Hazret: Hurmet maksadı ile buyuklere ve değeri buyuk olana verilen unvandır. Hazret-i Kur’an, Hazret-i Peygamber, Hazret-i CebrĂ‚il, Hazret-i Ustad gibi. "Hz." Şeklinde kısaltılmış olarak da kullanılır. Bazan ismin sonunda "Hazretleri" şeklinde de kullanılabilir. Abdulkadir GeylĂ‚nî Hazretleri gibi...
CenĂ‚b: Bu kelime de hurmet maksadıyla kullanılır. Cenab-ı Hak gibi...
Celle CelĂ‚luhu: Allah-u TeĂ‚lĂ‚’nın isimlerinden sonra kullanılır. "Azameti yuce ve ulu olan" mĂ‚nĂ‚sındadır. Yazılı metinlerde (cc) kısaltmasıyla da kullanılır. Rabbimizi ve mubarek isimlerini zikrederken, "TeĂ‚lĂ‚", "Celle CelĂ‚luhu" (c.c.) (Yuce ve aziz olsun) gibi bir tĂ‚bir kullanmalıyız. "Allah-u TeĂ‚lĂ‚", "Rabbimiz Celle CelĂ‚luhu" gibi.
SallĂ‚llahu Aleyhi Vesellem; AleyhissalĂ‚tu Vesselam: "Allah-u TeĂ‚lĂ‚ ona salat etsin, şanını yuceltsin, selam ve selamet versin, kusurlardan uzak kılsın." MĂ‚nĂ‚sındadır. Yazılı metinlerde salavĂ‚t-ı şerifelerin kısaltılmış halleri kullanılabilir. (sav), (asm) gibi. Peygamber Efendimizden (asm) bahsederken ona salĂ‚t u selam getirmeliyiz. Yazılarda ve kitaplarda da Peygamber Efendimizin (asm) ismi gectiği zaman yanına salavatın kısaltılmışını yazmak guzel bir davranıştır. Boylece okuyucuya salavat getirmeleri hatırlatılmış olunur. Bilindiği gibi, salavat-ı şerife başlıbaşına bir duĂ‚dır ve duĂ‚ların kabulune vesiledir.
Aleyhisselam: "Selam uzerine olsun" mĂ‚nĂ‚sındadır. Butun peygamberlerden ve dort buyuk melekten bahsederken kullanılır. MeselĂ‚ Hz. İbrahim Aleyhisselam, Hz. CebrĂ‚il Aleyhisselam gibi... Yazılı metinlerde (as) şeklinde kısaltılmış haliyle de kullanılabilir.
Radıyallahu Anhu: Sahabelerden bahsederken, isimlerinin başına Hazret (Hz.), isimlerinin sonuna "Radıyallahu Anhu" (r.a.), hanım sahabe ise "Radıyallahu anha" tĂ‚birlerini getirmeliyiz. "Allah ondan razı olsun" mĂ‚nĂ‚sındadır. İki sahabeden bahsedilince, mesela, babası da sahabe ise o vakit, "Radıyallahu anhuma" deriz.
Rahmetullahi aleyh: İslĂ‚m Ă‚limlerinden bahsederken soylemeliyiz. "Rahmetullahi aleyhime", "Rahmetullahi aleyhim" şeklinde de kullanılır.
Kaddesallahu esrĂ‚rahu, EsrĂ‚rehum: Evliya-i kiramdan tanınmış zatlar hakkında da, "Kaddesallahu esrĂ‚rahu, EsrĂ‚rehum" denilmelidir. Ne olursa olsun, o mubarek buyuklerin isimleri yalın halinde kullanılmamalıdır. Ya isimlerinin başına Hz. Şeklinde kısaltılmış olan "Hazret-i..." gibi bir ilave getirilmeli, ya da isimlerinin sonuna getirilmelidir. "Mevlana Hazretleri" gibi...
Kaynak:
1) MukaddesĂ‚ta hurmet”i ifade eden tĂ‚birler, Burhan Bozgeyik, Milli Gazete, 11 Mayıs 2005
__________________