Madde ne hayÂldir

NE DE VEHİM



HAYÂL YİYİP
HAYÂL İCİYORUZ
Maddenin var olmadığı, hayĂ‚lden ibaret olduğu meselesi uzerine birkac yıldır, surekli mesajlar almaktayız. Gectiğimiz ağustos ayı icinde de gelen yoğun talepler uzerine sizler icin bu calışmayı yaptık. Mesele kamuoyuna yansıyan ismi ile "maddenin ardındaki sır". Bu isimlendirme, bilenlerine yabancı olmamakla beraber bilmeyenlere bu başlıkta bir sorun gozukmuyor dedirtebilir.
Şimdi biraz sonra "maddenin ardındaki sır"dan ne anlatılmak istendiği goreceksiniz. Maddenin ardındaki sırdan kasıt "gercekte madde yoktur, bu yaşadığımız, yani algıladığımız varlık Ă‚lemi bir vehimler Ă‚lemidir," daha acık bir ifade ile "hayĂ‚l Ă‚lemidir."
Yazar hangi mantık ve duşunce ile bu duşunceye vardı bilemiyoruz, ancak bildiğimiz bir şey var, o da bu hususta bircok insanın kafasının karıştığıdır. Konu ile ilgili olarak bu tezi ortaya atan yazar şu kanaate varmış:
"Maddenin, evrenin ve icindeki her şeyin bir hayĂ‚l, bir "algılar butunu" olduğudur."(1)
Yazar bu durumun nasıl meydana geldiğini insanların anlayabilmesi icin icilmeye hazır bir bardak cayın orneğini veriyor:
"İnsan, bunların beyninde bir algı olduğunu hic fark etmeden, bardağı dışarıda zannederek, zevkle cayını icer ve yine goruntusu beyinde oluşan arkadaşı ile neşe icinde sohbet eder. İnsanın, bardağının sertliğinden, ısısından, kokusundan, tadından etkilenerek gorduklerinin gercek olduğunu sanması, bardağın uzaklığının beyninde bir algı olduğunu bilmemesi, verilen hislerin hayret verici netliğini ve mukemmelliğini gostermektedir."(2)
Yazarın anlattıklarından şunu anlıyoruz: İnsanlar cay icerken gercekte cay icmiyorlar, cayı beyinlerinde tasarlamışlar, cay meydana gelmiş, yanında da bir arkadaşın varsa o da beyinde meydana gelmiş, gercekte ne cay var, ne de arkadaş, hepsi birer hayĂ‚l.
İctiğimiz cay hayĂ‚l olduğuna gore, yediklerimizin de hayĂ‚l olması gerekir. Peki, burada şu sorunun cevabı nasıl verilecek: İcecekleri icen, yiyecekleri de yiyen insan bunları def–i hacet ederek dışarı cıkarıyor. HayĂ‚l yiyip icen insan, yine hayĂ‚l def–i hacet mi yapıyor? Olmayan şeyin def–i haceti nicin olsun?
Yazarın yanıldığı bir başka husus da şudur:
"Beyninizde algıladığınız hislerin kafatasınızın dışında bir varlığı olduğunu duşunmek icin hicbir deliliniz yoktur. Eğer beyninize giden gorme sinirlerini kesseniz, bir anda goruntu yok olur. Aynı şekilde işitme sinirlerinde bir problem olsa, dışarıda var olduğunu zannettiğiniz ses de bir anda kesilir."(3)
Burada korler nasıl izah edilecek, korler goremiyor, dolayısıyla da yazarında dediği gibi gormeyenin goruntusu bir anda kesiliyor. Goruntu kesilince maddenin de ortadan kalkması gerekir...

Fakat korler gormemesine rağmen, maddede bir değişiklik olmuyor. Aynı şey sağırlar icinde gecerli, sağır duymuyor diye sesler ortadan kaybolmuyor.
Yazarın "maddenin yokluğunu kimler istemez" tezi de son derece isabetsizdir.
