLİĞE RİAYET
ZekÂt, sadaka ve hayır işlerinde dikkat edilecek muhim hususlardan biri de, gizliliğe riÂyettir. Cunku acıktan verilen sadaka, alan kimsenin hay duygularını zayıflatır, zamanla alışkanlık hÂline donuşunce de calışma gayret ve isteğini ortadan kaldırır. Bunun yanında veren kimsenin de gurur ve kibre suruklenip kendini beğenmesine sebebiyet verir.
Fakat bÂzen sadaka veren ve hayır işleyenlerin îlÂn edilip halka bildirilmesinde fayda gorulebilir. Boylece halk, fukarÂya yardım husûsunda teşvîk edilmiş olur. Kur’Ân-ı Kerîm’de CenÂb-ı Hak:
“Sadakaları acıktan verirseniz, bu guzel bir şeydir. (Fakat) onları fakirlere gizlice verirseniz, sizin icin daha hayırlı olur.” (el-Bakara, 271) buyurmuştur.
Mufessirler bu Âyetten zekÂtın acıktan verilmesi, sadaka ve diğer hayır-hasenÂtın ise gizlice yapılması gerektiği hukmune varmışlardır.
İnfÂk husûsundaki en guzel edeb, “sağ elin verdiğini sol ele bile fark ettirmemek” tarzında milletimizin de darb-ı meselleştirdiği bir olcudur ki, hadis-i şerifte bu tur insanların Arş’ın golgesi altında golgeleneceği mujdelenmiştir. EcdÂdımız, infaktaki bu edebin en guzel numûnelerini sergilemişlerdir. TÂrihimiz bunun en guzel şÃ‚hididir.
Nitekim meşhur vakfiyesinde gorulduğu gibi FÂtih Sultan Mehmed Han, toplumun korunmaya muhtac fertleri icin en hassas edeb olculeriyle kÂideler koymuştur.
PÂdişÃ‚hı boyle bir edeb sergileyen cemiyetin fertleri de, sadakalarını bir zarf icinde cÂmîlerdeki sadaka taşlarına bırakırlar, muhtaclar da vereni gormeksizin oradan ihtiyacları kadarını alırlardı. LÂkin insanlar, ahlÂk ve mesûliyet duygusu itibÂriyle o derecede faziletli bir durumda idilerdi ki, ihtiyac sÂhipleri de o serbestliği istismÂr etmezlerdi. Boyle sadaka taşları eski cÂmilerimizin bazılarında hÂl mevcuttur. Maalesef bugunku nesiller o taşları gorur de onların ne işe yaradıklarını bile bilmezler.
ZEKAT NEDİR?

SADAKA NEDİR? SADAKA İLE İLGİLİ AYET VE HADİSLER

[h=3]İLGİNİZİ CEKEBİLİR[/h]SADAKA VERME EDEBİİNFÂK EDEBİ NASIL OLMALI?OSMANLI’DA ZEKÂT VE SADAKAALLAH’IN KULLARINDAN İSTEDİĞİ TEK ŞEYİNFAK YALNIZ MAL İLE YAPILMAZBU SORULARIN CEVABINI OKUMADAN ZEKÂT VERMEYİN!ETİYOPYA’DA KURAKLIK HAYATI OLUMSUZ ETKİLİYOR