ESHAB-I KİRAMIN USTUNLUKLERİ

EshÂb-ı kiramın ustunluklerini bildiren Âyet-i kerîme ve hadîs-i şerifler pek coktur.
Sûre-i Tevbede buyuruyor ki: (Mekke-i miikerreme ehÂlisin-den olup, Medîne-i munevvereye hicret eden SahÂbe-i kiramdan ve iyilikte onların izinde gidenlerden Allahu teÂl razıdır. Onlar da, Allahu teÂlÂdan razıdırlar. Allahu teÂl onlara Cennetler hazırlamıştır).
Sûre-i EnfÂlde, Allahu teÂlÂ, sevgili Peygamberine "sallal-lahu aleyhi ve sellem" diyor ki; (Sana Allahu teÂl yetişir ve sana tÂbi olan mu'minler yetişir).
O zaman SahÂbe-i kiram pek az idi. Fakat, Allahu teÂl yanında dereceleri yuksek olduğundan, dîni dunyÂya yaymakta sana yetişirler buyuruldu.
Mir'Ât-i kÂinat kitabının (326.) sÂhîfesinde, EshÂb-ı kira­mın buyukluğunu, derecelerinin yuksekliğini bildiren hadîs-i şeriflerden şunlar yazılıdır.
1— (Eshabımın hicbirine dil uzatmayınız. Onların şÃ‚nlarına yakışmayan birşey soylemeyiniz. Nefsim elinde olan Allahu teÂ-lÂya yemin ederim ki, sizin biriniz Uhud dağı kadar altun sadaka verse, esbabımdan birinin bir mud arpası kadar sevÂb alamaz.)
2— (Esbabımın herbiri gokdeki yıldızlar gibidir. Herhangi­sine uyarsanız, Allahu teÂlÂnın sevgisine kavuşursunuz.)
3— (Esbabıma dil uzatmakda Allahu teÂlÂdan korkunuz. Benden sonra, onları kotu niyetlerinize hedef tutmayınız. Nefsi­nize uyup kin bağlamayınız. Onları sevenler beni sevdikleri icin severler. Onları sevmiyenler beni sevmedikleri icin sevmezler. Onlara el ile, dil ile eziyet edenler, gucendirenler, Allahu teÂlÂya eziyyet etmiş olurlar ki, bunun da muÂhazesi, ibret cezası gecik­mez, verilir.)
4— (Zamanlar, asırlar ehÂlisinin en hayırlısı, en iyisi benim asrımın ehÂlîsidir. "Ya'nî SahÂbe-i kiramın hepsidir." Ondan sonra ikinci asrın, ondan sonra ucuncu asrın muminleridir.)
5— (Beni goren veya beni gorenleri goren bir Muslumanı Cehennem ateşi yakmaz).
Yine MirÂt-i kÂinatın (327) sahifesinde buyuruyor ki: AkÂid kitÂblarının hepsinde şoyle yazılıdır. EshÂb-ı kiramın hepsini buyuk bilmek, hepsine husn-i zan etmek, hepsinin sÂlih ve Âdil olduğuna inanmak, hic birine dil uzatmamak, duşman­lık etmemek ve bir kısmını sevdiği icin otekileri fena bilmemek, kat'i deliller ile butun muslumÂnlara vÂcibdir.
SavÂ'ikul-muhrika kitabındaki hadîs-i şeriflerde buyurulu-yor ki:
6— (Allahu teÂlÂ, beni insanların en asilzadesi olan Kureyş kabilesinden secdi ve bana insanlar arasından en iyileri arkadaş, sÂhib olarak ayırdı. Bunlardan birkacını bana vezirler olarak ve dîn-i islÂmı, insanlara bildirmekde, yardımcı olarak secdi. Bunlar­dan, ba'zılarını da, eshÂr olarak ya'ni zevce tarafından akraba olarak ayırdı.
Bunları seb edenlere, iftira edenlere, soğenlere, Allahu teÂlÂ-nın ve butun meleklerin ve insanların laneti olsun! Allahu teÂlÂ, kıyamet gunu, bunların farzlarını ve sunnetlerini kabul etmez).
7— Yine aynı kitÂbda:
(Esbabımın ve akrabamın ve bana yardım eden, gosterdiğim yolda gidenlerin sevgisinde benim hakkımı koruyunuz! Onları sev­mek suretiyle benim Peygamberlik hakkımı koruyanları Allahu teÂlÂ, dunyÂda ve Âhıretde belÂlardan, zararlardan korur. Benim peygamberlik hakkımı duşunmiyerek, onları incitenleri Allahu teÂl sevmez. AHahu teÂlÂnın sevmediği kimselere azÂb etmesi yakındır).
MevÂhib-i ledunniyyede:
8— (Esbabımın ismini işitince, susunuz! ŞÃ‚nlarına yakışmı-yan sozleri soylemeyiniz).
EshÂb-ı kiramın "radıyallahu anhum" şÃ‚nlarına lÂyık olmı-yan sozleri soylemek, muslumÂnlara yakışmaz. Onların muha­rebeleri kotu sebeblerle, aşağı duşuncelerle değildi. Onların ruhları ve nefsleri, insanların en iyisinin ve yukseğinin (sallallahu aleyhi vesellem) huzurunda bulunarak, derslerini ve nasîhatla-nnı dinliyerek temizlenmiş, nûrlanmış, kalblerinde kin ve gecimsizlik kalmamıştı. Her biri ictihÂd makamına yukselmiş olduğundan, kendi ictihadlarına uygun hareket etmeleri vÂcib idi. Ba'zı işlerde ictihÂdları ayrılınca birbirlerine uymayıp, kendi ictihÂdlarına uymaları doğru yol idi. Onların birbirlerine uyma­maları da, uymaları gibi, hak uzere idi. Nefsin arzusu değildi.
İmÂm-ı CelÂleddîn-i Suyûtî (Cami 'ussagîr) kitabında şu hadîs-i şerifleri bildiriyor:
9— (Esbabımdan, bundan sonra cıkacak hataları, Allahu teÂl afv edecektir. Cunku, onların dîn-i İslama hizmetini kimse yapmamışdır).
10— (Herkese şefÂ'at edeceğim. Fakat, esbabıma dil uzatan­lara, onları kotuliyenlere, hic şefÂ'at etmem).
__________________