"Maddenin bir hayĂ‚lden ibaret olduğu anlaşıldığında, luks kafelerde, eğlence merkezlerinde gosteriş yapmanın, insanları aşağılamanın, buyuklenmenin, diğerleri ile alay etmenin, kaş goz işaretleri yapmanın ne derece anlamsız olduğu idrak edilecektir. Materyalist zihniyetteki insanların tum korkularının ve gercekten kacmalarının nedeni budur."(4)
Madde var olunca herkes icin, butun mahlûkat icin var oluyor. Madde yok, sadece bir hayĂ‚l olsa, o zaman da herkes icin hayĂ‚l olacak. Yani değerde ya da değersizlikte bir şey değişmeyecek. Varlığın yerini hayĂ‚l alacak. İnsan hayatında fiilî olarak bir şey değişmeyeceğine gore, hayat aynı devam edeceğine gore, elimizdeki imkĂ‚nların gercek olması ile hayĂ‚l olmasının arasında bir fark yok. Bir insan duşunun, binek olarak bir merkebi var, diğerinin de ucağı var. Maddenin hayĂ‚l olduğunu duşunursek, merkep de hayĂ‚l, ucak da hayĂ‚l olmuş oluyor. Madde var olsa, merkep de gercek, ucak da gercek oluyor. Bu durum ise, kimseye bir artı ve eksi kazandırmaz.

ZAMANIN
VE MEKÂNIN
OLMADIĞI TEZİ
Yazarın Muddessir sûresi 11. Ă‚yet–i kerimesi ile maddenin hayĂ‚l urunu olması arasında nasıl bir bağlantı kurduğunu anlamakta zorlanıyoruz. Muddessir sûresi başında uyarı ile başlıyor, sekizinci Ă‚yetten itibaren Sur'a ufuruleceği gun ve o gunun dehşetinden bahsediyor. Sonra da o dehşetli gunde, "Vay kĂ‚firlerin hĂ‚line, onlar icin o gun cok cetin olacak!" diyor. Yazar bu Ă‚yet–i kerime icin şu acıklamayı yapmaktadır:
"Bu gercekle birlikte, bir Allah, bir de kendileri kalmıştır. Nitekim Allah, "kendisini tek olarak (ve yapayalnız) yarattığım (şu adam)ı bana bırak." (Muddessir sûresi,11) Ă‚yetiyle, her insanın kendi katında aslında yapayalnız olduğu gerceğine dikkat cekmiştir."
Oysa Ă‚yetin devamı olan Ă‚yetlerde şoyle denilmektedir:
"Tek olarak yaratıp, kendisine geniş servet ve gozu onunde duran oğullar verdiğim, kendisi icin (nimetleri onune) serdikce serdiğim o kimseyi bana bırak!" (Muddessir; 11–14,)
Bu Ă‚yetlerin maddenin hayĂ‚l olması ile ne alĂ‚kasının olduğunu biz anlayamadık, baktığımız tum tefsirlerde, yazarın acıklamasına benzer bir acıklamaya rastlamadık. Demek ki tefsir Ă‚limleri de bu Ă‚yet–i kerimeleri yazar gibi anlamamış.
Yazarın buyuk celişkiye duştuğu ve tamamen gercek dışı olan bir duşuncesine daha tanık olduk:
"21. yuzyılda, 19. yuzyılın materyalist inancları tarihin copluğune atılacak, Allah'ın varlığı ve yaratışı kavranacak, mekĂ‚nsızlık, zamansızlık gibi gercekler anlaşılacak, insanlık asırlardır gozunun onune cekilen perdelerden, aldatmacalardan ve bĂ‚tıl inanışlardan kurtulacaktır."(5)
Bu tespitte gecmiş İslĂ‚m Ă‚limlerine hakaretler olduğu gibi bilincle, şuurla yapılması hĂ‚linde bu tespitlerden, Allah korusun kufur kokuları gelmektedir. Şoyle ki:
Yazar burada bir doğru tespitin yanında bir de ciddî bir hataya duşmektedir. "Materyalist inancın copluğe atılacağı" tezine kimse karşı cıkmaz, ancak bunun yanında "mekĂ‚nsızlık ve zamansızlık gibi gercekler de anlaşılacak" diyor.
Halbuki zamanın varlığını Allah Celle CelĂ‚luhu Kur'an–ı Kerim'de bize şoyle haber veriyor:
"Allah, gokten yere kadar her işi duzenleyip yonetir. Sonra butun bu işler, sizin sayageldiklerinize gore bin yıl tutan bir gunde O'nun nezdine cıkar." (Secde sûresi, 5)
Allah bu Ă‚yet–i kerimede zamanın varlığını haber veriyor. Zaman birimlerini saniye, dakika, saat, gun, hafta, ay, yıl olarak dikkate aldığımızda bu Ă‚yet–i kerime de oyle bir gunden bahsediliyor ki, "bizim zaman olcusu gunlerimizle bin gun kadar olan bir gun". Bir başka Ă‚yet–i kerimede de:
"Melekler ve Ruh, oraya, miktarı (dunya senesi ile) ellibin yıl olan bir gunde yukselip cıkar." (Mearic sûresi, 4) buyrulmaktadır. Burada da yine zaman birimi olarak "gun" haber verilmektedir. Demek ki zaman vardır, zamanla direk bağlantılı olarak da mekĂ‚n devreye girmektedir. Zaman ile mekĂ‚n birbirlerini tamamlayan varlıklardır. HĂ‚l boyle olunca da zamanın ve mekĂ‚nın yok olduğunu iddia etmek akılla izah edilir bir şey değildir.
Yazar, tezine dayanak olarak İmam RabbĂ‚nî'yi gostermektedir.


MADDE VARDIR,
ZAMAN VARDIR,
MEKÂN VARDIR
İmam RabbĂ‚nî Kuddise Sırruhu Hazretleri "MektûbĂ‚t"ında konu ile ilgili uc goruşe yer verir. Once sofestai yani Allah Celle CelĂ‚luhu'nun yok saymak icin butun eşyayı da yok sayan akıma değinir. İmam RabbĂ‚nî Hazretleri once bunların goruşune acıklar:
"Evrenin sadece vehim ve hayĂ‚llerden ibaret olduğunu kabul eden sofesta-i taifesi, zanneder ki vehim ve hayĂ‚l ortadan kalkarsa, butun kainat da ortadan kalkar. Bu goruşlerini şu tez uzerine oturturlar: Maddenin varlığı, bizim inancımıza tĂ‚bidir. Gercekte madde yoktur. Eğer gokyuzunu yer olarak duşunur ve oyle iman edersek, gokyuzu yer olur. Tersini duşunursek, yeryuzu gokyuzu olur. Ya da tatlıyı acı olarak duşunursek, tatlı şey acı olur, acıyı da tatlı duşunursek, acı da tatlı olur.
HulĂ‚sa bu akılsız deliler yuce yaratıcının guc, kudret ve iradesini inkĂ‚r ederler. Maddeyi Allah TeĂ‚lĂ‚'nın yoktan yarattığını inkĂ‚r ederler. Bunlar hem sapıtmış hem de insanları saptırmışlardır."
"Sofilere gelince, onlar maddenin dış Ă‚lemde vehim ve hayĂ‚l urunu olduğuna inanırlar. Ancak onlar surekli var olan sabit ve istikrarlı bir varlığın var olduğuna da inanırlar. Onlar derler ki, "Var olan, istikrarlı olan varlık, vehim ve hayĂ‚lin ortadan kalkması ile ortadan kalkmaz." Onlar bu dunya hayatının o varlık sayesinde ebedî Ă‚hiret hayatı ile birbirine bağlı olduğunu soylerler."(6)
İmam RabbĂ‚nî sofilerin goruşunu de anlattıktan sonra İslĂ‚m ulemĂ‚sının goruşune gelir:
"UlemĂ‚ maddenin var olduğunu, kĂ‚inattaki her şeyin Allah tarafından yaratıldığını ve ilĂ‚hî kanun gereği var olduğunu soylerler. Eğer Hak TeĂ‚lĂ‚'nın varlığının yanında, maddeyi kıyaslayacak olursanız, o zaman madde cok zayıf ve sonuk kalır. Hatta Allah Celle CelĂ‚luhu'nun varlığının yanında maddenin varlığı yok hukmundedir, derler."
Her uc goruşten sonra İmam RabbĂ‚nî kendi duşuncesini acıklar:
"Her iki goruşten anlaşılan maddenin varlığının sabit olduğudur. Bu dunyanın ve Ă‚hiretin hukumleri dahi maddeye bağlıdır. Ve bu var olmak, vehmin ve hayĂ‚lin ortadan kalkması ile kalkmaz. Sonuc boyle olunca da sofiler ve ulemĂ‚ arasında ihtilaf da ortadan kalkar."
"Burada sofilerin durumunu şoyle acıklayabiliriz. Sofiler, yukseliş zamanlarında maddenin varlığı onların nazarlarından silinir, onlar bu yukselişlerinde Allah'ın varlığından başka bir şey duşunmezler, bilmezler. İşte bu anda Hak TeĂ‚lĂ‚'nın varlığından başka bir şey kalmadığını duşunen sofiler maddeyi vehim olarak kabul ederler."
"UlemĂ‚, varlığa, maddeye, vehim ya da hayĂ‚l demekten kacınmıştır. Bu ve benzeri ifadeleri kullanmaları durumunda, işin aslını kavramaktan yoksun olan cahiller derler ki, madem ki, madde vehim ve hayĂ‚ldir, vehim ve hayĂ‚l ortadan kalkınca, madde de ortadan kalkacak, dolayısıyla ebedî ceza da, ebedî mukĂ‚fat da olmayacaktır." İşte cahillere bu kapının acılması ulemĂ‚yı korkutmuştur.(7)
Maddenin vehim ve hayĂ‚l olduğuna dair Ă‚yet–i kerimelerde en kucuk bir işaret ve bilgi bulunmamakta, Ă‚yetler bunun aksini soylemektedir. Hadis–i şeriflere gelince, Resûlullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem Efendimizin, "Madde yoktur, varlık bir hayĂ‚l urunudur." bicimindeki tezi uzaktan yakından destekleyecek ne bir sozu ne de uygulaması bulunmaktadır.
İslĂ‚m ulemĂ‚sına gelince; başta itikadî ve amelî mezhep imamlarımızın, muctehit imamlarımızın hicbirinin konuyu destekleyen beyan ve acıklamaları yoktur.
Sadece, bir kısım sofilerin, cezbe hĂ‚llerinde yaşadıkları hadiseler vardır ki, bunlar sadece kendilerini bağlar. Buna ornek, Hallac–ı Mansur Kuddise Sırruhu ve Muhyiddin–i Arabî Kuddise Sırruhu gosterilebilir. Bu sofilerde cezbe ile meydana gelen sekr hĂ‚li, onlara cok farklı şeyler gostermiş ve soyletmiştir. Orneğin, "Ene'l–Hak" demişlerdir. Sonraki ulemĂ‚ bu konuda şoyle demiştir. Onlar bunu soyledikleri makam itibariyle hoş gorulmuşlerdir. O makamın haricinde, soylendiğinde kufur olur. İşte sofilere cezbede gelen sekr hĂ‚linde, maddeyi vehim ve hayĂ‚l olarak gormeleri, o hĂ‚l ve makamda değerlendirilecek bir husustur. O hĂ‚l ve makamın haricinde soylenmez, soylense de bir mĂ‚na ifade etmediği gibi gerceği de yansıtmaz.
__________________